نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیرا زمردی ¹
• مینا اکبرى فراهانی ²

¹ استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران تهران، ایران

چکیده

بحث از فضایل و رذایل اخلاقی از جمله اندیشه‌های مشترک در باورهای اخلاقی و عارفانه ایران و هند باستان است. براساس اندیشۀ دوگانه‌باوری صفات رذیله ناشی از نیروهای شر و تاریکی است و صفات نیک متأثر از نیروهای خیر و روشنی است. پرهیز از صفات رذیله، به‌ویژه صفت رذیلۀ خشم، در این اندیشۀ مشترک و نمود آن در آثار ایران و هند باستان تأکید شده است. در شاهنامه نبرد این دو نیروی خیر و شر در شخصیت‌های داستان‌ها و سخنان فردوسی دیده می‌شود. در مثنوی نیز در وجود انسان نبرد نیکی و بدی جریان دارد. در این پژوهش، صفت رذیلۀ خشم در ایران و هند باستان بر‌مبنای شاهنامه و مثنوی، با روش تطبیقی و تحلیلی، بررسی شده است. در این بررسی، خشم در دو مفهوم دیو خشم و صفت رذیلۀ خشم به کار رفته است. انسان با این صفت ناپسند خشم از گروه نیکی و روشنی دور و به گروه اهریمنی و تاریکی نزدیک می‌شود. بنابراین، با تحلیل شواهدی از آثار نشان داده‌ایم که فردوسی و مولوی، دو شاعر بزرگ دورۀ اسلامی، این مفاهیم اندیشۀ باستانی ایران و هند را در شاهنامه و مثنوی به‌خوبی متجلّی کرده‌اند و به تداوم فرهنگ کهن آریایی خویش پای‌بند بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• صفت رذیله
• خشم
• ایران باستان
• هند باستان
• شاهنامه
• مثنوی

موضوعات

• ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

Comparative study The attribute of anger in ancient Iran and India Based on the Shahnameh and Masnavi Manavi

نویسندگان [English]

• Homeyra Zomorodi ¹
• Mina Akbari Farahani ²

¹ Professor of the Department of Persian Language and Literature, University of Tehran Tehran Iran

² PhD student of Persian language and literature, University of Tehran Tehran Iran

چکیده [English]

The discussion of moral virtues and vices is one of the common ideas in the moral and mystical beliefs of ancient Iran and India. According to the idea of dualism, vice traits are caused by the forces of evil and darkness, and good traits are influenced by the forces of good and light. Avoiding vices, especially the vice of anger, is emphasized in this common thought and its expression in Avesta, Pahlavi, and Manichaean works of ancient Iran and the works of Vedic, Brahminical, and Buddhist literature of ancient India. In the Shahnameh, the battle of these two forces of good and evil can be seen in the thoughts, words and actions of the characters in Ferdowsi's stories and words. In Mawlavi's Masnavi, there is a battle between good and evil in human existence. In this research, the attribute of anger in ancient Iran and India has been investigated based on Shahnameh and Masnavi, with a comparative and analytical method. According to this study, anger is used in the two concepts of the demon of anger and the vice of anger in the works of Iran and ancient India. We can see the reflection and influence of these two concepts in Shahnameh and Masnavi. Therefore, the research shows that the devil makes people feel demonic through the unpleasant attribute of anger and moves them away from the group of goodness and light and closer to the group of evil and darkness. Now, this anger can have a demonic face or a blasphemous quality. Therefore, by analyzing the evidence of the works, we have shown that Ferdowsi and Molavi, as two great poets of the Islamic period, have well expressed these concepts of ancient Iranian and Indian thought in the Shahnameh and Masnavi, and have adhered to the continuity of their ancient Aryan culture.

کلیدواژه‌ها [English]

• Attribute of vice
• Anger
• Ancient Iran
• Ancient India
• Shahnameh
• Masnavi