مقاله پژوهشی
میراث هندوایرانی «هفت‌کشور» در متون کهن ایرانی و هندی

احسان افکنده؛ باقرعلی عادلفر

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 1-19

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60591

چکیده
  قدمت انگارة جغرافیایی «هفت‌کشور» به دوران آغازین هندوایرانی بازمی­گردد. پس از جدایی هندیان و ایرانیان، روایت آغازین هندوایرانی هفت­پاره بودن زمین، با توجه به شرایط اقلیمی سرزمین­های جدید و تغییرات دینی و سیاسی دگرگون شده و به صورت­های کنونی درآمده است. مقایسة متون کهن ایرانی و هندی، به­ویژه اوستا و ویشنو پورانه، نشان ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
سغد چگونه هفت‌آشیان شد؟ (تحلیل زبانی ـ ‌خطّی نام سرزمین سغد در متون پهلوی)

محمدحسن جلالیان چالشتری

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 21-34

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60592

چکیده
  خط و نظام نوشتاری به‌کار‌رفته در متون فارسی میانۀ زرتشتی یا همان خط پهلوی به دلیل نواقص و مشکلات بسیاری که داشته، چه در زمان رواج و کاربردش در نگارش آثار و متون فارسی میانه و چه در حال حاضر که این متون مورد بررسی و پژوهش قرار می‌گیرند، همواره باعث بدفهمی‌ها و قرائت‌های اشتباه فراوان شده است. این ابهامات خط و عدم درک کامل و دقیق متن ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آبریزگان و آذرجشن: انقلابین و تقویم دورة ساسانی

پدرام جم

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 35-53

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60593

چکیده
  ماهیت دو جشنی که در دورة ساسانی آبریزگان و آذرجشن نامیده می‌شدند، به دلیل درکِ نادرست تقویم ساسانی، در تحقیقات جدید ناشناخته مانده است، اما تفسیر درست این تقویم، که بیرونی آن را شرح داده، می‌تواند ماهیت این جشن‌ها را به خوبی مشخص کند. این مقاله نشان می‌دهد که رسم برگزاری این دو جشن به پیش از زمان پیدایش جشن‌هایی که با یکسانی نام ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
سرقت ادبیِ سه منظومۀ پهلوانی در قرن دهم: فرامرزنامۀ کوچک، شبرنگ‌نامه و سام‌نامه

ابوالفضل خطیبی

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 55-68

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60594

چکیده
   تاکنون دربارۀ سرایندۀ سام‌نامه بحث‌های بسیاری بین پژوهندگان درگرفته است. برخی سرودن آن را به شاعر نامدار قرن هشتم، خواجوی کرمانی، نسبت داده‌اند و برخی دیگر در این انتساب تردید کرده‌اند. در این مقاله، این فرض مطرح شده است که در قرن دهم هجری شخصی همنام خواجو به نام «خواجوی شاهنامه‌خوان کراتی» منظومۀ سام‌نامه را از روی همای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
آیوروِده یا طب سنتی هند در متون خُتنی

مجید طامه

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 69-88

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60595

چکیده
   یکی از مکتب‌های کهن پزشکی در جهان مکتب آیوروِده یا همان سنت پزشکی هندی است که با قدمتی نزدیک به پنج‌هزار سال از قدیمی‌ترین مکتب‌های پزشکی به ‌شمار می‌رود. این شیوۀ پزشکی که در سرزمین هندوستان شکل گرفت و به بلوغ رسید بر دیگر مکاتب پزشکی دنیا تأثیر گذاشته و طب ایرانی نیز از آن متأثر شده است. در متون به‌جامانده از یکی از زبان‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تصحیح بیت‌هایی از حدیقة سنایی

وحید عیدگاه طرقبه ای

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 89-104

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60596

چکیده
  از میان آثار سنایی، مثنویِ حدیقةالحقیقه و شریعةالطّریقه اهمیت دارد و از دیر باز مورد توجّه سخنوران سده­های گوناگون قرار گرفته ­است. در این مثنوی انبوهی از آگاهی­های اجتماعی و فرهنگی و مذهبی با زبانی هنری و دارای گسترة واژگانیِ بسیار بیان شده­ و این در نتیجه متنی را فراهم آورده ­است که دریافتنش گاه به آسانی و برای همه ­کس ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ادب و تعارف در ایران

زورن فایکا

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 105-124

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60597

چکیده
  در پژوهش­های معمول بین‌المللی دربارة politeness، رفتار مؤدبانه در ایران هم مورد بحث قرار گرفته است و محور این پژوهش­ها تعارف بوده است. تعارف به طور معمول به «Iranian politeness» تعریف شده است. نگارنده تلاش می‌کند یک دیدگاه متفاوت را ارائه کند، چونکه می‌توان بین ادب (رفتار مؤدبانه) و تعارف تفاوت قائل شد و این تمایز منحصراً از طریق اصطلاحات ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
یک ساخت ناشناختۀ فعل التزامی در فارسی میانه

سید احمد قائم مقامی

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1395، صفحه 125-136

https://doi.org/10.22059/jis.2016.60598

چکیده
  در زبان فارسی میانه، مانند بسیاری از زبان‌های دیگر، یکی از وجوه فعل التزامی است که هم در زمان مضارع و هم در زمان ماضی کاربرد داشته، ولی در متون موجود فقط از بعضی صیغه‌های آن شواهدی در اختیار است. ماضی التزامی در فارسی میانه کم‌کاربردتر از مضارع التزامی است و ظاهراً محدود است به بعضی افعالی که از ماده یا بن ماضی فعل و فعل معین hād ساخته ...  بیشتر