نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• فرزانه گشتاسب

دانشیار پژوهشکدۀ زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

به مدد برخی فرهنگ‌نامه‌ها از فردی به نام ساسان پنجم اطلاع داریم که کتابی به نام دساتیر را، که وحی خداوند بر پیامبری به نام مه‌آباد بوده است، از «زبان آسمانی» که کسی قادر به فهم آن نبوده به زبان فارسی ترجمه و تفسیر کرده است. تنها شواهدی که ما را به ساسان پنجم می‌رساند شاهنامه و برخی نوشته‌های تاریخی‌اند و تا جایی‌که ما می‌دانیم از کتابی به نام دساتیر و پیامبری به نام مه‌آباد و ساسان پنجم در نوشته‌های پیش از قرن دهم هجری هیچ نامی نیامده است. بعد از دوره‌ای که نام ساسان پنجم به مدد کتاب دساتیر و نوشته‌های مکتب آذرکیوان (940- 1028 ه. ق.) مطرح شد، در فرهنگ‌ها و متونی که در شبه‌قاره نوشته شد، نام ساسان پنجم به عنوان مترجم دساتیر به میان آمد. پرده‌ای از این تصویر را نیر مسعود، نویسنده و پژوهشگر هندی، در نوشته‌ای به نام «ساسان پنجم» شرح داده است. در این مقاله، نخست به ساسان پنجم به عنوان مفسر دساتیر پرداخته می‌شود و بعد از آن پیشینۀ تاریخی وی در ادبیات و متون تاریخی پیش از قرن دهم هجری جستجو می‌شود و سپس بازتاب شخصیت این فرد به عنوان مترجم و مفسر دساتیر در ادبیات چهار قرن اخیر بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• ساسان پنجم
• دساتیر
• آذرکیوان
• پارسیان هند
• ادبیات زردشتی
• شاهنامه

عنوان مقاله [English]

Who is Sāsān V?

نویسنده [English]

• Goshtasb Farzaneh

Associate Professor, Institute for Humanities and Cultural Studies

چکیده [English]

We recognize Sāsān V with the help of some lexicons and books. We know that he had translated and interpreted Dasātīr, the book which is God revelation to Mahābād, from a “Heaven Language” which was un-understandable for everyone into Persian. The only evidence, by which we can recognize this Sāsān in the history are Shahname and some historical books. As much as we know, in the books before 10th century AH there is no evidence of Dasātīr and Mahābād and Sāsān V. After revealing the name of Sāsān V in Dasātīr and the other books of Azarkayvani’s school, we confront Sāsān V as the translator of Dasātīr in the lexicons and the other books which was written in India. For example, a view of him is described in the “Sasan-e-Panjum”, by Naiyer Masud, the Indian author and researcher. In this article, Sāsān V as the translator and interpreter of Dasātīr is represented at first, and then his background in the literature and historical books before the 10th century AH is searched and the reflection of this personality in the late 4 centuries is studied.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sāsān V
• Dasātīr
• Azarkayvan
• Parsis
• Zoroastrian Literature
• Shahname