نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آذر اردیانیان ¹
• فواد پورآرین ²
• میرهادی حسینی ³
• حسین مفتخری ⁴

¹ دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

² نویسندۀ مسئول؛ دانشیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

³ استادیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

⁴ استاد، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

توسعه، تکمیل شبکه تلگراف ازجمله اقدامات اساسی حکومت رضاشاه به‌ منظور تأسیس جامعه‌ای مدرن بود، تلگراف به‌عنوان ابزار ارتباطی پرسرعت از عناصر اصلی مستحکم‌سازی بدنه اقتدار نظامی به شمار می‌رفت که در دوران پرالتهاب ناشی از وقوع دو جنگ جهانی، تأثیر مهمی در تحولات سیاسی، اجتماعی و تاریخی ایران برجای گذاشت زیرا ایران به دلیل قرارگیری در موقعیت خاص جغرافیایی نظر دولت‌های قدرتمند را جهت حفظ منافع خود در خاورمیانه جلب می‌کرد. از این منظر توجه به عنصر ارتباطات در ادامه حیات حاکمیت سیاسی حکومت پهلوی اول بسیار بااهمیت جلوه میکرد. پژوهش حاضر با تکیه ‌بر منابع کتابخانه‌ای و اسناد، به روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد کلیومتریک درصدد پاسخ به این سؤال است که اثرات توسعه اجتماعی و سیاسی شبکه تلگراف در دوره حکومت پهلوی اول چگونه بوده است؟ آیا بودجه اختصاص‌یافته به این وزارتخانه در راستای توسعه اقتدار نظامی بوده یا خیر؟ یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که تلاش رضاشاه در راستای نوسازی ایران، توسعه شبکه تلگراف را به عنوان ابزاری بسیار کاربردی با خود به همراه داشت همچنین نحوه گسترش خطوط ناشی از شرایط سیاسی بین-المللی بود؛ این شبکه به عنوان یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های گسترش سلطه نظامی در کشور مورد توجه قرار گرفت با این حال بودجه آن طی شانزده سال حاکمیت رضاشاه تغییر زیادی نکرد. اهمیت پژوهش حاضر آنکه می‌تواند اطلاعات ارزشمندی بر مبنای آمار و ارقام منتشرشده مربوط به بودجه اختصاصی به این وزارتخانه در عصر پهلوی اول در اختیار قرار دهد و زوایای مبهم سیاسی و اجتماعی جامعه را روشن نماید.

کلیدواژه‌ها

• تلگراف
• رضاشاه
• بودجه
• توسعه
• نوگرایی
• کلیومتریک

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

The political and social functions of telegraph expansion and development based on the analysis of its budget during the Pahlavi I period according to documents

نویسندگان [English]

• azar ardianian ¹
• foad pouraryan ²
• mirhadi hoseeini ³
• hossein moftakhari ⁴

¹ Ph.D. student of history, Kharazmi University, Tehran, Iran

² Corresponding Author; Associate Professor, Department of History, Faculty of Literature, Kharazmi University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of History, Faculty of Literature, Kharazmi University, Tehran, Iran

⁴ Professor, Department of History, Faculty of Literature, Khwarazmi University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The expansion and completion of the wireless and wireline telegraph network infrastructure is among the crucial measures of the Pahlavi government in the course of establishing a modern and developed society. In addition, as an important and high-speed communication tool, the telegraph was a significant factor for strengthening the body of military authority of the Pahlavi government, which has great impacts on the political, social and historical transformation of Iran specially in that period of restless caused by the initiation of the second world wars. since the international issues were changing rapidly and Iran, in a special geographical position, was attracting the attention of powerful governments in order to protect their interests in the Middle East. In terms of this point of view, paying attention to this crucial element was very important in the continuation of the political rule of the first Pahlavi government so neglecting this matter, was not possible.

Based on library sources, descriptive-analytical and cliometric method, the current research is seeking to answer these questions: what were the effects of telegraph network development during the Pahlavi regime? And the budget allocated to this ministry was in line with the development of military power or not? The findings indicate that Reza Shah's efforts to modernize Iran led to the development of the telegraph network as a very practical facility, which was not only as a result of expanding the lines caused by international political conditions, but also a factor for Iran's reformation and revolution in the middle of that time. This network was considered as one of the main components of the expansion of military rule in the country, however, its budget did not grow significantly during Reza Shah's sovereignty. But the budget of the ministry did not grow significantly. The significance of the present research is that it can provide valuable information based on the published statistics related to the dedicated budget to this ministry in the first Pahlavi era and clarify the ambiguous political and social aspects of the society.

کلیدواژه‌ها [English]

• telegraph
• Reza Shah
• budget
• development
• modernization