نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران
2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تهران
چکیده
انحطاط و راه برونرفت ایران و اسلام از آن یکی از موضوعات مهم مطرحشده در مطبوعات دوران قاجار، از جمله روزنامۀ اختر، است. پرسش این مقاله این است که شیوههای گفتمانی که نویسندگان اختر در دو سال نخست انتشار برای بازنمایی ایدئولوژی فکریشان دربارة علل عقـبمـاندگی ایران و راههای برونرفت از آن به کار میبردند، چگونه بوده است؟ بر اساس یافتههای این تحقیق، گفتمان اختر بر حول محور انسان و بازتعریف الهیات اسلامی از مفهوم انسانیت و رسالت آن در آفرینش میگردیده است. انسان بازنماییشده در اختر مکلف است با آگاهی از این هدف والای آفرینش و زندگی به‌عنوان یک مسئولیت تاریخی، نوع خود را از انحطاط نجات دهد. انسان در گفتمان اختر در دوگانة واقعی و وحشی هویت‌بخشی و بازشناسی می‌شود. علیرغم تبارسازی الهیاتی برای این تعریف از انسان در اختر، ویژگی‌هایی برشمرده برای انسان واقعی همان ویژگی‌های انسان غربی است. اختر برای برونرفت انسان شرقی از انحطاط، انسانِ اشرف مخلوقات را برای پاسداشت شأنش به کنشگری فردی و اجتماعی به‌منظور دستیابی به ترقی و پیشرفت دعوت میکند که این نیز الگویی غربی است. در این گفتمان اختر بُعد تازه‌ای به عبودیت انسانی می‌دهد و آن شکرگزاری انسان واقعی در بعد عملی، یعنی تلاش در جهت برونرفت از انحطاط و عقب‌ماندگی با الگوپذیری از انسان غربی، است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Intellectual Discourse of the Akhtar Newspaper on the Degenerate and Underdeveloped Status of Iran and the Muslim World
نویسندگان [English]
- Daryush Rahmanian 1
- Afsaneh Rowshan 2
1 Associate professor of History of Islamic Iran in university of Tehran
2 Phd student in university of Tehran
چکیده [English]
One of the fundamental issues raised in the Qajar periodicals, including Akhtar newspaper, is the problem of the decline in Iran and the Muslim world and its solution. The question of this article is: what were the discourse methods used by the writers of Akhtar to represent their ideologies about the causes of Iran's backwardness and the ways of escaping from it, specifically in the first two years of its publication? According to the findings of this research, the basic discourse of Akhtar is about the human, the Islamic theology’s redefinition of the concept of humanity, and man’s mission in creation. The man represented in the Akhtar discourse is obligated to prevent human beings from decline by understanding the supreme cause of creation and life as a historical responsibility. Human beings are identified and recognized in a dichotomy between the real and the wild. Despite the theological genealogy for this definition of human in Akhter, the characteristics of the genuine man are the same features of the Western man. Akhtar invites human, as the superior to all the creatures, to defend his dignity through individual and social activism, and achieve progress, which is also a Western pattern. In this discourse, Akhtar introduces a new dimension to servitude, which is the gratitude of the genuine man in the practical dimension. This can be considered as an attempt to escape decline and backwardness with the pattern of the Western human.
کلیدواژه‌ها [English]
- backwardness
- Iran in Qajar period
- Akhtar Newspaper
- decadence
- Islamic humanism
- critical discourse analysi
)