برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
نیلوفر موسوی؛ حسن زندیه؛ امیرتیمور رفیعی؛ حمیدرضا صفاکیش
چکیده
باور به احکام نجومی و تأثیر اجرام سماوی بر زندگی انسان از کهن‌ترین باورهای ایرانیان است. این اعتقاد، نه تنها بخش مهمی از فرهنگ عامه بوده؛ بلکه در سطوح مختلف حکومتی همواره نفوذ و گسترش بسیاری داشت. استفاده از احکام نجوم در لشکرکشیها، عقد پیمان‌ها، جنگ‌وصلح، جلوس به تخت شاهی، شکار، سفر، خرید، تجارت، تعلیم‌وتعلم، دعا، درمان بیماریها، ...
بیشتر
باور به احکام نجومی و تأثیر اجرام سماوی بر زندگی انسان از کهن‌ترین باورهای ایرانیان است. این اعتقاد، نه تنها بخش مهمی از فرهنگ عامه بوده؛ بلکه در سطوح مختلف حکومتی همواره نفوذ و گسترش بسیاری داشت. استفاده از احکام نجوم در لشکرکشیها، عقد پیمان‌ها، جنگ‌وصلح، جلوس به تخت شاهی، شکار، سفر، خرید، تجارت، تعلیم‌وتعلم، دعا، درمان بیماریها، ازدواج، و... تنها نمونه‌هایی از تأثیر این باور در وجوه مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی مردم در عصر قاجاریه بود. باور به میمنت و خوش‌یمنی برخی روزها و نحوست و بدیمنی برخی دیگر از روزها، بخش مهمی از اعتقاد به تأثیر افلاک بود؛ که به مرور با پاره‌ای از احکام دینی نیز، درهم آمیخته بود. چنین اعتقادی، تصمیم‌گیریها، عملکردها و دانشی مطابق با گفتمان سنتی جامعه در موضوع احکام نجومی پدید آورد که در شقوق مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی خود را نمایان میکرد. از این‌رو، پژوهش حاضر، در پی پاسخ به این پرسش است که پایه‌های اجتماعی ـ سیاسی باور به سعدونحس ایام از منظر تاریخی در این دوره چه بوده و این مسئله چه پیامدهایی بر زندگی سیاسی و اجتماعی ایرانیان عصر قاجاری داشت؟ این پژوهش، با روش‌شناسی ساختمندگرا در دو سطح کنش و ساختار به توصیف، تحلیل و تببین گفتمان مسلط سنتی جامعه در موضوع سعدونحس ایام و پیامدهای آن از دیدگاه پارادایم خرافات پرداخته است. بر اساس یافته‌های تحقیق، عوامل روان شناختی چون ترس، تسلیم پذیری و تقدیرگرایی در کنار جهل علمی و مقاومت در برابر اندیشه‌های جدید، فقدان سیستم آموزشی سازمان‌یافته، فقدان خدمات درمان عمومی و دولتی،
ابتهاج سلیمی؛ حسن زندیه؛ منوچهر صمدی وند؛ معصومه قره داغی
چکیده
برکناری رضاشاه از قدرت، تکان سختی به ساختار سیاسی کشور وارد آورد و مرحلۀ تازهای از فعالیت پارلمان، احزاب، گروه ها، جریان های داخلی، اقشار و طبقات اجتماعی در عرصۀ سیاسی و اجتماعی آغاز گردید. انتخابات مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در انتخاب وکلای موردنظر خویش در تهران و دیگر نقاط کشور هم از این تحولات و تکانه، بی نصیب نماند ...
بیشتر
برکناری رضاشاه از قدرت، تکان سختی به ساختار سیاسی کشور وارد آورد و مرحلۀ تازهای از فعالیت پارلمان، احزاب، گروه ها، جریان های داخلی، اقشار و طبقات اجتماعی در عرصۀ سیاسی و اجتماعی آغاز گردید. انتخابات مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در انتخاب وکلای موردنظر خویش در تهران و دیگر نقاط کشور هم از این تحولات و تکانه، بی نصیب نماند و هر یک از مراجع مذکور، بدون منع قانونی در آن دخالت کردند و انتخابات برای مدتی از کنترل دولت خارج شد. شرکت مردم در انتخابات نسبتاً آزاد دورۀ چهاردهم مجلس، اولین تجربۀ ملت ایران بعد از سقوط دیکتاتوری پهلوی اول بود و استقبال زیادی از آن صورت گرفت. کرمانشاه به عنوان منطقه ای مهم و استراتژیک واقع در غرب ایران، ازجملۀ این موارد بود که احزاب، نیروها و شخصیت های مختلف با رهایی از دشواری های سیاسی دورۀ پهلوی اول، به تکاپو افتادند و در انتخابات سهیم شدند که بررسی آن، مسئلۀ مقاله حاضر است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و با تکیه بر متون اسنادی و کتابخانه ای، با واکاوی روند رأی گیری، در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که علل و عوامل تأثیرگذار در جریان برگزاری انتخابات مجلس چهاردهم شورای ملی در حوزۀ انتخابیۀ کرمانشاه چه بوده است؟ یافته ها نشان می دهد که برخلاف دورۀ سلطنت رضاشاه، انتخابات دورۀ چهاردهم به انحصار هیچ‌یک از نیروهای سیاسی و اجتماعی درنیامد و نامزدهای این دوره وابسته با گروه‌های ذی نفوذ متعدد و متضادی بودند. در اولین انتخابات دورۀ پهلوی دوم، نظر به ایجاد خلأ قدرت و ضعف دربار و عوامل بازدارندۀ رژیم، میزان مشارکت افزایش‌یافته و مراکز قدرت به ویژه ایلات و عشایر و مأموران سیاسی خارجی برای نیل به اهداف خویش، در جریان انتخابات مجلس به فعالیت ها و کنشگری پرداختند، لذا این مرحله از انتخابات تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی قرار داشت، در نتیجه نمایندگان جدیدی به مجلس راه پیدا کردند.
شیرزاد احسان خواه؛ منیره کاظمی راشد؛ حسن زندیه؛ منیژه صدری
چکیده
در دورۀ قاجار به علت رخدادهایی چون پدیدۀ سرمایهداری و جهانی‌شدن اقتصاد، دروازههای مرزی کشور به روی سایر ممالک گشوده شد. در این میان، کرمانشاه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسیرهای مرزی کشور سهم بسزایی داشت و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. تغییر زیرساخت‌های اقتصادی، ...
بیشتر
در دورۀ قاجار به علت رخدادهایی چون پدیدۀ سرمایهداری و جهانی‌شدن اقتصاد، دروازههای مرزی کشور به روی سایر ممالک گشوده شد. در این میان، کرمانشاه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسیرهای مرزی کشور سهم بسزایی داشت و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. تغییر زیرساخت‌های اقتصادی، رونق تجارت، ورود افراد خارجی و غیربومی به عرصۀ تجارت منطقه، تولید کالاهای صادراتی و... از پیامدهای اقتصادی این روابط بود. این پژوهش به استناد سفرنامه‌ها، خاطرات، اسناد و سایر منابع به روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانه‌ای انجام‌شده است. هدف از این پژوهش بررسی تحولات اقتصادی این ایالت در پیوند با روابط خارجی در یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخ ایران است. یافته‌ها نشان میدهد مناسبات خارجی ایران با کشورهای اروپایی و عثمانی، سبب بروز تحولات اقتصادی از جمله ورود افراد غیربومی از داخل و خارج کشور به عرصه تجارت و انحصار آن در دست خانواده‌های غیربومی مانند خانواده وکیلالدوله از اتباع عثمانی و بازرگانان تبریزی و یهودیان بغداد و... در این ایالت گردید. زیرساخت‌های تجاری مانند بازار، کاروانسرا، تشکیلات اداری ـ مالی، مالیات، کارگاه‌های تولیدی و...گسترش یافت. افزایش تولیدات کالاهای صادراتی مانند فرش و تریاک از دیگر پیامدهای اقتصادی روابط خارجی در این ایالت بود.
حسن زندیه؛ بهاره پارسا آرا
چکیده
از جمله منابع دست اول و مهم در مطالعات تاریخی اسنادند که بازگوکنندۀ حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر و زمانه خودند. این منبع مهم برای مردم عادی، از لحاظ اطلاعات مندرج در آنها، و برای استفاده محققین، در فعالیتهای تحقیقاتی، دارای ارزش و اهمّیت است. با شکلگیری اجتماعات بشری، انسانهای اولیه در جستجوی هویت خود و متمایز ساختن خویش ...
بیشتر
از جمله منابع دست اول و مهم در مطالعات تاریخی اسنادند که بازگوکنندۀ حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر و زمانه خودند. این منبع مهم برای مردم عادی، از لحاظ اطلاعات مندرج در آنها، و برای استفاده محققین، در فعالیتهای تحقیقاتی، دارای ارزش و اهمّیت است. با شکلگیری اجتماعات بشری، انسانهای اولیه در جستجوی هویت خود و متمایز ساختن خویش بودند. با گذر زمان و افزایش جمعیت جوامع گوناگون، شناسایی هویتی افراد بیشتر مورد توجه قرار گرفته و روشهای مختلفی برای شناسایی به کار گرفته شده که مهم‌ترین آنها صدور اسناد هویتی برای افراد جامعه بوده است. طرح هویتسازی و به دنبال آن طرح اسناد هویتی محصول و نتیجۀ پیدایش نیمۀ دوم دولت پهلوی اول بوده است. عقدنامههای ازدواج (نکاحنامه) از نمونۀ اسناد هویتی هستند که به دلیل اطلاعات مندرج در آنها، بالاخص مباحث هویتی آن، از لحاظ تاریخی و حقوقی حائز اهمیتاند. در نیمۀ دوم دولت رضاشاه، به دنبال این طرح هویتسازی، مسئولین دفاتر ازدواج برای ثبت هر سند موظف به احراز هویت زوجین بودند و بدین ترتیب روند تاریخی تداوم و تحول سند ازدواج در تثبیت هویت ایرانی مورد توجه قرار گرفت
