نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، تاریخ ایران دورۀ اسلامی، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، ص.پ. 4697-19395، تهران، ایران
2 دانشیار گروه تاریخ، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
چکیده
چکیده
از دورۀ مغول به بعد، سُرایش منظومه‌های تاریخی، به شیوۀ شاهنامه و اسکندرنامه رونق گرفت. از جمله در دورۀ صفویه، تعداد قابل توجهی از متون تاریخی در همین‌گونۀ ادبی به‌وجود آمد. شاهنامه‌های تاریخی عصر صفوی، بسیاری از ویژگی‌های این گونه از متون تاریخی را از دوره‌های قبل به ارث برد. در عین حال به‌دلیل ویژگی‌های خاص عصر حکومت صفویه، این آثار نسبت به دوره‌های پیش، دارای تفاوت‌ها و تمایزهایی است. این نوشتار که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای انجام پذیرفته، به بررسی منظومه‌های تاریخی دربارۀ سلسلۀ صفویه و سروده‌شده در این عصر می‌پردازد. این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی منظومه‌های تاریخی این دوره و بیان ویژگی‌های آنها، به جایگاه و اهمیت محتوای تاریخی این منظومه‌ها در تاریخ‌نگاری عصر صفویه بپردازد. نُه منظومۀ تاریخی عصر صفویه که مورد بررسی قرار گرفته، از حیث محتوایی، عمدتاً به برخی اقدامات و شرح بعضی جنگ‌های شاهان معاصرِ سرایندگان پرداخته‌اند؛ با توجه به انگیزۀ سرایندگان برای جاودانه و پرآوازه‌کردنِ نام شاهان مد نظر و وقایع تاریخی مرتبط با آنها، این آثار را می‌توان سروده‌هایی برای خوشآیند حاکمان وقت تلقی کرد. با این وجود، منظومه‌های تاریخی این دوره، به‌واسطۀ داشتن برخی داده‌های دست اولِ تاریخی پیرامون برخی وقایع و موضوعات دوره صفویه، کمک به تأیید یا اصلاح اطلاعات منابع تاریخی منثور و پر کردن برخی خلاءهای اطلاعاتی، از اهمیت خاصی برخوردار هستند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Position and Importance of Versified Histories of Safavid dynasty and Description of Their Historiographical Features
نویسندگان [English]
- Javad Rashki Aliabad 1
- jamshid noroozi 2
1 phD Student in History of Iran in the Islamic period department of PayameNoor University (pnu) p.o.box 19395-4697,Tehran, Iran
2 Associate Professor of History, Faculty of Literature Alzahra University, Tehran, Iran
چکیده [English]
POSITION AND IMPORTANCE OF VERSIFIED HISTORIES OF SAFAVID DYNASTY AND DESCRIPTION OF THEIR HISTORIOGRAPHICAL FEATURES
Position and lmportance of Versified Histories of Safavid dynasty and Description of Their historiographical Features
Abstract
The Mongols age was followed by the flourishment of the versified histories like Shahnameh and Eskandarnameh. In this regard, during the Safavid dynasty, a considerable number of historical texts were created in this literary genre. The Historical Shahnameh (history of kings through poetry) created during the Safavid era inherited many of the characteristics of this genre from the historical texts of the previous ages. Nonetheless, due to the specific features of the Safavid dynasty, these literary works had some distinct features and differences compared to the works of the earlier ages. The present paper is done the descriptive-analytical method based on library sourced and investigates the versified histories about the Safavid dynasty, which have been versified in this period. In fact, the purpose of this paper is to introduce the versified histories of this era and show what characteristics and importance their historical content has in historiography of the Safavid era. A total of 9 versified histories in the Safavid era have been investigated which mainly describe historical actions and wars in terms of content. Based on the motivation of the poets of this texts for highlight and eternalize the name of the kings and historical events about them, It can be said that although this texts have historical information but this were created based on the attract please the rulers. However, versified histories of this period are of particular importance by having some first-hand historical data about some events and topics of the Safavid era, helping to confirm or correct the information of prose historical sources and filing some information gaps.
Keywords: Versified Historiography, Safavid Dynasty, Shahnameh, Eskandarnameh
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords
- Versified Historiography, Safavid Dynasty, Shahnameh, Eskandarnameh
)