نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی
2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد
3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی و پژوهشکده بختیاری شناسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران
چکیده
چکیده
در قصۀ «برادران طلایی»، از قصه‌های رایج در فرهنگ بختیاری، بن‌مایه‌های اسطوره‌ای مختلفی همچون آیین قربانی برای الهۀ مادر، مطابقت شخصیت‌ها با ایزدان، کارکرد اسطوره‌ای اشیا و مکان‌هایی چون حلقه، برف، کوه و انار دیده می‌شود؛ بنابراین فهم درست این قصه، در گروِ شناخت این عناصر اسطوره‌ای است که در این پژوهش، با روش اسنادی و رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی آن‌ها در پیوند با متونی چون شاهنامه پرداخته می‌شود. یافته‌ها و نتایج پژوهش نشان می‌دهد اسطورۀ کلان در این قصه، ازدواج با پری و آیین‌های مرتبط با آن است؛ آیین‌هایی که هنوز برخی از نشانه‌های آن مانند ازدواج با قنات در مناطق مختلف ایران رایج است. علاوه بر این، شخصیت‌های این قصه، دگردیسی یافتۀ ایزدان است یا می‌توان گفت ایزدان، کهن‌نمونۀ‌ای برای ساختن آنان بوده‌اند؛ چنان‌که شخصیت درویش با توجه به دو چهرۀ اهورایی و اهریمنی‌اش، مانند ایزد وایو است و بیشتر خویشکاری‌های پری مانند ارتباط با آب و چشمه، قدرت پیکرگردانی و تبدیل کردن قهرمان به سنگ، در کنش‌های شخصیت دخترغارنشین دیده می‌شود. کنش‌های قصه، مانند کشتن جوان/درویش بر سر چشمه، ریشه در آیین قربانی برای الهۀ آب دارد، به طلا تبدیل شدن شخصیت‌ها، نماد اسطوره‌ای جاودانگی است، برون‌همسری و نقش پررنگ شخصیت دختر و پدر در ازدواج نیز ریشه در فرهنگ ازدواج‌‌های اسطوره‌ای دارد.
واژه‌های کلیدی: اسطوره، فرهنگ بختیاری، قصۀ برادران طلایی، فرهنگ ازدواج اسطوره‌ای، ایزد وایو.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Reflection of Mythological Motifs in the Story of the Baradaran-e-Talaee in Bakhtiari Culture
نویسندگان [English]
- Mohammad ansari 1
- jahangi safari 2
- Ebrahim zaheri abdevand 3
1 PhD student in Persian language and literature
2 Professor of the Department of Persian Language and Literature, Shahrekord University
3 Assistant Professor of Persian Language and Literature Department, Shahrekord University
چکیده [English]
The Reflection of Mythological Motifs in the Story of the Baradaran-e-Talaee in Bakhtiari Culture
Abstract
The story of "Baradaran-e-Talaee" is a well-known tale in Bakhtiari culture that features various mythological motifs, including the ritual of sacrifice for the mother goddess, the comparison of characters with gods, and the mythological function of objects and places such as rings, snow, mountains, and pomegranates. Therefore, understanding this story correctly depends on recognizing these mythological motifs. In this research, these motifs are studied in connection with texts such as Shahnameh, using the documentary method and descriptive analytical approach. The findings and results of the study show that the main myth in this story is the marriage with the Peri and the rituals related to it. Some of these rituals, such as marriage with an aqueduct, are still common in different regions of Iran. Furthermore, the characters in this story are transformed gods, or it can be said that the gods were an archetype for creating them. For example, the character of the Darvish, due to his two Ahura and Ahriman faces, is like the god Vayus. Most of Peri's functions, such as connection with water and spring, sacrifice, the power of transfiguration, and turning the hero into stone, can be seen in the actions of the character of the cave girl. The actions of the story, such as the killing of a young man/darvish at the fountain, are rooted in the ritual of sacrifice to the goddess of water. The transformation of characters into gold is a mythological symbol of immortality, exogamy, and the bold role of the daughter and father in marriage are also rooted in the culture of mythological marriages.
Key words: myth, Bakhtiari culture, "Baradaran-e-Talaee" story, mythological marriage culture, Izad Vayu.
. . . . . . . . . .
کلیدواژه‌ها [English]
- myth, Bakhtiari culture, "
- Baradaran-e-Talaee"
- story, mythological marriage culture, Izad Vayu
)