نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابتهاج سلیمی ¹
• حسن زندیه ²
• منوچهر صمدی وند ³
• معصومه قره داغی ⁴

¹ دانشجوی دکتری تاریخ واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ، شبستر، ایران.

² استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ استادیار گروه معارف اسلامی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

⁴ استادیار گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران.

چکیده

برکناری رضاشاه از قدرت، تکان سختی به ساختار سیاسی کشور وارد آورد و مرحلۀ تازه­ای از فعالیت پارلمان، احزاب، گروه ­ها، جریان­ های داخلی، اقشار و طبقات اجتماعی در عرصۀ سیاسی و اجتماعی آغاز گردید. انتخابات مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در انتخاب وکلای موردنظر خویش در تهران و دیگر نقاط کشور هم از این تحولات و تکانه، بی­ نصیب نماند و هر یک از مراجع مذکور، بدون منع قانونی در آن دخالت کردند و انتخابات برای مدتی از کنترل دولت خارج شد. شرکت مردم در انتخابات نسبتاً آزاد دورۀ چهاردهم مجلس، اولین تجربۀ ملت ایران بعد از سقوط دیکتاتوری پهلوی اول بود و استقبال زیادی از آن صورت گرفت. کرمانشاه به عنوان منطقه­ ای مهم و استراتژیک واقع در غرب ایران، ازجملۀ این موارد بود که احزاب، نیروها و شخصیت­ های مختلف با رهایی از دشواری­ های سیاسی دورۀ پهلوی اول، به تکاپو افتادند و در انتخابات سهیم شدند که بررسی آن، مسئلۀ مقاله حاضر است. این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی و با تکیه بر متون اسنادی و کتابخانه­ ای، با واکاوی روند رأی ­گیری، در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که علل و عوامل تأثیرگذار در جریان برگزاری انتخابات مجلس چهاردهم شورای ملی در حوزۀ انتخابیۀ کرمانشاه چه بوده است؟ یافته­ ها نشان می­ دهد که برخلاف دورۀ سلطنت رضاشاه، انتخابات دورۀ چهاردهم به انحصار هیچ‌یک از نیروهای سیاسی و اجتماعی درنیامد و نامزدهای این دوره وابسته با گروه‌های ذی­ نفوذ متعدد و متضادی بودند. در اولین انتخابات دورۀ پهلوی دوم، نظر به ایجاد خلأ قدرت و ضعف دربار و عوامل بازدارندۀ رژیم، میزان مشارکت افزایش‌یافته و مراکز قدرت به­ ویژه ایلات و عشایر و مأموران سیاسی خارجی برای نیل به اهداف خویش، در جریان انتخابات مجلس به فعالیت­ ها و کنشگری پرداختند، لذا این مرحله از انتخابات تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی قرار داشت، در نتیجه نمایندگان جدیدی به مجلس راه پیدا کردند.

کلیدواژه‌ها

• انتخابات مجلس
• کرمانشاه
• دهه 1320
• ایلات و عشایر
• متفقین

عنوان مقاله [English]

The Effective Factors, Trends and Consequences of the 14th National Consultative Assembly in Kermanshah

نویسندگان [English]

• Ebtehaj Salimi ¹
• Hassan Zandiyeh ²
• Manochehr Samadivand ³
• Masomeh Garedagi ⁴

¹ Ph.D Candidate, in History, Branch, Shabastar, University Islamic Azad, Shabastar , Iran.

² Assistant professor in History, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ Assistant professor in Islamic Education Group, Tabriz Branch, University Islamic Azad, Tabriz, Iran.

⁴ Assistant professor in History, Shabastar Branch, University Islamic Azad, Shabastar, Iran.

چکیده [English]

The dismissal of Reza Shah from political power changed the country’s political structure dramatically and began in the political and social spheres a new phase of parliamentary activities, parties, movements, and social classes. These changes affected the National Consultative Assembly election and people’s participation in electing their representatives in Tehran and elsewhere in the country, so that each of these newly-formed parties and movements interfered in it without any legal prohibition, and the election went out of government’s control for some time. The participation of people in the relatively free elections of the fourteenth parliament was the first experience of the Iranian nation after the fall of the first Pahlavi’s dictatorship, and it was widely welcomed. This paper surveys different parties, groups, and personalities that, freed from the difficult political conditions of the first Pahlavi, participated in the elections in Kermanshah as an important and strategic region located in western Iran. This study is based on a descriptive-analytical method and relying on documentary and library manuscripts, with analyzing the voting process, tries to find out what the influential factors in the 14th National Consultative Assembly election in Kermanshah were. The results show that unlike Reza Shah’s era, the 14th election was not monopolized by any of the political and social forces, and the candidates were affiliated with various and opposing influential groups. In the first election of the second Pahlavi era, in order to weaken the Pahlavi court, participation increased and the centers of power especially tribes and nomads and foreign political agents conducted activities during the parliamentary elections to achieve their political goals. Therefore, this period of the election was influenced by domestic and foreign agents. So new candidates entered the parliament.

کلیدواژه‌ها [English]

• Parliamentary Elections
• Kermanshah
• 1940s
• Tribes and Nomads
• Allies