نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه استانبول

چکیده

در مطالعات صفوى روابط سیاسی و دیپلماتیک بین شاه اسماعیل و بایزید دوم، که در یک محیط  نسبتاً صلح‌آمیز در جریان بود، ظاهراً تحت‌الشعاع جنگ‌های بعدى قرار گرفته است. به‌ طور کلی، مطالعات صفوى بر دوره‌ای که با جنگ‌های ناشی از روى کار آمدن سلیم شروع می‌شد، متمرکز شده است. شاید مهم‌ترین دلیل آن نبود منابعی باشد که در آنها به چنین نکاتی اشاره شده است. با این حال، اسناد عثمانى نشان می‌دهند که هر دو طرف قبل از دورۀ جنگ‌های طولانى، روابط دیپلماتیک سطح بالایی داشته‌اند. هدف اصلى این مقاله بررسی یک دورۀ مسالمت‌آمیز از روابط دولت‌های صفویه و عثمانی بر اساس منابع و اسناد آرشیو عثمانی است. در واقع قبل از جلوس سلیم اول، دولت عثمانى با صفویه رابطۀ خوبى داشت و هر دو طرف به طور مداوم به همدیگر سفیر و هدیه می‌فرستادند. بر اساس منابع عثمانى و هدیه‌هایی که بایزید دوم  به شیخ اسماعیل اردبیلى می‌فرستاد، ما نگاه عثمانی به پادشاه ایران و قبول وی به عنوان یک رهبر فرقۀ مذهبی را بررسی خواهیم کرد. علاوه بر این، چگونگی رفت‌وآمد سفیران هر دو طرف و استفاده از آن براى ابراز قدرت‌نمایی را توضیح خواهیم داد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Political and Diplomatic Relations between Shah Ismail I and Bayezid II Based on the Ottoman Documents ( 911 -917 H/ 1505-1511)

نویسنده [English]

  • Vural Ganç

Assistant Professor at University of Istanbul

چکیده [English]

It seems that in the Safavid studies, the political and diplomatic relations between Shah Ismail and Bayezid II, which was in a relatively peaceful environment, were overshadowed by subsequent wars. In general, Safavid studies have focused on a period that began with the wars due to the coming of Salim. Perhaps the most important reason is the lack of resources in which they refer to such points. However, the Ottoman Army records show that both sides have had a high level of diplomatic relations before the period of long wars. The main purpose of this paper is to study a peaceful period of relations between the Safavid and Ottoman states based on the sources and documents of the Ottoman archives. In fact, before the Salim I, the Ottoman government had a good relationship with the Safavid, who had arrived from Sheikh to Shah in the early 16th century. In this framework, both sides sent each other ambassadors and presents. According to the Ottoman sources and the bailiffs of Bayezid II sent to Sheikh Ismael Ardabilly, we will examine the Ottoman look for the king of Iran and accept him as a leader of the cult. In addition, we will explain how the ambassadors travel on both sides and use it to express their strength.

کلیدواژه‌ها [English]

  • History of Iran
  • Safavid period
  • Ottoman Empire
  • Relations between Iran and the Ottoman Empire
  • Shah Isma'ilI
  • Beyezid II
امینى هروى، (1383). صدرالدین ابراهیم، فتوحات شاهى تاریخ صفوى از آغاز تا سال ۹۲۰ﻫ.ق، به تصحیح محمدرضا نصیرى، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
فلسفى، نصرالله، (1332). جنگ چالدران، مجلۀ دانشکده ادبیات، سال اول، شمارۀ 2، صص 127-50
 خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین، (1380). تاریخ حبیب‌السیر، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، خیام.
Tevarih-i Âl-i Osman, 1953, Aşıkpaşazâde, Aşıkpaşazâde Tarihi, Istanbul 1953.
Brummett, P., 2009, Keşifler Çağında Osmanlı Denizgücü ve Doğu Akdeniz’de Diplomasi, trans. Nazlı Pişkin, Istanbul.
Defter-i Müsveddat-ı İn’amat ve Tasaddukat ve Teşrifat ve İrsaliyyat ve Gayrihu 909–929, Belediye Lib., Muallim Cevdet, No. 0.71.
Dehqan, M., & Genç, V., 2018,  “Kurds as Spies: Information-Gathering on the 16th Century Ottoman-Safavid Frontier,” Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hung. vol. 71/2, 197–230.
Fisher, S. N., 2014, Sultan Bayezid Han 1481–1512, trans. Hazal Yalın, Istanbul.
İdris-i Bidlisi, Heşt Behişt, Süleymaniye Library, Esad Efendi, No. 2198.
Kreutel, R., 1997, Haniwaldanus Anonimi’ne Göre Sultan Bayezid-i Velî (1481-1512) trans., Necdet Öztürk, İstanbul 1997.
Hinz, Walter 1948, Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd; XV. yy’da İran’ın Milli Bir Devlet Haline Yükselişi, trans. T. Bıyıklıoğlu, Ankara.
Sohrweide, H, 1965, “Der Sieg der Safaviden und siene Rückwirkungen auf die Schiiten Anatolies im 16 Jahrhundert”, Der Islam XLI, 139.
Şahin, İlhan&Emecen, Feridun, Osmanlılarda Divan-Bürokrasi-Ahkâm: II. Bayezid Dönemine Ait 906/1501 Tarihli Ahkâm Defteri,İstanbul 1994.
Walsh, J. R. 1962,“The Historiography of Ottoman-Safavid Relations in the Sixteenth and Seventeenth Centuries”, Historians of the Middle East, eds, Bernard Lewis-P.M. Holt, Oxford University Press, London.