داریوش رحمانیان؛ افسانه روشن
چکیده
انحطاط و راه برونرفت ایران و اسلام از آن یکی از موضوعات مهم مطرحشده در مطبوعات دوران قاجار، از جمله روزنامۀ اختر، است. پرسش این مقاله این است که شیوههای گفتمانی که نویسندگان اختر در دو سال نخست انتشار برای بازنمایی ایدئولوژی فکریشان دربارة علل عقـبمـاندگی ایران و راههای برونرفت از آن به کار میبردند، چگونه ...
بیشتر
انحطاط و راه برونرفت ایران و اسلام از آن یکی از موضوعات مهم مطرحشده در مطبوعات دوران قاجار، از جمله روزنامۀ اختر، است. پرسش این مقاله این است که شیوههای گفتمانی که نویسندگان اختر در دو سال نخست انتشار برای بازنمایی ایدئولوژی فکریشان دربارة علل عقـبمـاندگی ایران و راههای برونرفت از آن به کار میبردند، چگونه بوده است؟ بر اساس یافتههای این تحقیق، گفتمان اختر بر حول محور انسان و بازتعریف الهیات اسلامی از مفهوم انسانیت و رسالت آن در آفرینش میگردیده است. انسان بازنماییشده در اختر مکلف است با آگاهی از این هدف والای آفرینش و زندگی بهعنوان یک مسئولیت تاریخی، نوع خود را از انحطاط نجات دهد. انسان در گفتمان اختر در دوگانة واقعی و وحشی هویتبخشی و بازشناسی میشود. علیرغم تبارسازی الهیاتی برای این تعریف از انسان در اختر، ویژگیهایی برشمرده برای انسان واقعی همان ویژگیهای انسان غربی است. اختر برای برونرفت انسان شرقی از انحطاط، انسانِ اشرف مخلوقات را برای پاسداشت شأنش به کنشگری فردی و اجتماعی بهمنظور دستیابی به ترقی و پیشرفت دعوت میکند که این نیز الگویی غربی است. در این گفتمان اختر بُعد تازهای به عبودیت انسانی میدهد و آن شکرگزاری انسان واقعی در بعد عملی، یعنی تلاش در جهت برونرفت از انحطاط و عقبماندگی با الگوپذیری از انسان غربی، است.
حسن کریمیان؛ حسین صدیقیان
چکیده
خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی بهکرّات یاد شده و شهر بهکرات مورد بازدید سفرنامهنویسان اروپائی قرار گرفته است. حضور بزرگان فرهنگ و هنر و تولیدات مصنوعات متنوّع تجاری را میتوان از اصلیترین عواملی دانست که موجب شهرت این شهر در دورۀ قاجار میشده است. ...
بیشتر
خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی بهکرّات یاد شده و شهر بهکرات مورد بازدید سفرنامهنویسان اروپائی قرار گرفته است. حضور بزرگان فرهنگ و هنر و تولیدات مصنوعات متنوّع تجاری را میتوان از اصلیترین عواملی دانست که موجب شهرت این شهر در دورۀ قاجار میشده است. اگرچه امروزه شواهد اندکی از آثار و ابنیۀ تجاری، مثل بازار و کاروانسرای عصر قاجار این شهر، برجای مانده و تنها نشان آنها را در اسناد تاریخی یا اذهان ساکنان آن میتوان جستجو نمود، امّا بررسی علل رشد و افول آن میتواند در تصمیمگیری برای رونق مجدد شهر مفید باشد. از آنجا که تاکنون پژوهش مستقلی در این باره نشده است، در مقالۀ حاضر تلاش گردیده تا نتایج مطالعات میدانی و اسنادی نگارندگان دربارۀ اوضاع اجتماعی و اقتصادی شهر در طول دورۀ قاجاریه عرضه شود.
محمد ابراهیم زارعی
چکیده
نازککاری از جمله هنرهایی است که وسایل کاربردی و هنری از چوبهای خوش نقش و رنگ با ظرافت و دقت بالا ساخته میشود. شواهد و مدارک نشان میدهد که از دورۀ صفوی هنر اُرسیسازی و به تبع آن هنر نازککاری در شهر سنندج گسترش یافته است. فعالیت اُرسیسازی اکنون به دلایل متعدد، از جمله کمبود استادکار و هزینههای بالا، رونق ندارد، امّا هنر نازککاری ...
بیشتر
نازککاری از جمله هنرهایی است که وسایل کاربردی و هنری از چوبهای خوش نقش و رنگ با ظرافت و دقت بالا ساخته میشود. شواهد و مدارک نشان میدهد که از دورۀ صفوی هنر اُرسیسازی و به تبع آن هنر نازککاری در شهر سنندج گسترش یافته است. فعالیت اُرسیسازی اکنون به دلایل متعدد، از جمله کمبود استادکار و هزینههای بالا، رونق ندارد، امّا هنر نازککاری هنوز پررونق است. هر چند که آثار نازککاری دورۀ صفوی در سنندج تاکنون یافت نشده، ولی آثار هنر نازککاری مربوط به دورۀ قاجار باقیمانده است. بررسیها نشان میدهد که اوج و رونق هنر نازککاری سنندج از اواسط دورۀ قاجار به بعد بوده است. به نظر میرسد که هنرمندان عرصۀ نازککاری سنندجی بر اساس اسلوب و روش هنرهای چوبی سایر نقاط ایران کار را آغاز نموده، ولی بهتدریج با توجه به شرایط اقلیمی، گذشت زمان و تقاضا شیوهای خاص را پدید آوردهاند؛ زمینهی مناسب برای رشد و توسعه از یک سو و تلاش هنرمندان از سوی دیگر هم موجب پایداری و گسترش این هنر گردیده است. این مقاله دربارۀ پیشینه هنرهای چوبی، روش تهیۀ چوب و استخراج ریشهی گردو، هنر نازککاری، ابزارهای نازککاری، مراحل رنگکاری با لاک و الکل و هنرمندان نازککار است.