نویسندگان

• بهمن فیروزمندی ¹
• علی بهادری ²

¹ استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران

² دانشجوی کارشناسی ارشد باستان¬شناسی دانشگاه تهران

چکیده

جای خالی پژوهش در باب تأثیر شاهنشاهی هخامنشی بر ایالات شرقی از یک سو ناشی از سکوت نویسندگان کلاسیک در پرداختن به این سرزمین‌هاست و از سوی دیگر به کمبود آثار باستان‌شناختی مربوط به هخامنشیان در منطقة مزبور بازمی‌گردد. در مقالة حاضر، به یاری آثار یادمانی و مدارک اقتصادی و اداری به دست آمده از مراکز شاهنشاهی، نظیر کتیبه‌های سلطنتی، نقوش برجستة یادمانی و اسناد اداری و نیز آثار باستان‌شناختی سعی شده است جایگاه ایالات شرقی در نظام اداری، سیاسی و اقتصادی شاهنشاهی هخامنشی بازسازی شود. فهرست سرزمین‌های تابعه در کتیبه‌های سلطنتی می‌تواند نشانگر جایگاه هر ایالت در نظام اداری شاهنشاهیباشد. در اغلب فهرست‌های ایالتی، پس از اشاره به مراکز شاهنشاهی، این ایالات شرقی هستند که ذکر می‌شوند، امری که می‌تواند نشان از جایگاه آنان در نظام اداری شاهنشاهی باشد. این رویکرد در نقش برجسته‌های یادمانی نیز بازتاب یافته است. در نقش برجستة حاملین اورنگ شاهی مجسم بر نمای آرامگاه‌های شاهان هخامنشی پس از نمایندگان مراکز شاهنشاهی نمایندگان ایالات شرقی بازنمایی شده‌اند و حتی در برخی از نقوش برجسته، نمایندگان ایالات شرقی به صورت مسلح نشان داده شده‌اند. از آنجایی که نمایندگان سایر ایالات از این امتیاز برخوردار نیستند، این امر می‌تواند حکایت از جایگاه آنان در نظام سیاسی امپراتوری داشته باشد. درگل‌نبشته‌های تخت‌جمشید شاهد ارتباط مستمر و تنگاتنگ میان مراکز شاهنشاهی و ایالات شرقی هستیم که این ارتباط دربارة ایالات غربی بسیار کم‌رنگ است. ارتباط مداوم ایالات شرقی با مراکز و در نتیجه با سایر نقاط شاهنشاهی یقیناً در شکوفایی و رونق اقتصاد و بازرگانی و پیشرفت زندگی مردمان این مناطق تأثیر شگرفی داشته است.

کلیدواژه‌ها

• آثار باستان‌شناختی
• فهرست‌های ایالتی
• کتیبه‌های هخامنشی
• گل‌نبشته‌های تخت‌جمشید
• نقوش برجسته

عنوان مقاله [English]

Position of Eastern States in Achaemenid Empire

نویسندگان [English]

• Bahman Firoozmandi ¹
• Ali Bahadori ²

چکیده [English]

On the one hand, the vacant position of study about impact of Achaemenid Empire on eastern states is due to silence by classic authors in dealing with these lands; and on the other hand, it is reffered to shortage of archeological artifacts relating to Achaemenids at the given region. In the present essay, by the aid of reminiscent works and economic and administrative evidences obtained from emperial centers such as royal epigraphs, memorial embossed reliefs and official documents as well as archaeological artifacts, it has been tried to reconstruct position of eastern states in achaemenids’ imperial, official, political and economic system. A list of affiliate lands in imperial reliefs may reflect position of any state in imperial administrative system. After reference to imperial centers in most of state lists, these are eastern states that mentioned; it may be a sign for their status in imperial administrative system. Such attitude was also reflected in memorial embossed reliefs. In and embossed relief, carriers of imperial flag that inscribed on tombs of Achaemenid kings, agents from eastern states have been represented after representatives from imperial centers and even in some embossed reliefs, agents of eastern states were displayed as armed people. Since the representatives from other states lacked such a privilege so this might signify their status in imperial political system. In clay epigraphs from Takht-E-Jamshid, we witness a constant and interrelated connection between imperial centers and eastern states while such realtion might be faded away highly regarding western states. The constant relationship between eastern states with given centers and thus with other imperial points has definitely a dramatic impact on thriving and prosperity of economy and commerce as well as life progress for the people in these areas.

کلیدواژه‌ها [English]

• Achaemenid Epigraphs
• Archaelogical Artifacts
• Embossed Patterns
• State Lists
• Takht-E-Jamshi Clay Reliefs