نویسندگان

• کمال الدین نیکنامی ¹
• مژگان جایز ²

¹ استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

دشت ایذه،‌ دشتی رسوبی واقع در شمال شرقی استان خوزستان است که در سال 1386 طی بررسی‌های سطحی آن تعداد 54 محوطة فراپارینه‌سنگی و اوایل نوسنگی در آن کشف شد. هنری رایت، که پیش از انقلاب این محوطه را مورد بررسی قرار داده‌ بود، اشاره می‌کند که تنها 30 درصد از کوهپایه‌ها را به صورت کامل بررسی کرده‌اند و بنابراین امکان به دست آوردن «الگوی استقرار» (settlement pattern) در دورة فراپارینه‌سنگی را نداشته‌اند. پس از انقلاب نیز در بررسی‌هایی که در مناطق اطراف دشت ایذه صورت گرفت تعدادی از محوطه‌های عصر سنگ کشف شد. تحلیل‌های مکانی محوطه‌های کشف شده در بررسی 1386 و نگاهی به چشم‌انداز زیستی منطقه نشان می‌دهد که وجود دو دریاچه که در حوزة آبریز داخلی دشت ایذه شکل گرفته‌ است و جریان‌های فصلی همگی از اطراف دشت ایذه به داخل این دو دریاچه سرازیر می‌شود، به همراه ویژگی‌های زمین‌شناختی منطقه که منجر به شکل‌گیری غارها و اشکفت‌های فراوان در منطقه شده است، عوامل بسیار مهمی در شکل‌گیری محوطه‌های عصر سنگ محسوب می‌شده است.

کلیدواژه‌ها

• ایذه
• اوایل نوسنگی
• تحلیل مکانی
• فراپارینه‌سنگی

عنوان مقاله [English]

Settlements of Izeh Plain in Stone Age: Characterization and Topographical Analysis

نویسندگان [English]

• Kamaleddin Niknami ¹
• Mojgan Jayez ²

چکیده [English]

Izeh Plain is a sedimentary plain situated at northeastern part at Khuzestan Province, Iran where according to some partial investigations carried out in 2007, 54 settlements from Epipalaeolitic and early Neolithic ages were discovered there. Henry Wright, who had explored throughout this settlement before Islamic Revolution, implies that only 30 percent of piedmonts were completely investigated and as a result it was not possible for them to access Settlement Pattern in Epipalaeolithic age in this area. After Islamic Revoultion, within several explorations that conducted in areas surrounding Izeh Plain, some of settlements from Stone Age were discovered. Topographical analyses done on the discovered settlements during exploration in 2007 and looking at ecological perspective of this region indicate that the presence of two lakes that have formed within internal basin in Izeh Plain as well as all seasonal streams which flow into these two lakes from outskirt of Izeh Plain plus geological characteristics of this region that led to formation of several caves and dales in this area are considered as very important factors in formation of settlements from Stone Age.

کلیدواژه‌ها [English]

• Early Neolitics
• Epipalaeolitics
• Izeh
• Topographic Analysis