برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
حسن رستمی؛ عباس قدیمی قیداری
چکیده
در سالهای مشروطه ولایت خمسه با مرکزیت زنجان از کانونهای بحرانی کشور بود و بهدلیل نزدیکی به شهرهای تهران و تبریز، سالهای ناآرامی را سپری کرد. در این بین علاوه بر بحرانهای سیاسی در کشور، دشمنی خوانین خمسه (جهانشاه خان امیرافشار و ذوالفقارخان اسعدالدوله) بر سر تصاحب زمینهای یکدیگر، نابسامانیهای فراوانی را در سطح جامعه موجب ...
بیشتر
در سالهای مشروطه ولایت خمسه با مرکزیت زنجان از کانونهای بحرانی کشور بود و بهدلیل نزدیکی به شهرهای تهران و تبریز، سالهای ناآرامی را سپری کرد. در این بین علاوه بر بحرانهای سیاسی در کشور، دشمنی خوانین خمسه (جهانشاه خان امیرافشار و ذوالفقارخان اسعدالدوله) بر سر تصاحب زمینهای یکدیگر، نابسامانیهای فراوانی را در سطح جامعه موجب گردید. این ستیزهها بیتأثیر از سیاستهای زمینداری دولت قاجاریه در دوره های ناصری و مظفری نبود. بنابراین مسئله اساسی این تحقیق، نسبت الگوی حکمرانی دولت قاجارها با رقابتها و ستیزههای خوانین زمیندار زنجان بر اساس نظریۀ دولت پاتریمونیال ماکس وبر است. بهنظر میرسد با توجه به تداوم ساختار سیاسی قاجاریه و گسترش دستگاه دیوانسالاری قاجار ها تا اواخر دوره ناصری، شاه در نقش حاکم پاتریمونیال، با توجه به سلطۀ سنتی و اختیارات نامحدود و نابسامانیهای اقتصادی و سیاسی کشور، با فروش املاک خالصه و افزایش تیول در ایران، زمینۀ لازم را برای رقابتها و اقتدار زمینداران فراهم ساخت. تداوم این سیاستهای دولت قاجاریه در سالهای منتهی به انقلاب مشروطه، موجب افزایش نفوذ زمینداران شد و با عنایت به ناکارآمدی نهادهای عصر مشروطه در رفع بحران زمینداری در مناطق مختلف کشور، مشکلات فزایندهای در سالهای بعد بهوجود آورد. مقالۀ حاضر با گردآوری دادههای کتابخانهای و اسنادی، به شیوه توصیفی_تبیینی موضوع را مورد بررسی قرار داده است.