برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
احمد حیدری
چکیده
در بناهای تاریخی، بخش بیرونی یا عمومی یک سازه به نام های دیوان عام، ایوان و تالار پذیرایی شناخته شده و عملکرد آن، پذیرایی از میهمانان رسمی یا مکانی برای اجرای تشریفات رسمی و بارعام بوده است. طرح ستاوند از جمله عناصری است که در دوره صفویه در بناهایی مانند آینه خانه، عالی قاپو و چهلستون ایجاد می شود. شباهت ستاوند صفویه با ...
بیشتر
در بناهای تاریخی، بخش بیرونی یا عمومی یک سازه به نام های دیوان عام، ایوان و تالار پذیرایی شناخته شده و عملکرد آن، پذیرایی از میهمانان رسمی یا مکانی برای اجرای تشریفات رسمی و بارعام بوده است. طرح ستاوند از جمله عناصری است که در دوره صفویه در بناهایی مانند آینه خانه، عالی قاپو و چهلستون ایجاد می شود. شباهت ستاوند صفویه با دیوان عام دوره شاه جهان که اندکی پیشتر در هند متداول شد، موجب گردید که برخی پژوهشگران مانند کُخ، ستاوند صفوی را بازنمایی از ستاوند گورکانی بدانند. هدف از این پژوهش آن است که ستاوند در معماری صفویه چرا و چگونه رواج یافته و منشاء یا سیر تحول آن چگونه بوده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. حاصل پژوهش نشان می دهد که ساخت تالارهای ستوندار با کاربری بارعام، در دوره هخامنشی رواج یافته، ولی در دوره پس از هخامنشی ستاوندها با کاربری بار عام تحت تأثیر عناصر معماری بومی قرار میگیرند. ستاوند گونه غربی که در خانه بطلمیوسII دیده می شود، به شکل یک سایبان در فضای خالی پری استایل ساخته شده است. ستاوند گونه شرقی که در هند مشاهده میشود و به نام شاه جهانی شهرت یافته، تحت تأثیر سه عنصر بومی شامل: مَنْدَپَه، الگوی خانه چوبی روستایی و چادر یا کمپ مغولها قرار گرفته است. در این میان، ستاوند ایرانی دوره صفوی همزمان یا اندکی پس از ستاوندهای شاه جهانی ساخته شده و تحت تأثیر معماری بومی شمال ایران و تخت جمشید قرار گرفته است. در بنای عالی قاپو، بر خلاف بناهای دیگر صفوی، عناصر معماری هند بیشتر مشاهده می شود که میتوان به تأثیر مَنْدَپَه اشاره کرد.
