نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر، اصفهان، ایران:
2 استادیار گروه هنرهای تجسمی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.
چکیده
شکار از نخستین اعمالی است که بشر در طول تاریخ خود همواره سعی در تصویر آن داشتهاست. در ایران باستان شکار نقش دینی و آیینی داشته و از جایگاه مهمی برخوردار بودهاست. در این میان، میترائیسم یکی از ادیانی است که به انگارۀ شکار از راه تصویر کردن آن استمرار بخشیدهاست. یکی از این تصاویر، صحنۀ شکار میترا در مهرابۀ دورااروپوس است. تکرار این انگاره را در تاق بستان در صحنۀ شکار شاه شاهد هستیم. در مقالۀ حاضر، برای مطالعۀ استمرار انگارۀ صحنۀ شکار (میترای شکارگر به شاه شکارگر)، از رویکرد شمایلشناسی اروین پانوفسکی استفاده میکنیم. باید گفت استمرار و تکرار تصویر، منطق درونی شمایلشناسی است. پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که چرا نقشبرجستۀ شاه شکارگر در تاق بستان تداوم یا استمرار مفهومی همان انگارۀ میترای شکارگر در نقاشی دیواری دورااروپوس است؟ روش تحقیق در این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است و مطالب به طریق اَسنادی و کتابخانهای گردآوری شدهاند. با توجه به دو تصویر مطالعهشده، میتوان گفت انگارۀ شکار، عملی با هدف نمایش مبارزه بین میترا ـ شاه و غلبه بر نیروهای شر بودهاست و در این راه اعمالی چون آموزش اصول اشرافیگری، طی کردن مراحل جوانی ـ عیاری، عمل قربانی، کشتن گراز و نماد همراه آن، پیوسته با عمل شکار هستند. مطالعه شمایلشناختی انگارۀ شکار نشان میدهد مفهوم شکار در کنار اینکه واجد ارزش تاریخی، فرهنگی، دینی ـ سیاسی است، از معنای صِرف آن فراتر رفته و در طول زمان استمرار یافته و در تصاویر دورههای مختلف ازجمله در تاق بستان تکرار شدهاست.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Iconology, Hunting, Dura-Europos Wall Painting, Mithraism, Taq-I Bustan Bas relief.
نویسندگان [English]
- mehdi qadernejad 1
- Abdollah Aghaie 2
1 PhD in Art Research, University of Art, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Visual Arts, Yazd University, Yazd, Iran.
چکیده [English]
The hunting icon is one of the first function's that mankind has always tried to depict throughout its history. In ancient Iran, hunting has a religious role and has an important place. In the meantime, Mithraism is one of the religions that has perpetuated the notion of hunting through images. One of these images is the scene of Mithra hunting in the altar of Dura-Europos. We see the repetition of this image in Taq-I Bustan and in the hunting scene of the king. To study the continuity of the hunting scene image (the hunter Mithra to the hunter king), we have used the iconography approach of Erwin Panofsky.
Continuity and repetition is somehow implied in the image-icon and is the internal logic of iconology, Iconology is one of the most important approaches that has been used in the study of image. That’s why we use this approach in the present study. The main question of the present article is why the bas-relief of the hunter-king in the Taq-I Bustan is the continuation or conceptual continuation of the same idea of the hunter Mithra on the wall painting of Dura-Europos? The research method of this article is descriptive-analytical and the materials have been collected through documents and libraries. According to the two images studied, it can be said that the idea of practical hunting is to show the struggle between Mithra-Shah and the forces of evil, in order to show the victory of good over evil, and in this way practices such as teaching the principles of aristocracy, passing stages of youth-practice, sacrifice, killing the boar and its associated symbol, etca are continuaously accompaniments of hunting action. The iconology of the idea of hunting shows that the concept of hunting has gone beyond hobby and its mere meaning and has taken on historical, cultural and religious-political values. Moreover it has continued over time and has been repeated and preserved in images like in Taq-I Bustan.
کلیدواژهها [English]
- Iconology
- Hunting
- Dura-Europos Wall Painting
- Mithraism
- Taq-I Bustan Bas relief