نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 استاد زبان و فرهنگ‌های باستانی دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
زبان کردی زنجیره‌ای از گویش‌های به‌هم‌پیوستۀ ایرانی غربی است. این زبان از نظر آوایی، صرفی و نحوی دارای ویژگی‌های مشترک بسیاری با زبانهای ایرانی نو در پیرامون خود و همین طور زبانهای ایرانی میانه، مانند فارسی میانه، می‌باشد. یکی از این ویژگی‌ها ساخت کنایی است. در ساخت کنایی رفتار فاعل و مفعول مستقیم از نظر حالت‌دهی و نشان‌داری با نظام فاعلی-مفعولی تفاوت بنیادین دارد. از نظر دستور وابستگی هر فعل بر اساس ظرفیت خود دارای وابسته‌هایی است که به طور الزامی همراهش می‌آیند. فاعل، مفعول مستقیم و مفعول غیر مستقیم وابسته‌های فعل محسوب می‌شوند. در این پژوهش بر پایۀ دستور وابستگی، رفتار فعل و رابطۀ آن با وابسته‌هایش در ساخت کنایی در زبان کردی بررسی و با فارسی میانه مقایسه شده‌است. و با بررسی مثال‌هایی از زبانهای کردی و فارسی میانه کوشش شده‌است تا مسئلۀ تطابق فعل تحلیل شود و در پایان یک حالت ویژه از تطابق فعل در این زبان‌ها بررسی می‌گردد. زبان کردی زنجیره‌ای از گویش‌های به‌هم‌پیوستۀ ایرانی غربی است. این زبان از نظر آوایی، صرفی و نحوی دارای ویژگی‌های مشترک بسیاری با زبانهای ایرانی نو در پیرامون خود و همین طور زبانهای ایرانی میانه، مانند فارسی میانه، می‌باشد. یکی از این ویژگی‌ها ساخت کنایی است. در ساخت کنایی رفتار فاعل و مفعول مستقیم از نظر حالت‌دهی و نشان‌داری با نظام فاعلی-مفعولی تفاوت بنیادین دارد. از نظر دستور وابستگی هر فعل بر اساس ظرفیت خود دارای وابسته‌هایی است که به طور الزامی همراهش می‌آیند. فاعل، مفعول مستقیم و مفعول غیر مستقیم وابسته‌های فعل محسوب می‌شوند. در این پژوهش بر پایۀ دستور وابستگی، رفتار فعل و رابطۀ آن با وابسته‌هایش در ساخت کنایی در زبان کردی بررسی و با فارسی میانه مقایسه شده‌است. و با بررسی مثال‌هایی از زبانهای کردی و فارسی میانه کوشش شده‌است تا مسئلۀ تطابق فعل تحلیل شود و در پایان یک حالت ویژه از تطابق فعل در این زبان‌ها بررسی می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The verb and its dependents in the construction of irony in Kurdish and its comparison with Persian
نویسندگان [English]
- Cheten Tash 1
- Mahmod Jafari Dehaghi 2
1 Ph.D. Candidate in Ancient Iranian Culture and Languages,University of Tehran, Tehran , Iran.
2 POr
چکیده [English]
The Kurdish language is a chain of interconnected western Iranian dialects. In terms of phonetics, morphology, and syntax, this language has many common features with the modern Iranian languages around it, as well as Middle Iranian languages, such as Middle Persian. One of these features is irony. In the construction of irony, the behavior of the subject and the direct object is fundamentally different from the subject-object system in terms of mode and marking. According to the order of dependence, each verb has dependents that necessarily come with it based on its capacity. Subject, direct object and indirect object are dependents of the verb. In this research, based on the order of dependence, the behavior of the verb and its relationship with its dependents in the construction of irony in the Kurdish language has been investigated and compared with Middle Persian. And by examining examples from Middle Persian and Kurdish languages, an attempt has been made to analyze the problem of verb conjugation, and at the end, a special case of verb conjugation in these languages is examined. The Kurdish language is a chain of interconnected western Iranian dialects. In terms of phonetics, morphology, and syntax, this language has many common features with the modern Iranian languages around it, as well as Middle Iranian languages, such as Middle Persian. One of these features is irony. In the construction of irony, the behavior of the subject and the direct object is fundamentally different from the subject-object system in terms of mode and marking. According to the order of dependence, each verb has dependents that necessarily come with it based on its capacity. Subject, direct object and indirect object are dependents of the verb. In this research, based on the order of dependence, the behavior of the verb and its relationship with its dependents in the construction of irony in the Kurdish language has been investigated and compared with Middle Persian. And by examining examples from Middle Persian and Kurdish languages, an attempt has been made to analyze the problem of verb conjugation, and at the end, a special case of verb conjugation in these languages is examined.
کلیدواژه‌ها [English]
- ironic construction
- verb capacity
- verb conjugation
- Kurdi Kermanji
- Middle Persian
)