نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

پسوندهای شخص و شمار در گویش لکی دلفان توزیع گسترده‌ای دارند و می‌توانند به گروه­های اسمی فاعلی و مفعولی، حروف اضافه و فعل اضافه شوند. رفتار نحوی یکسان فاعل بندهای لازم و متعدی و تقابل آنها با رفتار نحوی مفعول بند متعدی نشان می‌دهد که پسوندهای مذکور را نمی‌توان نشانة ساخت ارگتیو در این گویش تلقی کرد. به علاوه، شواهدی مانند حضور این پسوندها بر روی حروف اضافه، علاوه بر افعال، اولویت میزبانی ستاک فعل و نه لزوماً اولین سازة گروه فعلی و همچنین وجود مطابقه با مفعول صریح نافی تلقی پسوندهای مذکور به ‌عنوان نشانة مطابقة فاعلی است. همچنین شواهد توزیعی، مانند توزیع یکسان این پسوندها با گروه­های اسمی یا ضمایر غیرپیوسته و شواهد تاریخی، نشان می‌دهد که این پسوندها به نشانة مطابقه تبدیل نشده‌اند‌ و درواقع هنوز ضمیر هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Verbal Suffixes in Laki: Ergative Structure, Subject Agreement or Dependant Pronoun?

نویسندگان [English]

  • Shojaʽ Tafakkori Rezayi 1
  • Abbas Omidi 2

1 Assistant Professor of Linguistics, Razi University

2 Ph.D. Candidate, Department of Linguistics, Razi University

چکیده [English]

This study explores the person/number suffixes in Laki in a descriptive-analytic method. Having a broad distribution, these suffixes can attach to subject and object NPs, prepositions, and verbs. By considering the uniform syntactic behavior of subjects of transitive and intransitive predicates and it’s contrast with the behavior of objects of transitive predicates, the authors show that these suffixes are not ergative markers. The presence of these suffixes on prepositions as well as verbs, priority of verbal stem and not necessarily the first constituent of VP for hosting these endings and the agreement relation between these suffixes and direct objects evidences that viewing these suffixes as subject agreement markers is not on the right track. Finally, using evidenc like the uniformity of distribution of these suffixes with NPs and dependent personal pronouns, together with historical evidenc regarding the origination of verbal suffixes from pronouns, the authors argue that these suffixes are pronoun and are not fully converted into verbal agreement markers yet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Laki
  • person/number suffix
  • ergativity
  • subject agreement
  • dependant pronoun
امیدی، عباس (1388). نظام آوایی گویش لکی دلفان در چارچوب واجشناسی زایشی، رسالة کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبایی.
دبیرمقدم، محمد (1392). رده‌شناسی زبا‌‌‌‌ن‌های ایرانی، تهران، سمت.
راسخ مهند، محمد (1384). نشانة مطابقة مفعولی در فارسی، مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن زبان‌شناسی ایران، به کوشش دکتر مصطفی عاصی، 275-285.
__________ (1385). پی‌بستهای ضمیری در زبان فارسی، مجلۀ پژوهشهای علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، سال 1385، شمارۀ 11-12.
رضایتی کیشه‌خاله، محرم و جهاندوست سبزعلی‌پور (1386)، ساخت ارگتیو در گویش تاتی خلخال. ادب‌پژوهی، شمارۀ اول، بهار 1386.
کریمی، یادگار (1392)، تنوع ساختاری در نظام کنایی: نقطه تلاقی نظریه و رده‌شناسی، مجموعه مقالات نخستین هم‌اندیشی زبان‌های ایرانی، تهران.
کلباسی، ایران (1376). ارگتیو در گویشها و زبان‌های ایرانی، مجلة زبان‌شناسی، سال 5، شمارة 2، صص 70-87.
مرادی، رسول (1387). اشتقاق و تصریف در گویش لکی، رسالۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه علامۀ طباطبایی.
واحدی لنگرودی، محمد مهدی و شیرین ممسنی (1383). بررسی پی‌بستهای ضمیری در گویش دلواری، گویش‌شناسی، شمارۀ 3.
Baker, M. C. 2008. The Syntax of Agreement and Concord, Cambridge: Cambridge University Press.
Bopp, F. 1816. Über das Conjugationssystem der Sanskritsprache in vergleichung mit jenem der griechischen, lateinischen, persischen und germanischen Sprache Frankfurt am Main: abderaische buchhandlung.
Dixon, R. M. W. 1972. The Dyirbal Language of North Queensland, Cambridge: Cambridge University Press.
Dixon, R. M. W. 1994. Ergativity, Cambridge: Cambridge University Press.
Fub, E. 2005. The Rise of Agreement: A formal approach to the syntax and grammaticalization of verbal inflection, John Benjamin Publishing.
Spencer, A. 1991. Morphological Theory, Blackwell Publishers Ltd.
Szemerenyi, O. 1989. Einführung in die vergleichende Sprachwissenschaft, Dermstadt: wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Watkins, C. 1969. Indogermanische Grammatik III.I: Geschichte der indogermanischen Verbalflexion, Heidberg: Carl Winter.