نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کاوه قنبری ¹
• علی اکبر فراتی ²

¹ دانشجوی دکترای دانشگاه تهران هستم و دبیر آموزش و پرورش هستم.

² استادیار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران

چکیده

با شکستِ حکومت اقتدارگرایِ ساسانیان، بتدریج زبان فارسی‌میانه در دیوان‌ها کم‌رنگ و ناپدید گشت. زبان پهلوی جایش را به زبان عربی داد که در سایه تقدس قرآن کریم، زبانی مقدس به شمار می‌رفت. در چنین شرایطی، هر ادیب و دبیری در ایرانشهر، ذهن و اندیشه خود را در قالب عربی می‌ریخت و این زبان تبدیل به زبان نخبگان جامعه ایرانی و زبان فرهنگِ زمانه گشت. از نامه‌نگاری‌ها در دیوان‌ها تا نگارش اخبار و سِیَر، و ... همه به زبان عربی بود. در این شرایط شاعران عربی‌سرایِ ایرانی‌تبار که نقش رابط سنت‌های فرهنگی و ادبیِ ایرانی را ایفا می‌کردند؛ اجزای فرهنگ ایرانی را وارد زبان عربی نمودند که از برجسته‌ترین آنها، جشن‌های ایرانشهری بود که خود بستری را فراهم می‌کرد تا باقی مجموعه سنت‌های فرهنگی ایران نیز از این رهگذر منتقل شوند. در پژوهش کنونی جشن‌های ایرانی در آثار ادیبان و شاعران کتاب یتیمة‌الدهر با رویکرد ادبی-تاریخی- اجتماعی، مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد جشن های نوروز، مهرگان، سده، رام، آفریجکان، خورروز، به ترتیب اهمیت در آن روزگار، گرامی داشته‌ می‌شده‌اند. نوروز، مهرگان و سده بیشتر جنبه مناسبتی داشته‌ و به عنوان جشن‌های درباری بیان شده‌اند؛ هرچند سده و فضای حاکم بر آن بیش از نوروز و مهرگان توصیف شده است؛ درصورتی که رام، آفریجکان و خورروز، در میان توده مردم اهمیت داشته است. افزون بر این، تاثیر فرهنگ ایرانی بر شعر عربی، نمایان است که از جشن‌های ایرانشهری تا توصیف مجموعه اجزای فرهنگ ایرانی مانند طبیعت، بهار، گل‌ها، رنگ‌ها، و موسیقی و ... را شامل می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• "
• جشن؛ "
• یتیمه الدهر"
• نوروز"
• مهرگان"
• ؛"
• سده"
• آفریجگان"
• ؛ "
• رام"

موضوعات

• تاریخ

عنوان مقاله [English]

Investigating the Iranshahr celebrations in the poetry of poets of the 4th century relying on the Yatimeh Al-Dahr of Thaalebi

نویسندگان [English]

• kaveh Ghanbari ¹
• Aliakbar Forati ²

¹ I am a PhD student at Tehran University and I am the Secretary of Education.

² Assistant Professor, Faculty of Literature, Tehran University

چکیده [English]

With the defeat of the authoritarian and centrist government of the Sassanids by the Muslim Arabs, the use of the Middle Persian language in the court and government organizations gradually faded and then disappeared. The Pahlavi language, which until then was the official language of the government and the language of many works created at that time, gradually gave its place to the Arabic language, which was considered a sacred language in light of its sanctity of the Holy Quran. In such a situation, every writer in Iranshahr poured his mind and thoughts into the Arabic language, and the Arabic language became the language of the elite group of Iranian society and the language of contemporary culture. From writing letters in the courts to writing news and reviews, etc., everything was in Arabic. In this situation, Arab poets of Iranian origin who played the role of connecting Iranian cultural and literary traditions; They introduced the elements of Iranian culture into the Arabic language, one of the most prominent of which was the Iranshahri celebrations, which provided a platform for the rest of Iran's cultural traditions to be transferred through this channel. In the current research, Iranian festivals in the works of writers and poets of Yatima Al-Dahr book were examined with a literary-historical-social approach. The findings of this research show that Nowruz, Mehrgan, Sadeh, Ram, Afrijkan, and Khorroz festivals were celebrated in the order of their importance at that time. Nowruz, Mehrgan and Sadeh had more of an occasion aspect and were expressed as court celebrations; Although the Sadeh and its ruling atmosphere have been described more than Nowruz and Mehrgan; On the other hand, Ram, Afrijkan and Khorroz have been important among the masses of people. In addition, the influence of Iranian culture on Arabic poetry is evident, ranging from Iranshahri celebrations to the description of the components of Iranian culture such as nature, spring, flowers, colors, and music, etc.

کلیدواژه‌ها [English]

• Celebration
• Yatimeh Al-Dahr
• Nowruz
• Mehrgan
• Sadeh
• Afrijgan
• Ram