پژوهش های ایران شناسی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

اطلاعات آماری نشریه

مشخصات نویسندگان

راهنمای نویسندگان

راهنمای دریافت شناسه ارکید

سرنخ های جدیدی از رویدادهای تاریخی در سرپل ذهاب در اواخر هزارۀ سوم پ.م با نگاهی به نقش برجسته آنوبانی نی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه باستانشناسی دانشگاه تهران

2 دانش آموخته دکتری گروه باستانشناسی دانشگاه تهران

چکیده

نقش برجستة آنوبانی­نی در شهرستان سرپل­ ذهاب از جملة قدیمی­ترین نقوش برجستة سنگی در ایران است که در سال 1836 راولینسون آن را شناسایی کرد و در سال 1896 دمورگان نخستین طرح را از آن منتشر نمود. این نقش برجسته در امتداد شاهراه مهم و راهبردی معروف به شاهراه خراسان بزرگ قرار دارد که ارتفاعات زاگرس مرکزی را به دشت­های پست میانرودان متصل می­کند. وجود یک کتیبه در زیر این نقش بر اهمیت آن افزوده است. این کتیبه ما را با جزئیات نقش و افراد حک‌شده بیشتر آشنا می­کند. با توجه به این­که این نقش برجسته مربوط به یکی از حاکمان قدرتمند لولوبی به نام آنوبانی­نی بوده است، نام این نقش برجسته نیز به نام آنوبانی­نی معروف شده است. چون این نقش طی چند مرحله دستخوش تغییراتی شده است، در این مقاله سعی شده تا دربارة این تغییرات بحث شود و دربارة نقش اسیر اضافه­شده در انتهای نقش برجسته، ماهیت این نقش و ارتباط نقش برجستة آنوبانی­نی با نقش برجستة ایدین­سین، که روبه­روی آن قرار دارد، تفسیری روشن عرضه گردد. به نظر می­رسد این نقش برجسته را آنوبانی­نی بر روی کوه باتیر حک‌ کرده، اما رقیبان منطقه­ای لولوبی­ها، یعنی سیمورومی­ها، در آن تغییراتی داده­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Anubanini,s Rock Relief of Sarpol-e Zahab Reconsidering a Historical Event

نویسندگان [English]

  • Kamal Aldin Niknami 1
  • Mohammad Amin Mirghaderi 2

1 Professor, Department of Archaeology, University of Tehran

2 Ph. D in Archaeology, Department Archaeology, University of Tehran

چکیده [English]

The Anubanini relief is Sarpol-e Zahab is one of the most ancient rock reliefs in Iran, which was identified by Rawlinson in 1836 and de Morgan published the first drawing of it in 1896. It is located on the main route to the Greater Khorasan and adjoins the highlands of the central Zagros to the low-lying plains of Mesopotamia. An inscription at the bottom of the relief adds further importance to it and introduces more details including the information about the characters. The relief is known as Anubanini, after one of the dominant Lullubi rulers, and it has undergone several modifications over time. This paper attempts arguing these changes and presents a clear commentary on the role of the captive added to the relief and the features of its role. In addition, the paper suggests an explanation for the connection between the relief of Anubanini and the relief of Iddin-Sin, located in front of it. It seems that Anubanini carved this relief on the mount of Batir, but the Lullubis local adversaries, the Simurrums modified it to some extent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Lullubis
  • Anubanini
  • Simurrum
  • Iddin-Sin
  • the Hurrians
  • Sarpol-e Zahab
  • Sarpol-e Zahab Rock Relief
مراجع
Abdi, K. and G. Beckman, 2007, “An Early Second-Millennium Cuneiform Archive from Chogha Gavaneh, Western Iran,” JCS 59, 39-91.
Ahmed, K.M, 2012, The Beginnings of Ancient Kurdistan (c. 2500-1500 BC): a Historical and Cultural Synthesis, PhD Dissertation, Leiden University.
Biglari, A., S. Alibaigi and M. Beyranvand, 2018, “The stele of Sarab-e Sey Khan: a recent discovery of a second-millennium stele on the Iranian-Mesopotamian borderland in the Western Zagros Mountains,” JCS 70, 27-36.
Borger, R., 1970, “Vier Grenzsteinurkunden Merodachbaladans I. von Babylonien,” AFO 23, 1-26.
Buccellati, G, and M. Kelly-Buccella, 1995, “The Royal Storehouse of Urkesh: The Glyptic Evidence from the Southwestern Wing,” AFO 42, 1-32.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. 1997, “The First Hurrian Capital,” The Biblical Archaeologist 60, No. 2, 77-96.
Collins, P., 2016, Mountains and Lowlands: Ancient Iran and Mesopotamia,Ashmolean, Museum, University of Oxford.
Edzard, D.O, 1973, “Zwei Inschriften am Felsen von Sar-i-Pūl-i-Zohāb: Anubanini 1 und 2,” AfO 24, 79-77.
Edzard, D.O, and G. Farber, 1974, Die Orts- und Gewässernamen der Zeit der 3. Dynastie von Ur, RGTC 2, Wiesbaden.
Edzard, D.O., G. Farber, and E. Sollberger, 1977,  Die Orts- und Gewässernamen der präsargonischen und sargonischen Zeit, Répertoire Géographique des Textes Cunéiformes 1, Wiesbaden.
Frayne, D.R., 1992, The Early Dynastic List of Geographical Names, AOS 74, New Haven.
ـــــــــــــــــــــــــــ, 1997a, “On the location of Simurrum,” in G.D. Young, M.W. Chavalas, and R. E. Averbeck (eds.), Crossing Boundaries and Linking Horizons: Studies in Honor of Michael C. Astour (243–269), CDL Press, Bethesda.
ـــــــــــــــــــــــــــ, 1997b, Ur III Period (2112–2004 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia: Early Periods 3/2, Toronto, University of Toronto Press.
ـــــــــــــــــــــــــــ, 1999, “The Zagros campaigns of Šulgi and Amar-Suena,” in D.I. Owen and G. Wilhelm (eds.), Nuzi at Seventy-Five: Studies on the Civilization and culture of Nuzi and the Hurrians 10, Bethesda, CDL Press, 141–201.
ـــــــــــــــــــــــــــ, 2011, “Simurrum,” Reallexikon der Assyriologie 12/7-8, 508–511.
Gelb, I.J., 1944, Hurrians and Subarians,Chicago, University of Chicago Press.
ـــــــــــــــــــــــــــ, 1957, Glossary of Old Akkadian, Chicago, University of Chicago press.
Grayson, A.K., 1974, The Empire of Sargon of Akkad, AFO 25.
Klengel, H., 1965, “Lullubum: Ein Beitrag zur Geschichte der altvorderasiatischen Gebirgsvölker,” Mitteilungen des Instituts für Orientforschung 11, 349-71.
Hallo, W.W., 1978, “Simurrum and the Hurrian Frontier,” RHA 36, 71-83.

Herzfeld, E., 1920, Am Tor von Asien. Felsdenkmale aus Irans Heldenzeit, Berlin, Dietrich Reimer.

Hrouda, B., 1976, Iranische Denkmäler: Lieferung 7 enthaltend Reihe II: Iranische Felsreliefs C: Sarpol-i Zohab, Berlin, Dietrich Reimer Verlag.
Mofidi Nasrabadi, B.M., 2004, “Beobachtungen zum Felsrelief Anubaninis,” ZA 94, 291-301.
Owen, D., 2000, “The Royal Gift Seal of Silluš-Dagan, Governor of Simurrum,” in S. Graziani (ed.), Studi sul Vicino Oriente Antico, dedicati alla memoria di Luigi Cagni, Napoli, Istituto Universitario Orientale, 815-846.
Potts, D.T., 1994, Mesopotamia and the East. An Archaeological and Historical Study of Foreign Relations, ca. 3400-2000 BC, Oxford, Oxford University Committee for Archaeology.
Parpola, S., 1970,  Neo-Assyrian Toponyms, Neukirchen-Vluyn, Alter Orient und Altes Testament 6.
Rawlinson, M., 1839, “Notes on a March from Zohab, at the foot of Zagros, along the Mountains to Khuzistan (Susiana), and from thence through the province of Luristan to Kirmanshah, in the year 1836,” Journal of the Royal Geographical Society of London, Vol. 9, 26-116.
Shaffer, A. and N. Wasserman, 2003, “Iddi(n)-Sîn, King of Simurrum: A New Rock Relief Inscription and a Reverential Seal. Mit einem Beitrag von Ursula Seidl,” ZA 93, 6-16.
Walker, M.F., 1985, The Tigris Frontier from Sargon to Hammurabi. A Philologic and Historical Synthesis, Yale, Ph.D. Dissertation presented to the Faculty of the Graduate School of Yale University.
Whiting, R.M., 1987, Old Babylonian Letters from Tell Asmar, Chicago, University of Chicago Press.
Wilhelm, G., 1989, The Hurrian, Wiltshire, Aris & Philips Warminster, England.
Vanden Berghe, L., 1983, Reliefs Rupestres de l'Iran Ancient, Bruxelles, Musées Royaux dʼArt et d̕ Histoire.
Zadok, R., 2002, “The Ethno-Linguistic Character of Northwestern Iran and Kurdistan in the Neo-Assyrian Period,” Iran 40, 89-151.
Zettler, R. L., 2006, “Tišatal and Nineveh at the End of the 3rd Millennium BCE.,” in T. Abusch, M.J. Geller, M.P. Maidman, S.M. Maul and F.A.M. Wiggerman (eds.), If a Man Builds a Joyful House (503-514), Leiden, Fs Erle Verdun Leichty.
پژوهش های ایران شناسی
دوره 8، شماره 2
اسفند 1397
صفحه 127-145
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار