Document Type : Research Paper

Author

Assistant Professor, Department of History Tabriz University

Abstract

The script and orthography system which are used for the zoroastrian middle Persian (= Pahlavi) texts because of their many shortcomings and difficulties have always caused many misunderstandings and misinterpretations by the ancient users and modern researchers. This indeterminacy of the script and the lack of a complete and accurate understanding of the contents of the texts have caused the past writers and scribes of these texts and modern researchers make unfounded legends in order to legitimize their readings. In this article after surveying the different written forms of the name of Sogdiana in Pahlavi texts and offering a transcription for one of them, the hapax epithet of this land, haft-āšyan “with seven nests” is studied. This epithet is recorded in a Pahlavi text, šahestānīhā ī ērānšahr, and a persian history work, Gardizi’s Zain al-Axbār. At the end “haft-āšyān” is considerd as a distorted rendering of the Avestan form suγδō.šayana-. The Avestan form is reached to Middle Persian as suwdōšayan, but this middle Persian form is finally abandoned in pahlavi manuscripts and Islamic texts due to the unawareness of the scribes and also its similarity to haftāšyān.

Keywords

دستنویس DH، بخشهایی از بندهشن، زند وهومن یشت، دینکرد، بنیاد فرهنگ ایران.
بندهشن ایرانی، دستنویس TD1، چاپ عکسی از روی نسخة شمارة 1 تهمورس دینشاه، بنیاد فرهنگ ایران.
بندهشن ایرانی، روایات امید اشاوهیشتان و جز آن،‌ دستنویس  ت د 2، بخش نخست،‌ به کوشش ماهیار نوَابی، کیخسرو جاماسب آسا، محمود طاووسی، مؤسّسة آسیایی دانشگاه پهلوی شیراز، 2537.
بهار، مهرداد 1369. بندهشن، تهران: توس.
تفضّلی، احمد 1368. «شهرستانهای ایران»، در شهرهای ایران، به کوشش محمّد یوسف کیانی، ج2، تهران: چاپخانة فرهنگ و ارشاد اسلامی.
عریان، سعید 1371. متون پهلوی، تهران: کتابخانۀ ملّی جمهوری اسلامی ایران.
قریب، بدرالزّمان 1383. فرهنگ سغدی، تهران: فرهنگان.
گردیزی، عبدالحیّ بن ضحّاک 1363.زین­الاخبار، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
Anklesaria, B. T. 1956. Zand-Ākāsīh, Bombay: Mulla Firuz Madresse.
Bailey, H. W. 1932. “Iranian Studies I,”  Bulletin of the School of Oriental Society, VI, 4, 945-955.
ــــــــــــــــــ 1939. “Turks in Khotanese Texts”, Jornal of the Royal Asiatic Society, I, 85-91.
Bartholomae, Ch. 1904. Altiranisches Wörterbuch, Strassburg: Verlag von Karl J. Trübner.
Boyce, M. 1975. A Reader in Manichaean Middle Persain and Parthian, (Acta Iranica 9), Téhéran-Liège: Bibliothèque Pahlavi.
Cereti, C. G. 1995. The Zand Ī Wahman Yasn, Roma: Instituto per il Medio ed Estremo Oriente
Daryaee, T. 2002. Šahrestānīhā ī Ērānšahr, Costa Mesa: California, Mazdā.
Duchesne-Guillemin, J. 1936. Les composés de l’Avesta, Paris: Librairie Orentaliste Paul Geuthner.
Durkin-Meisterernst, D. 2004. Dictionary of Manichaean Middle Persain and Parthian (Dictionary of Manichaean Texts vol. III, Part 1), Turnhout: Brepols.
Henning, W.B. 1936. “Neue Materialen zur Geschichte des Manichäismus,” Zeitschrift der morgenlandischen Gesetschaft, 1-18.
Jamasp-Asana, J. M. 1897. Pahlavi Texts, Bombay: Fort Printing Press.
Kia, S. 1975. “Soḡd-e Haft Āšyān”, Monumentum H. S. Nyberg, Acta Iranica 4, 471-473.
Mackenzie, D. N. 1971. A Concise Pahlavi Dictionary, London: Oxford University Press.
Markwart, J. 1931. A Catalogue of the Provincial Capitals of Ērānshahr, ed. by G. Messina, Roma: Pontificio Instituto Biblico.
Nyberg, H. S. 1974. A Manual of Pahlavi, Wiesbaden: Otto Harrassowitz.
Pakzad, F. 2005. Bundahišn, Band I, Tehran: Centre for the Great Islamic Encyclopaedia.
Westergaard, N. L. 1851. Bundehesh, Liber Pehlvicus e Vetustissimo Codice Havniensi Descripsit, Havniae: Impensis Libralae Gyldendalianae (=K20دستنویس).