نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جهانبخش ثواقب ¹
• معصومه هادی ²
• محمدرضا زاده صفری ³

¹ عضو هیأت علمی/ دانشگاه لرستان

² دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه لرستان

³ دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران

چکیده

گسترش ورود اروپاییان به ایران در قرن 19میلادی/13 هجری، اگرچه موجبات افزایش اطلاعات آنان در عرصه­های مختلف از طبیعت و جامعة ایران را فراهم ساخت، اما به­دلیل ادراک حسی یا سطحی از فرهنگ، ادیان و مذاهب ایرانی، به­ویژه مذاهب قومی، محلی و رازآلود، دریافت­های آنان با اما و اگرهای فراوانی همراه است. این امر در گزارش سیاحان غربی دورة قاجاریه از مذاهب صفحات غرب ایران به­وضوح قابل مشاهده است. هدف این پژوهش بررسی انتقادی این موضوع بر پایة روش تطبیقی است. بخش فراوانی از آنچه سفرنامه­نویسان خارجی در سفرنامه­های خود تحت عناوین اهل ­حق، نُصَیری، چراغ­خاموش، چراغ­پف، داوودی و به­ویژه فرقة علی­اللهی به عقاید و آداب و رسوم جاری در میان کردان با مرکزیت شهر کرند غرب منسوب داشته­اند، بیشتر به­یکی از آیین­های رایج در منطقه به­نام «یاری» تعلق دارد و در نتیجه تصویر آنان از فرقة علی­اللهی تصویری مخدوش و غیر قابل اعتماد است.

کلیدواژه‌ها

• مذاهب ایرانی
• فرقه های باطنی
• اهل حق
• آیین یاری
• سفرنامه های اروپایی

عنوان مقاله [English]

Critical Considerations on the Attitudes of Foreign Travelers to the Yarsan Sect in the Qajar Era

نویسندگان [English]

• Jahanbakhsh Savagheb ¹
• Masoomeh Hadi ²
• Mohammadreza Zadehsafari ³

¹ Lorestan University

² Ph.D. Candidate of History of Islamic Iran in University of Lorestan

³ Ph.D. Candidate of History of Islamic in University of Tehran

چکیده [English]

The considerable increase of the Europeans’ travels to Iran in the 19th/13th AH centuries expanded their information about various aspects of Iran's nature and society. But due to their sensory or superficial perception of the Persian culture, religions, and sects, particularly ethnic, local, and mystic sects, their percepts are not that much accurate. This fact is evident in the Western travelers' reports of the religions of Western Iran in the Qajar period. The present paper is a critical study on the basis of the comparative approach. Foreign travel writers mentioned current beliefs and customs of the Kurds, whose central settlement was the city of Kerend-e Gharb. What they recorded in their travelogues -entitled Ahl-e Haq, Nosairi, Cheragh khamush, Cheragh pof, Davudi and, in particular, the Ali-Allahi sect- is actually about Yari, one of the common sects of the area. Therefore, their image of the Ali-Allahi sect is distorted and unreliable.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iranian religions
• bateni sects
• Ahl-e haq
• Yari sect
• European travelogues