Document Type : Research Paper

Author

Ph.D. Candidate, Department of Ancient Languages and Cultures, University of Tehran

Abstract

The last chapter in the saga of Rustam and his family, the fall of the house of sistanian heroes, and ravage of this territory by Bahman, Son of Isfandiar, is an episode, which relates the mythic and heroic parts of Iranian national saga to its historical part. This article has addressed the issue of origin, date and place of versification of Bahmannameh, one of its variations which is the longest and most extensive one. The internal evidences of this epic poem demonstrates that it belongs to the people of northern Iran, the Deylamis. Moreover, through comparison of poet’s verses about his patron, Mohammad ibn i Malekshah, with the history of reign of this king it concludes that this book has been versified in 495 in city of Hamedan, where the poet eventually heard or read the mentioned version of the story.

Keywords

ابن‍اثیر (1965).  الکامل فی التاریخ، ج 10، بیروت، دارصادر.
ابن اسفندیار (1320). تاریخ طبرستان، تصحیح عباس اقبال، تهران، کلالۀ خاور.
ایرانشان بن ابی­الخیر (1370). بهمن­نامه، تصحیح رحیم عفیفی، تهران، علمی و فرهنگی.  
امیدسالار، محمود (1381). «بیان ادبی و بیان عامیانه در حماسه های فارسی»، جستارهای شاهنامه­شناسی و مباحث ادبی»، تهران، بنیاد موقوفات افشار، صص 438-460.
_________ (1389). «داراب‍نامۀ طرسوسی»، سی و دو مقاله در نقد و تصحیح متون ادبی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، صص 317-340.
_________ (1389). «عجایب الدنیا و ابوالمؤید بلخی»، سی و دو مقاله در نقد و تصحیح متون ادبی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، صص 378-383.
انجوی­شیرازی، سیدابوالقاسم (1355). مردم و فردوسی، تهران، سروش.
بازورث، ادموند کلیفورد (1381). سلسله­های اسلامی جدید: راهنمای گاهشماری و تبارشناسی، ترجمۀ فریدون بدره­ای، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
باقی محمد بن سیف (1392). اسکندرنامه، روایت آسیای میانه، به اهتمام حسین اسماعیلی، تهران، معین.
بلعمی، ابوعلی محمد (1382).  تاریخ بلعمی، تصحیح محمدتقی بهار  و به کوشش محمد پروین گنابادی، تهران، هرمس.
 __________ (1374). تاریخنامۀ طبری، تصحیح محمد روشن، تهران، سروش.
تاریخ سیستان (1381). تصحیح ملک الشعراء بهار، تهران، معین.
ثعالبی نیشابوری (1900). غرر اخبار ملوک فرس و سیرهم، تصحیح هرمان زوتنبرگ، پاریس، افست مکتبة الاسدی، تهران.
جیحون‍‍آبادی، نعمت‍االله (1373). شاهنامۀ حقیقت، تهران، جیحون.
حسن‍دوست، محمد (1346). فرهنگ تطبیقی- موضوعی گویشهای ایرانی نو، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
سعیدی، مصطفی؛ هاشمی، احمد (1381). طومار شاهنامۀ فردوسی، تهران، خوش­نگار.
شهمردان بن ابی­الخیر (1362). نزهت­نامۀ علایی، تصحیح فرهنگ جهانپور، تهران، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
صداقت‍نژاد، جمشید (1374). طومار کهن شاهنامۀ فردوسی، تهران، دنیای کتاب.
صفا، ذبیح االله (1378). حماسه سرایی در ایران، تهران، فردوس.
طبری، محمد بن جریر (1967). تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت.
طرسوسی، ابوطاهر (1374). داراب نامه، تصحیح ذبیح­الله صفا، تهران، علمی و فرهنگی.
طومار نقالی شاهنامه (1393). تصحیح سجاد آیدنلو، تهران، چشمه.
فخرالدین مبارکشاه (1346). آداب الحرب و الشجاعه، تصحیح احمد سهیلی خوانساری، تهران، اقبال.
فردوسی (1385). شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی.
قاسم مادح (1380) جهانگیرنامه، تصحیح ضیاءالدین سجادی، تهران، مؤسسۀ مطالعات اسلامی.
قزوینی، محمد (1377). «کتاب زین الاخبار»، مقالات علامه قزوینی، تهران، اساطیر، صص 113-120.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی (1363). زین الاخبار، تحقیق عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب.
لسترنج، گای (1383). جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمۀ محمود عرفان، تهران، علمی و فرهنگی.
مادلونگ، ویلفرد (1385). «سلسله­های کوچک شمال ایران»، در ریچارد  فرای، تاریخ ایران کمبریج، ج 4، ترجمۀ حسن انوشه، تهران، امیرکبیر، چاپ ششم.
مجملالتواریخ و القصص (1385). تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران، دنیای کتاب.
ملک شاه‌حسین سیستانی (1383). احیاءالملوک، تصحیح منوچهر ستوده، تهران، علمی و فرهنگی.
منوچهرخان حکیم (1388). اسکندرنامۀ نقالی (از فرنگ تا هندوستان)، بازسازی کهن­ترین نسخه اسکندرنامه نقالی منسوب به منوچهر خان حکیم،  به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، سخن.
نحوی، اکبر، رضاپور، سارا (1394). «ملاحظاتی دربارۀ منظومۀ بهمن‌نامه»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال11، شمارۀ 19، بهار و تابستان، صص 11-26.
هفت لشکر (طومار جامع نقالان)، از کیومرث تا بهمن (1377). تصحیح مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
de Blois, François, “epics”, http://www.Iranicaonlion.org/articles/epics, last updated: December, 15, 2011