نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• خداکرم مظاهری ¹
• محسن زینی‌وند ²
• بهرام کریمی ³

¹ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ایلام

² دانشجوی دکتری رشتۀ باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان

³ کارشناس ارشد تاریخ ایران

چکیده

بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به‌ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر‌می‌گردد. داده‌های باستان‌شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها رونق داشته است. نمونه­های سفالی کشف‌شده در جریان مطالعات باستان‌شناسی از نظر گاه­نگاری از قرن 4 هجری جلوتر نمی­رود. لذا می‌توان گفت که ولایت مهرجان‌قذق در همین قرن 4 هجری متروکه شده است. این زمان با گزارش­های تاریخی همخوانی دارد که به رخداد زلزله، شیوع وبا و وقوع سیل در این قرن اشاره می­کنند. از سوی دیگر، متون تاریخی، داده‌های باستان‌شناسی و موقعیت و وسعت شهر تاریخی دره­شهر حاکی از این است که این محوطۀ باستانی همان شهر سیمره، مرکز ولایت مهرجان­قذق، است.

کلیدواژه‌ها

• کاوش‌های باستان‌شناسی
• جغرافیای تاریخی
• مهرجان‌قذق
• درۀ سیمره
• دره‌شهر

عنوان مقاله [English]

The fall of Mehrjanqadhaq on the Basis of Historical Texts and Archaeological Data

نویسندگان [English]

• Khodakaram Mazaheri ¹
• Mohsen Zeynivand ²
• Bahram Karimi ³

¹ Assistant Professor, Department of Archaeology, Islamic Azad University of Elam

² Ph. D. Student in Archaeology, Department of Archaeology, University of the Arts, Isfahan

³ M. A. in History of Iran, Department of Theology, Elam University

چکیده [English]

An Examination of historical text and archaeological data show that Mehrjanqadhaq was one of the important states of western Iran which had been founded and formed in a region now known as Darreshsher or more exactly in Saimara valley. The history of the state goes back to Parthian era. Archaeological data in confirmation of historical texts both indicate settlement sequence form Parthian era to fourth century A.H. in Saimara valley and show that this region flourished especially at third and fourth century A.H. Ceramic samples, which discovered in the course of archaeological excavations, chronologically, do not go forward then fourth century A.H. Therefore, we can say that Merhrjanqadhaq was deserted at fourth century A.H, which is also confirmed with historical records, which point to earthquake and flood occurrence as well as cholera epidemy at this century. On the other hand, the same historical and archaeological data and the situations and extent of ancient Darreshahr suggest that this site is the same as Saimara city, center of Mehrjanqadhaq state.

کلیدواژه‌ها [English]

• Archaeological excavations
• Historical geography
• Mehrjanqadhaq
• Saimara valley
• Darreshahr