نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بجنورد
چکیده
گزارش سفرنامه‌های اروپاییان از ایران، یکی از ناب‌ترین منابع پژوهشی در زمینة ایران‌شناسی است؛ زیرا می‌تواند روشن‌گر گوشه-هایی از فرهنگِ ایرانی باشد که ممکن است مورّخان ایرانی سهواً یا عمداً نادیده گرفته‌باشند؛ با وجود این، محتمل است که آثار مذکور آمیخته با بزرگ‌نمایی؛ کلی‌گوی؛ تعمیم‌های نابه‌جا؛ و گرایش‌های مغرضانة سیاسی باشد. هدفِ پژوهش حاضر، بررسی انتقادیِ بازنمایی فرهنگ ایرانی در سفرنامۀ فراسوی دریای خزر نوشتۀ آرتور کریستن‌سن ، مستشرق و اسطوره‌شناس دانمارکی، است. این مقاله با روشِ توصیفی-تحلیلی و بر مبنای رویکرد «تصویرشناسی» به بررسی این سفرنامه می‌پردازد. تصویرشناسی یکی از رویکردهای مطالعات ادبیات تطبیقی است که تصویر «خودی» را از چشم‌انداز «دیگری» یا بالعکس بررسی می‌کند و هدفِ غایی آن تبیین چرایی و چگونگی این انعکاس فرهنگی است. همچنین این رویکرد، بینارشته‌ای است و با حوزة مطالعات فرهنگی، مرتبط می-باشد. پرسش اصلی پژوهشِ حاضر این است که چرا و به چه دلایلی جلوه‌های مشخصی از فرهنگ و ادبیات ایرانی، مقارن سفر نویسنده به ایران در اواخر عهد قاجار، نمود بیشتری در این سفرنامه داشته‌است؟ نتایج به‌دست‌آمده نشان‌می‌دهد که کریستن‌سن دیدگاهی اروپامحور دارد و برداشت‌های وی برآیندِ استنتاج‌های استقرائی؛ انگاره‌های کلیشه‌ای؛ و گرایش‌های سیاسی است که با برجسته‌سازیِ ابعاد منفیِ فرهنگِ فردی و اقلیمیِ بخش‌های محدودی از ایران می‌کوشد آن‌ها را به مجموعة فرهنگ ایرانی تعمیم-می‌دهد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Imagology of Iranian Culture in the travelogue Beyond the Caspian Sea
نویسنده [English]
- Esmaeil Alipoor
Assistant Professor of Persian Language and Literature University of Bojnord
چکیده [English]
The travelogues written by Europeans about Iran serve as invaluable research sources in the field of Iranian Studies. They provide insights into aspects of Iranian culture that may have been overlooked or intentionally disregarded by Iranian historians. However, it is important to acknowledge that these works may contain elements of exaggeration subjective opinions inappropriate generalizations and biased political inclinations. This study aims to critically examine the portrayal of Iranian culture in the travelogue Beyond the Caspian Sea authored by Arthur Christensen a Danish orientalist and mythologist. Employing a descriptive-analytical approach rooted in the imagology methodology this article explores the travelogue's depiction of Iranian culture. Imagology a comparative literature approach delves into the representation of the "self" through the eyes of the "other" or vice versa with the ultimate goal of understanding the reasons and mechanisms behind this cultural reflection. As an interdisciplinary approach imagology intersects with cultural studies. The central question driving this research is why certain manifestations of Iranian culture and literature particularly those observed during the author's journey to Iran at the end of the Qajar era assume greater prominence in this travelogue. The findings reveal that Christensen's perspective is Europe-centric shaped by inductive reasoning stereotypes and political biases. By accentuating the negative aspects of certain individual and environmental elements of Iranian culture he attempts to generalize them to the entire Iranian cultural realm. The travelogues written by Europeans about Iran serve as invaluable research sources in the field of Iranian Studies. They provide insights into aspects of Iranian culture that may have been overlooked or intentionally disregarded by Iranian historians. However, it is important to acknowledge that these works may contain elements of exaggeration subjective opinions inappropriate generalizations and biased political inclinations. This study aims to critically examine the portrayal of Iranian culture in the travelogue Beyond the Caspian Sea authored by Arthur Christensen a Danish orientalist and mythologist
کلیدواژه‌ها [English]
- Iranian Studies
- Iranian culture
- Qajar era
- travelogue beyond the Caspian Sea
- Imagology
- Arthur Christensen
)