نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

2 استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

چکیده

زرتشتیان را رسم بر این بود که مردگان خود را برای تدفین در دخمه می­ نهادند. دخمه­ های اولیه آنان بنایی بسیار ساده بر دیوارۀ کوه بود. از دورۀ اسلامی دخمه­ های دست­ ساز از خشت و سنگ پدید آمد که به برج شهره شد. در هند، زرتشتیان مهاجر موسوم به پارسیان، رسم دخمه ­نشانی را حفظ کردند. با گذشت زمان، پارسیان دخمه­ های جدیدتری مطابق با هوای مرطوب هند ساختند. رسم بنیان دخمۀ پارسیان تانا خوانده می­ شود. اجزای این مراسم شامل گذاشتن شالوده و تقدیس بنای دخمه است که در آن اصولی همچون کوبیدن سیصد و یک میخ بر زمین و گرداندن طنابی پنبه­ ای به گرد این میخ ­ها رعایت می ­شد. شرح این مراسم در متونی چون روایات فارسی و متن پهلوی وجرکرد دینی ضبط شده است. از اواسط سدۀ نوزدهم رسم دخمه­ نشانی متأثر از جریان­ روشنفکری دینی در ایران منسوخ شد و در هند به چالش میان مذهبی­ های تندرو و اصلاح‌طلـب پارسی تبدیل شد. در این پژوهـش، انواع دخمه­ های زرتشتی بررسی و سیر تحول بنای دخمه­ با تکیه بر جـنبه­ های آیینی و دینی آن ارزیـابی می­شود و به موقعیت دخمه­ های زرتشتی در عصر حاضر نیز توجه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Look at the Zoroastrians Dakhmas in Iran and India and the Ritual and Religious Aspects of Making the Dakhma in the Parsees Tradition

نویسندگان [English]

  • Iraj enayatizadeh 1
  • Jaleh Amouzegar 2

1 Ph.D. Candidate of Ancient Iranian Culture and Languages, Islamic Azad university

2 Professor, Department of Ancient Iranian Culture and Languages, Islamic Azad university

چکیده [English]

The Zoroastrians has the burial custom of offering their dead to the dakhme. The early dakhmes were extremely simple buildings on the wall of the mountains. In the Islamic era, the handmade dakhmes of clay and stone were called borj (tower). In India, the immigrant Zoroastrians, called Parsis, preserved their burial custom. Over time, the Parsis made newer dakhmes in accordance with the humidity of India. The custom of burial in dakhme is called Tana among Parsis. The ceremony included principles such as laying the foundation of dakhme, sanctifying it, and driving 301 nails into the ground and rolling a cotton rope around them. The description of these ceremonies is recorded in texts such as Revayat-e Farsi and Wijarkard-e dini. Since the middle of the nineteenth century, the dakhme ritual has been abolished in Iran as a result of the religious intellectual movement. In India it became a challenge between the radical and reformist religious Parsis. In this research, various types of Zoroastrian dakhmes are studied. Also, the evolution of dakhme building is evaluated, regarding its ritual and religious aspects, and the position of Zoroastrian dakhmes in the present time is regarded as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zoroastrians
  • Parsis of India
  • customs of the dead
  • dakhme
  • Tana
  • Pavi
آموزگار، ژاله (۱۳۷۴). تاریخ اساطیری ایران، تهران، سمت.
بویس، مری (۱۳۷۶). تاریخ کیش زرتشت،ترجمۀ همایون صنعتی زاده، تهران، توس.
پیرنیا، محمدکریم و معماریان، غلامحسین (۱۳۸۷). معماری ایرانی، تهران، سروش.
داعی الاسلام، محمدعلی (۱۳۹۱). وندیداد حصه سوم کتاب اوستا، تهران، دانش.
دالا، مانک جی نوشیروان جی (۱۳۷۷). خداشناسی زرتشتی از باستانی‌ترین زمان تا هزار سال پیش از میلاد، برگردان دستور رستم شهزادی، تهران، فروهر.
دین نامه (۱۳۳۰). خورشید نگرشنی، تهران، سازمان جوانان زرتشتی، شمارۀ ۲.
رضایی، مهدی (۱۳۸۲). آیین‌های تدفین اقوام باستان، نشریه کتاب ماۀ هنر، شمارۀ ۵۵ و 56، صص 134-120.
رفیعی سرشکی، بیژن و رفیع زاده، ندا (۱۳۸۲). فرهنگ مهرازی (معماری) ایران، تهران، مرکز تحقیقات ساختمانی و مسکن.
سروشیان، جمشید سروش (۱۳۳۰). فرهنگ بهدینان، تهران، فرهنگ ایران‌زمین.
شیرمرد فرهمند، فریدون (۱۳۷۷). روش تدفین در ایران باستان، تهران، فروهر.
موله، ماریژان (۱۳۷۲). ایران باستان. ترجمۀ ژاله آموزگار، تهران، توس.
هرمزیار، داراب (۱۱۱۳). روایات فارسی، تهران، نسخۀ خطی کتابخانه ملی.
Balsara, P.P. 1969. Highlights of Parsi History, Bomba: Trikannad and Cooper.
Bauer, J. 1973. Symbolik Des Parsismus, Stuttgart: Anton Hiersemann.
Boyce, M.1969. Maneckji Limji Hataria in Iran, Cama oriental institute, Bombay: 19-31.
Boyce, M.1974. An old village Dakhma of Iran, Ph,Gignoux/ A.Tavazzoli (ed) Memorial j.de Menasce (3-9). Louvain: Imprimerie orientaliste.
Boyce, M.1993.Corpse, disposal of in Zoroastrianism, in Ehsan Yarshater(ed), Encyclopaedia Iranica, v.6 (279- 86) Costa Mesa– California: Mazda publishers.
Boyce, Mary. 2001. Zoroastrians: their religious beliefs and practice, London: Routledge.
Browne, E.G. 1950. A year amongst the Persians, London: Adam and Charles Black.
Dhabahr, E.B. 1932. The Persian Rivayats of Hormazyar faramarz ,Bombay: Cama oriental.
Geiger, W,.1885. Civilization of the eastern Iranians in ancient times, London: Henry frowde.
Huff, D. 2003.Archaeological evidence of Zoroastrian funerary Practices, in Michel Stausberg (ed).zoroazstrian rituals in context (593-630).Leiden: Brill.
Jackson. A.V.W. 1990. Persia Past and Present, a Book of Travel and Research, New York: the Macmillan Co.
Kanga, K.E.1909.Complete Dictionary of the Avesta language, Bombay: education society stem.
Karaka, D. F..1884. History of the Parsis Including Theirmanners, Customs, religion, and present position, London:Macmillan and Co.
Kotwal,F. M.1995. The Parsi Dakhma: Its History and Consecration in Au Carrefour Des Religions Melanges offerts a Philippe Gignoux (161-169). Bures- sur-Y vette: groupe pour L, etude de la civilization du Moyen orient.
Kotwal, F.M and Choksy, J.K. 2004. To Praise the Souls of the Deceased and the Immortal Spirits of the Righteous Ones, in Michael Stausberg (ed). Zoroastrian rituals in context, (389-401). Leiden-Boston: Brill.
Kulke, E.1974. The parsees in India, a minority as agent of social change, Delhi:Vikas publishing house.
Modi. J.J.1937.The religious ceremonies and customs of the parsees, Bombay: Jehangir B.karantis sons.
Motivala, J. J. and Sahiar, B.N. 1897. Enlighened non-zoroastrians on mazdayasnism, Bombay: Mistry printing works.
Palsetia, S.J. 2004. The Parsis of India: Preservation of Identity in Bombay city, Leiden: Brill.
Paymaster, R. B. 1954. Early History of The Parsees in India: from their landing in Sanjan to 1700 A. D., Bombay: zaratoshti Dharam Sambandhi Kelavni Apnari.
Ragozin, A. Z. 1888.The story of Media, Babylon and Persia, New York: putnam 's sons.
Randeria, Jer D. 1993. The Parsi mind: a zoroastrian asset to culture, New Delhi: Munshiram Manoharlal.
Ringer, M. M. 2011. Pious citizens: reforming Zoroastrianism in India and Iran,New York: Syracuse university.
Sanjana, D. D. P. 1932. The Collected Works of the late Dastur Darab Peshotan Sanjana, Bombay: Britis India press.
Sanjana, D. P.& Bahram.J.1848. Vajarkard-eDenig, Bombay: Jamshed jiji Bhai.
Sheffield, D.J. 2005. The wizirgerd-e Denig and the evil spirit. Bulletin of the Asia institute,v.19. pp.181-189.
Taraporevala, S. 2004. Parsis: the Zoroastrians of India: aphotographic journey 1980-2004, Mumbai: Good books.
Theguardian. Death in the city: how a lack of vultures threatens Mumbai s Towers of silence, https: // www. theguardian. Com / cities / 2015 / jan/26/5.jpg