پی‌نوشت‌ها:
[1] . محل کاوش غیرمجاز از شمال و شرق با روستای نصیرآباد، از غرب با روستای نصرت و از جنوب با ارتفاعات قلعۀ بهمن همجوار است.
[1] . از آقای علی پرویزی، ریاست وقت ادارة میراث فرهنگی داراب، و کارمندان محترم آن اداره، آقایان نادر گنجی خواهان و محمد حیدری‌نسب، و همچنین از آقای منصور محمودنژاد، مسؤول محترم پایگاه میراث فرهنگی فورگ، و آقای رسول اخگر، از پژوهشگران محلی فورگ، سپاسگزاریم.
[1] . این تاریخ درست سه ماه پس از مرگ هلاکوخان (بنیانگذار سلسلة ایلخانی) و همزمان با آغاز حکومت اباقاخان (حک 663-680 ق) است. هولاکوخان در نوزدهم ماه ربیع‌الاخر سال 663 ق درگذشته است (آیتی، 1383: 38).
[1] . در متن کتاب «شهردار» آمده است. مصحح در ص 60 پاورقی 223 «شهردار» را با «شهریار» معادل دانسته است.
[1] . احتمالاً با شیخ حسن دیلمی یکی است.
[1] . در نسخه چاپی: خردمند[و] دانادل [و] پیشبین
[1] . در هر دو نسخۀ چاپی به صورت «ندیمان» آمده است؛ شاید «نریمان» به معنی پهلوان.
[1] . مصحح در متن «دسمان(؟)» آورده است. حرف دوم کلمه بهیقین "ه" و این کلمه به نظر «دهمان» است.
[1] . در نسخۀ عکسی چاپ مسکو، «تبریز» (ص 119) و در نسخۀ تصحیح‌شده «نیریز» آمده است. به دلایلی که در همین مقاله اشاره شده است، مسلماً «تبریز» صحیح است.
[1] . ملکه نبت وهسودان بن محمّد (مجمل‌التواریخ، 1391)؛ ابومنصور وهستودان و هودان بن محمّد (سفرنامۀ ناصرخسرو، 8-9)؛ علی بن وهسودان (جامع‌التواریخ، 13).
[1] . جالب است که پس از گذشت هفت سده هنوز این قلعة تاریخی به نام بهمن معروف است. این بدان معناست که کارهای او در این دوره آنچنان قابل توجه بوده که قلعه‌ای که محتملاً قبل از او نیز وجود داشته به نام بهمن شهرت یافته است. کهنترین سندی که به وجود کوهی در پُرگ یا فورگ اشاره کرده کتیبۀ داریوش اول است. داریوش در کتیبة بیستون، در شرح شکست یکی از شورشیان به نام وهیزداته، اشاره به مکانی به نام «کوه پرگا» می‌کند. در آنجا سپاهیان او موفق می‌شوند شورش بزرگ وهیزداته را سرکوب کنند (لوکوک، 1389: 240؛ کتیبة بیستون، بند 42). سرکوبی شورش وهیزداته در 15 یا 16 ماه ژوئیۀ سال 521 پ.م اتفاق افتاده است (کخ، 1379: 56؛ داندامایف، 1373: 358). تطبیق پرگای مذکور در کتیبة بیستون با فورگ امروزی را اکثر پژوهشگران پذیرفته‌اند (کخ، همان‌جا؛ توین بی، 1388: 107).
منابع
آیتی، عبدالمحمد (1383). تحریر تاریخ وصاف، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
توین‌بی، آ. و دیگران (1388). جغرافیای اداری ایران باستان، ترجمة همایون صنعتی‌زاده، تهران، موقوفات دکتر محمود افشار.
داندامایف، م. آ. (1373). ایران در دوران نخستین پادشاهان هخامنشی، ترجمة روحی ارباب، تهران، علمی و فرهنگی.
دیلمی، ابوالحسن (1363). سیرت شیخ کبیر ابوعبدالله ابن خفیف شیرازی، ترجمة فارسی رکن‌الدین یحیی بن جنید شیرازی، به تصحیح. ا. شیمل- طاری، به کوشش توفیق سبحانی، تهران، بابک.
رشیدالدین فضل‌الله همدانی (1381). جامع التواریخ، به تصحیح محمدتقی دانش پژوه و محمد مدرسی زنجانی، تهران، علمی و فرهنگی.
شبانکاره‌ای، صاحب (1965). دفتر دلگشا (چاپ عکسی)، به کوشش رسول هادی‌زاده، ادارۀ انتشارات دانش، شعبۀ ادبیات خاور، مسکو.
شبانکاره‌ای، صاحب (1389). دفتر دلگشا، به تصحیح غلامحسین مهرابی و پروانه کیانی، شیراز، آوند اندیشه و بنیاد فارس‌شناسی.
شبانکاره‌ای، محمد بن علی بن محمد (1376). مجمع الانساب، به تصحیح میرهاشم محدث، تهران، امیرکبیر.
شیخ الحکمایی، عمادالدین (1372-1374). «کتیبههای کوفی کازرون»، وقف میراث جاویدان، ش مسلسل 4، 6، 10.
شیرازی، عیسی بن جنید (1363). تذکرة هزار مزار، تصحیح نورانی وصال، شیراز، کتابخانة احمدی.
فقیهی، علی‌اصغر (1366). آل بویه، نخستین سلسلة قدرتمند شیعه و نمونه‌ای از زندگی جامعه اسلامی در قرن‌های چهارم و پنجم، تهران، صبا.
کخ، هایده ماری (1379). پژوهشهای هخامنشی، ترجمة امیرحسین شالچی، تهران، آتیه.
لسترنج، گی (1377). جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمة محمود عرفان، تهران، علمی و فرهنگی.
لوکوک، پی‌یر (1389). کتیبههای هخامنشی، ترجمة نازیلا خلخالی، تهران، فرزان روز.
مادلونگ، ویلفرد (1372). سلسلههای کوچک شمال ایران، در تاریخ ایران کمبریج، ج4، گردآوردۀ ریچارد فرای، ترجمۀ حسن انوشه، تهران، امیرکبیر.
مجمل التواریخ و القصص (1383). به تصحیح ملک‌الشعرای بهار، تهران، دنیای کتاب.
مستوفی، حمدالله (1387). تاریخ گزیده، به تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، امیرکبیر.
مهرآبادی، میترا (1387). تاریخ سلسلههای محلی ایران، تهران، دنیای کتاب.
ناصر خسرو (1363). سفرنامة حکیم ناصر خسرو قبادیانی مروزی، به تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، زوار.
نطنزی، معین‌الدین (1383). منتخب التواریخ معینی، به تصحیح پروین استخری، تهران، اساطیر.
نفیسی، سعید (1382). محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، تهران، امیرکبیر.
)