نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور

3 دانشیار علوم تربیتی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی

چکیده

بانگ چاووش در هرمزگان نوائی است عرفانی و روحانی که برای دعوت مردم به محافل و مجالس دینی و یا به زیارت رفتن از آن استفاده می‌نمایند و آن این گونه است که  ملای چاووش خوان بر بلندی رفته ودر حالی که دست بر بناگوش گرفته با آهنگ و صوتی دلنشین اشعاری را در مدح و منقبت امامان می‌خواند. در گذشته بانگ چاووش خوان مردم را مطلع می‌کرد که در آن شب مجلس منبر و وعظ برگزار می‌شود و همین طور این چاووش در حکم اعلان خبر هم بوده است. چاووش خوان بسته به نوع سفری که زائر می‌رود اشعاری را می‌خواند و مردم برای بدرقه و حلالیت خواهی به دیدارش می‌روند و زیارت قبول می‌گویند. آئین چاووش‌خوانی نیز یکی دیگر از آئین‌های مذهبی استان هرمزگان است که در این استان - با توجه به نسخه‌های خطی از مرحوم ملا منصف و مرحوم حسینعلی قضائی علیایی – حدود 300 سال سابقه دارد و در حال حاضر هم اجرا می شود.این مقاله با روش تحلیل محتوا و با استفاده از ابزار کتابخانه ، آئین چاووش خوانی در هرمزگان را معرفی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Study of the Ritual of Chavosh Khani in Minab

نویسندگان [English]

  • sohrab saedi 1
  • Ali Mohammad Poshtdar 2
  • Hossein Ghasempoor Moghadam 3

1 M.A. Graduated of Persian Language and Literature, Payam-e-Noor University

2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Payam-e-Noor University

3 Associate Professor of Educational Sciences Educational Research and Planning Organization

چکیده [English]

The “clamour of Chavosh” in Hormozgan is a spiritual and mystical tune that Chavosh Khan (“khan” means “reader” in Persian) uses to invite people to religious meetings and gatherings including reading the Rawda or pilgrimages. To perform it, Chavosh Khan usually stands on a height and, while his hands are at his face, he sings tunes praising Imams. In the past, the “clamour” informed people to perform preaching and sermons and was a form of delivering news as well. Considering the type of the trip a pilgrim intended to go on, he would sing poems and people would go to his house to ask for forgiveness. Now Chavosh Khani (“khani” means “reading.”) is a religious ritual in Hormozgan province. Considering the remained manuscripts of Molla Monsef and Hossein Ali Ghazaei Olyayi, it dates back to three hundred years ago and nowadays it is very common among the people. Adopting content analysis method, the present study aims at introducing the ritual of Chavosh Khani in Hormozgan through library research and field study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chavosh Khani
  • Pilgrimage
  • Minab
  • Elegy
  • Folklore culture
حداد عادل، غلامعلی،1386،دانشنامۀ جهان اسلام (ج 11)، تهران، بنیاد دائرة ‌المعارف اسلامی.
حسینی قضائی،  غلامحسین،1394، چاووش خوانی، قم، موعود اسلام.
حمیدی، جعفر،1389، استان زیبای بوشهر، بوشهر، شروع.
خاقانی، افضل الدین،1368، دیوان، دکتر ضیاءالدین سجادی، تهران، زواّر.
دهخدا، علی اکبر،1377، لغت­نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
رستمی، ابوسعید؛ سعیدی، سهراب،1391، مرثیه سرایی در هرمزگان، قم، دارالتفسیر.
سعیدی، سهراب،1393، نوحه و عزا در هرمزگان، قم، دارالتفسیر.
ـــــــــــــــ،1387، رخش بی سوار، قم، دارالتفسیر.
ـــــــــــــــ،1396، نوحه گویان بی دیوان، قم، دارالتفسیر.
شریفیان، محسن،1383، اهل ماتم (آواها و آئین سوگواری در بوشهر)، تهران، دیرین.
شفیعی کدکنی، محمد رضا،1382، شعر فارسی، بخارا، شمارۀ 32.
عمید، حسن،1386، فرهنگ فارسی عمید، تهران، امیرکبیر.
عناصری، جابر،1366، درآمدی بر نمایش و نیایش در ایران، تهران، جهاد دانشگاهی.
علم، محمدرضا؛ رستمی، سارا؛ ولی عرب، مسعود،1395، فرهنگ عامه شوشتر در دورۀ قاجار و پهلوی، تهران، بی نا.
قلی‌پور، جمشید،1379، موسیقی بومی مازندران، مازندران، انجمن موسیقی مازندران.
مصاحب، غلامحسین،1381، دایرة المعارف مُصاحب، تهران، امیر کبیر.
موسوی، زینب سادات؛ مساعد، مهری،1396، «جایگاه چاووشی‌خوانی در بوشهر و بررسی ادبی و  زبانی آن»دومین همایش فرهنگ عامه، دانشگاه بوشهر، صص588-614.
هاشمی، علیرضا، 1387، «چاووش و چاووش­خوانی در سفرهای زیارتی»، نجوای فرهنگ، شمارۀ 8 و 9 صص 37 الی 44.
یوسفی، غلامحسین،1370، «چاووش»، کلک، ش 14 و 15، صص 5-9.