نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه تاریخ دانشگاه یاسوج
چکیده
خاندان گیلویه یا به عبارتی خاندان روزبه، از مشهورترین و مؤثرترین خاندان‌های ایرانی فارس در سه سدۀ نخست اسلامی بود که پس از سقوط ساسانیان، علاوه بر درگیری متناوب با اعراب مهاجم و مسلّط، بهتدریج موفق شدند در دستگاه خلافت عباسی نفوذ یابند و نقش بارز خود را در وقایع سیاسی- اجتماعی عصر نشان دهند. گیلویه که از همۀ اعضای خاندان معروف‌تر و برجستهتر شد، اقتدار و عظمتش به حدی رسید که منطقۀ وسیعی از فارس را تحت حاکمیت خود درآورد، و منطقه به احترام و اشتهار او نام‌گذاری شد. وی که سپاهی آماده و چند هزار نفری داشت، با خاندان ابودلف عجلی عرب، که از قرن دوم هـ ق در بخشی از ایران – خاصه عراق عجم- حضور و سلطه یافته بودند، درگیر و به رغم موفقیت‌های مقطعی و قتل معقل، برادر ابودلف، سرانجام کشته شد. قلمرو گیلویه که ناحیۀ گستردهای از نزدیکی‌های شیراز تا سمیرم، لردگان، ارجان (= بهبهان)، بخشی از کنارههای خلیج فارس، ممسنی و کهگیلویه و بویراحمد بود، قلمرو حکمرانی گیلویه و خاندانش محسوب می‌شد. پس از گیلویه، فرزندانش، خالد و حسن و نوۀ او محمد بن حسن، به گونهای دیگر در دربار خلفای عباسی حضور و نفوذ یافتند و و نقش مهم خاندان را تداوم بخشیدند. در این مقاله که بر مبنای پژوهش کتابخانهای و روش تحقیق تاریخی، توصیف و تحلیل گردیده، به این مسئله پاسخ داده شده، که نقش سیاسی و اجتماعی خاندان گیلویۀ ایرانی در دستگاه خلافت عباسی چگونه بوده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Gilooyeh clan and their social political role in Abbasids period (2nd and 3rd centuries)
نویسنده [English]
- Keshvad Siahpour
Assistant Professor Department of History, University of Yasuj
چکیده [English]
Gilooyeh clan or rouzbeh family was one of the most famous and effective Iranian clans of Fars during the first three centuries Sassanids who was gradually successful to penetrate in Abbasid Caliphate and to show their important roles in social- political events, in addition to their periodic battles with aggressive and dominant Arabs. Gilooyeh himself who was the most famous and prominent member of his clan to the scale that made him to rule a wide part of Fars and the region was named Gilooyeh after him.Gathered a great army and fought the clan of Abu Dolafe Ejli who attended and dominated on some parts of Iran, particularly the Persian Iraq ,from 2nd century.Despite the temporary successes and the death of the Maaqal, the brother of Abu Dolafe, he was finally killed.His vast territory, included regions from about Shiraz to Semirom, Lordegan, Arejan( Behbahan), some parts of the Persian Gulf shores, Mamasani, Kohgiluye and Boyer Ahmad, was considered as the territory of his clan. His sons, Khalid and Hassan, and his grandson, Muhammad bin Hassan attended and influenced in the court of Abbasid Caliphs and kept the important role of the clan on. This article, accomplished on a historical library method, is trying to reply to this question: “what was the social and political role of the Iranian Gilooyeh clan in Abbasid caliphate?”
کلیدواژه‌ها [English]
- Gilooyeh
- Abu Dolafe
- Khalid bin Gilooyeh
- Hassan bin Gilooyeh
- Muhammad bin Hassan Gilooyeh
- Abbasids
)