نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمد ابراهیم زارعی

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان

چکیده

نازک‌کاری از جمله هنرهایی است که وسایل کاربردی و هنری از چوب‌های خوش نقش و رنگ با ظرافت و دقت بالا ساخته می‌شود. شواهد و مدارک نشان می‌دهد که از دورۀ صفوی هنر اُرسی‌سازی و به تبع آن هنر نازک‌کاری در شهر سنندج گسترش یافته است. فعالیت اُرسی‌سازی اکنون به دلایل متعدد، از جمله کمبود استادکار و هزینه‌های بالا، رونق ندارد، امّا هنر نازک‌کاری هنوز پر‌رونق است. هر چند که آثار نازک‌کاری دورۀ صفوی در سنندج تاکنون یافت نشده، ولی آثار هنر نازک‌کاری مربوط به دورۀ قاجار باقیمانده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اوج و رونق هنر نازک‌کاری سنندج از اواسط دورۀ قاجار به بعد بوده است. به نظر‌ می‌رسد که هنرمندان عرصۀ نازک‌کاری سنندجی بر اساس اسلوب و روش‌ هنرهای چوبی سایر نقاط ایران کار را آغاز نموده، ولی به‌تدریج با توجه به شرایط اقلیمی، گذشت زمان و تقاضا شیوه‌ای خاص را پدید آورده‌اند؛ زمینه‌ی مناسب برای رشد و توسعه از یک سو و تلاش هنرمندان از سوی دیگر هم موجب پایداری و گسترش این هنر گردیده است. این مقاله دربارۀ پیشینه هنرهای چوبی، روش تهیۀ چوب و استخراج ریشه‌ی گردو، هنر نازک‌کاری، ابزارهای نازک‌کاری، مراحل رنگ‌کاری با لاک و الکل و هنرمندان نازک‌کار است.

کلیدواژه‌ها

• هنر نازک‌کاری چوب
• سنندج
• دورۀ قاجار
• خانوادۀ نعمتیان

عنوان مقاله [English]

Analysis of Wood Delicacy of Touch Art and its Artists in Sanadaj from the Qajar Period until now

نویسنده [English]

• Mohammad Ebrahim Zarei

Associate Professor, Department of Archaeology, Bu-Ali Sina University, Hamadan

چکیده [English]

Nazok Kari, One of the Woodwork art, is of arts that functional and artistic instruments has made from well paint woods by Eleganceand precision.The evidences and documents indicated that OrosiSazi (sash making art) and, Consequently, the Nazok Kariwas expanded in Sanandaj city from Safavidperiod. Due to reasons such as lack of professional Craftsmen and high cost, thesash making art (OrsiSazi) activities don’t have thrivednow; But the Nazok Kari is still flourishing. While Nazok Kari works of Safavid period is not found in Sanandaj yet, but those of Qajar Period is remained 
 The questions related on this subject can be asked in this way. The first that arises is the peak of Nazokkari art was during the Qajar? The investigations show that the peak of flourishing of it was at the middle of Qajar period and on wards. The second question, how much the Sanandaj artists were able to reach to a unique style in the field of Nazok Kari art? It seems that the artist in the field of Nazokkari in Sanandaj started their work according to their style and way of wooden art throughout whole Iran, but given to climate, time passing and demands, gradually the special way was found. The aim of this research is to analysis the wooden art and the sort of artist work in this field from Qajar time until now. The resources of this research are based on the field activities and library studies. Therefore, the research method is explanative-analytical. It seems that the suitable ground for growth and development on the one hand and artist’s attempts on the other hand, is caused stability and improvement on this art. This paper is about the history of wooden arts, the methods of wood supply and extraction of walnut roots, Nazokkari art, the tools of Nazok Kariart, different steps of coloring with polish and alcoholand NazokKar’sartists.

کلیدواژه‌ها [English]

• Nazok Kari art
• Sanandaj
• Qajar Period
• Nematian Family