نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سید سعید رضا منتظری ¹
• مسلم رضوانی ²

¹ عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران

² کارشناس ارشد ادیان و عرفان پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

ثنویت از جمله مفاهیم بسیار مهمی است که در مرکزیت جهان بینی دین زرتشتی قرار دارد. این مفهوم جهان را به دو قطب خیر و شر که در تقابل با یکدیگر هستند، تقسیم و توصیف کرده است. ثنویت مفهومی است که انتظار می‌رود در تمامی سطوح و ساختار‌های این دین از جمله نظام اخلاقی حضور داشته باشد. در این نوشتار سعی بر آن شده است تا با اتخاذ دو رویکرد متن محور و رویکرد منطقی به بررسی تاثیر این مفهوم بر نظام اخلاق زرتشتی پرداخته شود. در رویکرد متن محور به بررسی هم پوشانی‌ها و هم زیستی‌های موجود در متن میان ثنویت و مفاهیم اخلاقی پرداخته شده است. با اتخاذ این رویکرد می‌توان ملاحظه کرد که این مفهوم، دوگانگی خود را به شیوه‌های مختلف در میان مفاهیم اخلاقی بر جای گذاشته است و آن‌ها را به سمت و سوی خود جهت دهی کرده است. با این وجود، از جمله مسائلی که همواره رابطه اصول اخلاقی با جهان بینی یک دین را به چالش می‌کشد، مبحث عدم رابطه میان گزاره‌های اخلاقی و گزاره‌های توصیفی است، که در این نوشتار به عنوان رویکرد دوم برای بررسی موضوع مورد توجه قرار گرفته است. در این رویکرد، نسبت منطقی میان ثنویت به عنوان مفهومی که سعی در توصیف جهان به شیوه‌ای خاص را دارد و مفاهیم اخلاقی، مورد ملاحظه قرار گرفته است. از یک سو اگر تاثیر را در معنای استنتاج از گزاره‌های جهان بینی در نظر بگیریم و از سوی دیگر رابطه‌ی منطقی میان بایدها و هست‌ها وجود نداشته باشد، بر این اساس، هر گونه نسبت و فرض تاثیر، میان جهان بینی ثنوی و اخلاقیات که از جانب نگارندگان این متون و بنیانگذاران آن لحاظ شده، بر مبنای یک خطای منطقی و مغالطه میان «هست و باید» بوده است. اگرچه با نگاه کلی به سیر تاریخی اخلاقیات زرتشتی می‌توان دریافت که از شدت تاثیر ثنویت بر اخلاقیات در متون پهلوی در نسبت با اوستای قدیم کاسته شده و شاهد نوعی حرکت به سمت استقلال اخلاقیات از اصول جهان بینی هستیم.

کلیدواژه‌ها

• ثنویت
• نظام اخلاقی
• دین زرتشتی
• هست و باید
• اشه

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Investigation the effect of duality on the ethics of Zoroastrian religion

نویسندگان [English]

• sayyes saeid reza montazery ¹
• Moslem Rezvani ²

¹ faculty member,university of Tehran

² University of tehran

چکیده [English]

Dualism idea is one of the most important ideas in Zoroastrianism that has put in the centrality of cosmology in this religion. This idea has attempted to describe and divide the World into two origins namely good and evil that contrast with each other. Dualism is an idea that has anticipated to be presented in all levels and structures of this religion like system of morality. In this paper, we have attempted to survey the influence of this idea on the system of morality in Zoroastrianism by adopting two approaches: Text-based approach and logical approach. In Text- based approach, we have regarded to survey of similarities and coexistences in the Text, between Dualism and concepts of morality. By adopting of this approach, we can perceive this idea has left its dichotomy among the concepts of morality in different ways and has oriented toward itself. Because a discussion about the lack of relation between descriptive and morality propositions always challenges the relationship between moral principles and cosmology of a religion، this topic has been regarded as a second approach in order to survey the issue in this paper. In this approach, we have considered the logical relation between the concepts of morality and Dualism as an idea that attempts to describe the World in a special method. In one hand, if we consider the influence as a deduction of cosmology propositions and in the other hand, the logical relation has not been existed between (ought and is), on the basis of this, any kind of relation and assumption of the influence between cosmology of Dualism and morality on the behalf of authors of these Texts and Founders has considered, it has been on the basis of logical fault and sophistry (is and ought). Although with comprehensive look on the historical process of Zoroastrian ethics، we can find out the deep influence of dualism on morality principles in Pahlavi literature unto Old Avesta that has been reduced and we can see a kind of movement toward the severing of the ethics from cosmology principles.

کلیدواژه‌ها [English]

• Dualism
• Moral system
• Zoroastrian religion
• Is and Ought
• Asha