Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor of Tabriz Islamic Art University

2 M.A. in the Art studies, Tabriz Islamic Art University

Abstract

Archaeologically, the hybrid and mythological motif of People-scorpion, as presented in both forms of Man-scorpion and Woman-scorpion, in the horizon of Bronze Age cultures in the plateau of Iran, merely, is reported from the archaeological sites of Jiroft in the Halil Rood basin, southwest Iran. In Mesopotamia, the people-scorpion is presented as the guardian monster for the gates of dead people’s world, under the earth. Such a ritual concept and religious function had been adapted by the mythology of ancient Egypt as well. According to the results of recent archaeological excavations in Jiroft, however, the southwest of Iran is speculated as the geographical homeland of this motif. So, whether Iranian plateau or Mesopotamia, where is the cultural origin of such motif? In spite of the scorpion’s motif in the chalcolithic Age of Iran, The basic hypothesis proposed by the authors explains that the idea on the progression of a naturalist scorpion’s motif unto a hybrid- mythological people- scorpion one in the art of Bronze Age has not yet been provided enough archaeological evidences. By this essay, the authors have an art historical method oriented by archaeology. This method just studies motifs of both scorpion and people-scorpion in artifacts recovered from archaeological contexts in both prehistoric Iran and Mesopotamia. These artifacts are grouped into these regions. The essay concludes that people-scorpion’s motif in southeast Iran was originated in the native Bronze Age believes and culture of the Halil Rood basin in the dawn of urbanization. So, in addition to no causative relations between such motif and arid climates in Iran, there is no causation concerning the Chalcolithic Age motif of scorpion and the Bronze Age people-scorpion.
 
 

Keywords

منابع
آجورلو، بهرام. 1391. «اقلیم دیرین فلات ایران در عصر نوسنگی» دو فصلنامه­ی پژوهش­های ایران­شناسی، دانشگاه تهران، سال دوم، شماره­ی اول، صص. 20-1.
سید سجادی، سید منصور. 1374. باستان­شناسی و تاریخ بلوچستان. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
طلایی، حسن. 1388. عصر مفرغ ایران. چاپ سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
........................... 1390 الف. هشت هزار سال سفال ایران. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
........................... 1390 ب. ایران پیش از تاریخ: عصر مس سنگی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
........................... 1390 ج. باستان­شناسی پیش از تاریخ بین­النهرین. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت).
گیرشمن، رومن. 1374. ایران از آغاز تا اسلام. ترجمه­ی محمد معین، چاپ دهم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
................................ 1379. سیلک کاشان. ترجمه­ی اصغر کریمی، جلد اول، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
ماتیوز، راجر. 1391. باستان­شناسی بین­النهرین: نظریات و رهیافت­ها. ترجمه­ی بهرام آجورلو، تبریز: انتشارات دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
مجیدزاده، یوسف. 1359. «کهن­ترین بیان تصویری بر سفالی از تپه قبرستان»، کندو کاو، مؤسسه­ی باستان­شناسی دانشگاه تهران، شماره­ی سوم، صص. 5-61.
................................ 1370. تاریخ و تمدن ایلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
................................ 1380. تاریخ و تمدن بین­النهرین. جلد سوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
................................ 1382. جیرفت: کهن­ترین تمدن شرق. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
................................... 1387 الف. «پروژه باستان­شناختی حوزه هلیل: کشفی افسانه­ای»، مجموعه­ مقالات نخستین همایش بین­المللی تمدن حوزه هلیل: جیرفت 1383. تدوین: یوسف مجیدزاده، کرمان: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان، صص. 52-29.
.................................. 1387 ب. «جیرفت: کهن­ترین تمدن شرق»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال 22، شماره­ی 2-251، صص. 49-128.
ملک شهمیرزادی، صادق. 1390. بین­النهرین در دوران پیش از تاریخ: از پیدایش تا دوران آغاز ادبیات. تهران: انتشارات سبحان نور و گنجینه­ی نقش جهان.
 
Cleuziou, Serge. 2003. “Jiroft et Tarout: Plateau iranien et péninsule arabique”, Dossiers d’archéologie, No. 287, pp. 114-25.
Forest, Jean D., 2003. “La Mésopotamie les échanges à longue distance aux IVe et IIIe millénaires”, Dossiers d’archéologie, No. 287, pp. 126-33.
Gertsch, Willis J., Polis, Gary A., 2002. “Arachnids”, The Encyclopedia Britannica, Vol. 13, 15th edition, Chicago: Encyclopedia Britannica Inc.
Madjidzadeh, Yousef. 2003. “La découverte de Jiroft”, Dossiers d’archéologie, No. 287, pp. 19-64.
Muscarella, Oscar W., 2005.“Jiroft and ‘Jiroft-Aratta’,” Bulletin of the Asian Institute, Vol. 15, pp. 173-98.
Muscarella, Oscar W., 2008. “Jiroft: General survey of excavations”, Encyclopædia Iranica, Vol. 14, pp. 653-6.
Perrot, Jean. 2003. “L’iconographie de Jiroft”, Dossiers d’archéologie, No. 287, pp. 97-113.
Sandars, Nancy K., 1977. The Epic of Gilgamesh: An English Version with an Introduction. 16th print, London: Penguin Books.
Shaw, Ian; Nicholson, Paul. 1995. The Dictionary of Ancient Egypt. London: The British Museum Press.
Talai, Hassan. 1983. “Stratigraphical sequence and architectural remains at Ismailabad the central plateau of Iran”, Archaeologische Mitteilungen Aus Iran, Vol. 16, pp. 57-68.
Yurco, Franklin J., 1995. "Narmer: 1st king of upper and lower Egypt; A reconsideration of his palette and macehead", Journal of the Society for the Study of Egyptian Antiquities, Vol. 25, pp. 85–95.