نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• نیما آصفی

دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

این مقاله در پی یافتن پاسخی برای این پرسش اصلی بوده ‌است که آیا، چنانکه هنینگ اندیشیده، هرزنی در اصل گونه‌ای از زبان تالشی است و در پی مهاجرت مردمان تالش‌زبان به آن دیار راه یافته، و نیز این پرسش که اگر مهاجرتی به هرزن رخ داده باشد، گونۀ زبانی تالشان مهاجر متعلق به کدام گویش تالشی بوده ‌است. در این مقاله به سیزده مورد دگرگونی واجی و تفاوت‌های لغویِ دیده­شده در منابع مورد نظر ما، یعنی اشعار شیخ صفی­الدین اردبیلی، گونۀ زبانی هرزنی، سه گویش زبان تالشی و گویش تاتی خلخال پرداخته شده است. میزان و معیار ما برای شناخت این دگرگونی‌ها ایرانی باستان بوده است، یعنی دگرگونی‌های واجی را با اصل ایرانی باستان سنجیده‌ایم. نتایج آماری به­دست­آمده در این بخش ما را به این تحلیل کیفی رهنمون می‌سازد که اگر چنانچه داستان مهاجرت تالشان به هرزن را بپذیریم، خاستگاه این مهاجران نمی‌تواند، چنانکه هنینگ انگاشته، جایی در محدودۀ جنوب شرقی مناطق تالش زبان باشد، بلکه این مهاجرت احتمالاً از مناطق شمالی تالش رخ داده است.

کلیدواژه‌ها

• زبان‌های ایرانی
• گویش شناسی
• تالشی
• تاتی
• هرزنی
• آذری‌ کهن

عنوان مقاله [English]

The Linguistic Origins of Harzan Immigrants (a Review of W. B. Henning’s Theory)

نویسنده [English]

• Nima Asefi

Ph.D Candidate, Ancient Iranian Languages, Institute of Humanities Sciences and Cultural Studies

چکیده [English]

This article has sought to find an answer to the question of whether, as Walter Bruno Henning thought, Harzani is a variant of Taleshi language moved through the migration of Taleshi-speaking people to the region Harzan in Azerbaijan. Secondly, if there has been a migration to Harzan, which dialect of Taleshi language was the dialect of immigrants? In this article, 13 cases of phonological changes and  lexical differences  seen in our sources, namely the poems of Sheikh Safi al-din  of Ardabil, the language variant of Harzani, three dialects of Taleshi, and Tati dialect spoken in Khalkhal, have been studied. The phonological rules of the Proto-Iranian language are our scale to determine the differences. The statistical results obtained lead us to a qualitative analysis that if we accept the anecdote of migration, the origins of these immigrants cannot be, as Henning said, somewhere in the southeastern part of Talesh.  As an alternative, we propose here they probably belonged to the northwestern regions of Talesh.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iranian Languages
• Dialectology
• Taleshi
• Tati
• Harzani
• Azari