برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
پری سیما مشایخی؛ فرح زاهدی
چکیده
بندهش (متشکل از دو بخش bun به معنای بن و آغاز ، و dahišn برابر واژهی دهش در فارسی، به معنای آفرینش است و در مجموع به معنای آفرینش آغازین است) یکی از کتابهای بجامانده به زبان فارسی میانهی زردشتی است که مطالب آن تنها به مسألهی آفرینش محدود نمیگردد و بخش عمدهای از آن به مسائل پایان جهان مربوط است، حتی در آن سخن از پیشگوئیها در ...
بیشتر
بندهش (متشکل از دو بخش bun به معنای بن و آغاز ، و dahišn برابر واژهی دهش در فارسی، به معنای آفرینش است و در مجموع به معنای آفرینش آغازین است) یکی از کتابهای بجامانده به زبان فارسی میانهی زردشتی است که مطالب آن تنها به مسألهی آفرینش محدود نمیگردد و بخش عمدهای از آن به مسائل پایان جهان مربوط است، حتی در آن سخن از پیشگوئیها در میان است. در این کتاب، بخشی بلند به گیاهان اختصاص داده شده که به احتمال زیاد مبتنی بر مطالعات دورهی ساسانی است. در این بخش، گیاهان به شانزده بخش تقسیم میشوند و این بخشبندی بر پایهی استفادهای است که از آنها به انسان میرسد. اگرچه، ما در متن هفده تقسیمبندی میبینیم که مورد هیزم شامل چوب همهی گیاهان میشود. در بخش مورد مطالعه، اسامی سبزیجات و میوهجات در چند گروه دستهبندی شدهاند: برخی را تَرَه، برخی را روغن، بعضی را رنگ، برخی را بویدار خوانند. نیز گیاهان را به دو بخش تقسیم کرده که شامل دو بخشیها و یک بخشیها است. از این گونهاند: میوههایی که درون و بیرون را شاید خوردن، آنهایی که بیرون شاید خوردن، درون نشاید خوردن؛ آنهایی که درون را شاید خوردن، بیرون را نشاید خوردن. شناسایی برخی از این اسامی ابهام دارند و پژوهشگران مختلف در خواندن آنها هم رأی نیستند. برای پی بردن به درستی و نادرستی خوانش این واژهها، بایستی کلیهی دستنویسهای بجامانده از بندهش بررسی شوند و دلیل استفاده از آن واژهی خاص نیز در نظر گرفته شود تا بتوان ترجمهای درست از آن ارائه داد. در نوشتار حاضر سعی شده تا برخی از این واژهها، از طریق مقابلهی دستنویسهای مختلف و مقایسهی آن با بعضی متون دیگر که حاوی اطلاعات گیاه شناسی، بویژه کتابهای دارویی و علمی فارسی هستند، بررسی و بازنگری شوند و پیشنهادهای تازهای برای خواندن این واژهها ارائه شود، اگرچه ممکن است باز هم تردید در خوانش این کلمات همچنان باقی بماند.