مقاله پژوهشی
در باب چند اصطلاح موسیقایی در دیوان منوچهری

راضیه آبادیان

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 1-16

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68709

چکیده
  منوچهری دامغانی از آن دست شاعرانی است که به موسیقی توجه داشته و اصطلاحات موسیقایی در دیوان او بسی بیش از دیوان بسیاری از شاعران دیگر آمده است. با توجه به متونی که تا کنون به چاپ رسیده، بعضی از این اصطلاحات نخستین بار در دیوان او آمده و در جای دیگری – تا آنجا که دیده شد و پژوهشگران حوزة موسیقی نیز دیده‌اند – نمی‌توان آن‌ها را یافت. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تطبیق و تحلیل ساختار معماری و تزئینات دو مسجد-مدرسة چهارباغ و علیقلی‌آقا

علی‌رضا خواجه احمد عطاری؛ مُحیُّ الدّین آقاداودی؛ بهاره تقوی‌نژاد

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 17-36

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68710

چکیده
  دو مسجد- مدرسۀ چهارباغ و علیقلی‌آقا از دو مجموعة شهری شاخص دوران شاه سلطان حسین در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر دو فرضیه را مطرح می­دارد. نخست اینکه مسجد- مدرسه­ های منتخب در این پژوهش به عنوان شاخص ­ترین بناهای علمی- مذهبی احداث‌شده در دورۀ پادشاهی شاه سلطان­ حسین، به‌خصوص از حیث آرایه­ های معماری، دارای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
از خَلمان تا اَلوَن سرگذشت چهارهزارسالۀ یک جاینام باستانی (سرپل‌ذهاب)

ایرج رضائی

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 37-56

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68711

چکیده
  شهر سرپل­ ذهاب، به گواهی متون تاریخی و آثار باستانیِ مشهور و پرشمارش، پیشینه­ای دور و دراز دارد. وجود دو نقش­ برجستۀ مهم آنوبانی­نی و ایدی(ن)- سین بر صخره­ای در مرکز شهر حکایت از آن دارد که این مکان، در اواخر هزارۀ سوم یا اوایـل هـزارۀ دوم پ.م. در اختـیار اقـوام زاگرس­ نشینِ لولوبی­ و سیموروم­ بوده است. پس از آن نیز در دوره­ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تأثیر سنت تاریخ‌نگاری هخامنشی بر تاریخ‌نگاری یونانی

روزبه زرین کوب؛ یاسر ملک زاده

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 57-74

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68716

چکیده
  پیش از آغاز شاهنشاهی هخامنشی، مهاجرنشینان یونانی غرب آسیای صغیر با فرهنگ ساکنان آسیای صغیر آشنا بودند و برخی از سنت‌های مردمان آسیای پیشین را اخذ کردند. با حضور مهاجرنشینان مادی و هخامنشی در آسیای صغیر، روابط بین یونانیان آسیای صغیر و مردمان آسیایی گسترش بیشتری یافت. از موضوعاتی که در این عرصه محل تبادلات فرهنگی بود نحوة ثبت تاریخ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی و تحلیل ماهیت کاربردی معماری صخره‌ای تپه رصدخانه مراغه

سعید ستارنژاد؛ حبیب شهبازی شیران؛ اسماعیل معروفی اقدم

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 75-92

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68712

چکیده
  یکی از شاخصه­ های اصلی آثار صخره­ای شهرستان مراغه مجموعۀ معماری صخره­­ای دامنة­ غربی تپة رصدخانه است که با وجود ثبت در فهرست آثار ملی تا به امروز پژوهش جامع و کاملی دربارۀ ماهیت کاربری آن صورت نگرفته است. این ساختار صخره­ای در انتهای خیابان پاسداران (دارایی سابق) و در زیر بافت تاریخی تپۀ رصدخانه واقع شده است. این مجموعة ارزشمند ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نگاهی تطبیقی به دخمة زرتشتیان در ایران و هند و جنبه‌های آیینی و دینی ساخت دخمه در سنت پارسیان

ایرج عنایتی زاده؛ ژاله آموزگار

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 93-108

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68713

چکیده
  زرتشتیان را رسم بر این بود که مردگان خود را برای تدفین در دخمه می­ نهادند. دخمه­ های اولیه آنان بنایی بسیار ساده بر دیوارۀ کوه بود. از دورۀ اسلامی دخمه­ های دست­ ساز از خشت و سنگ پدید آمد که به برج شهره شد. در هند، زرتشتیان مهاجر موسوم به پارسیان، رسم دخمه ­نشانی را حفظ کردند. با گذشت زمان، پارسیان دخمه­ های جدیدتری مطابق با ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تلفّظ چند واژه در شاهنامه

وحید عیدگاه طرقبه ای

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 109-127

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68714

چکیده
  تلفظ واژه ­ها در متون کهن فارسی، به دلیل فاصلۀ زمانی ما نسبت به آن متون و تغییرات و تحولاتی که در زبان فارسی اتفاق افتاده، همیشه مسأله­ انگیز بوده است. در این مقاله به تلفّظ چند واژه در شاهنامه پرداخته شده‌است که دربارۀ خوانش آنها توافقی میان اهل ادب وجود ندارد یا تصوّر رایج در مورد آنها نادرست است. برخی از این واژه‌ها در همۀ چاپ‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
روابط سیاسى و دیپلماتیک شاه اسماعیل اول و بایزید دوم بر اساس اسناد عثمانی :911— _۹۱۷/ ۱۵۰۵_۱۵۱۱

ورال گنج

دوره 8، شماره 1 ، مرداد 1397، صفحه 129-146

https://doi.org/10.22059/jis.2018.68715

چکیده
  در مطالعات صفوى روابط سیاسی و دیپلماتیک بین شاه اسماعیل و بایزید دوم، که در یک محیط  نسبتاً صلح‌آمیز در جریان بود، ظاهراً تحت‌الشعاع جنگ‌های بعدى قرار گرفته است. به‌ طور کلی، مطالعات صفوى بر دوره‌ای که با جنگ‌های ناشی از روى کار آمدن سلیم شروع می‌شد، متمرکز شده است. شاید مهم‌ترین دلیل آن نبود منابعی باشد که در آنها به چنین نکاتی ...  بیشتر