مقاله پژوهشی
خاستگاه‌های هنر نمایش در هند باستان و نگاهی به نمونه‌های ایرانی آن

علیرضا اسماعیل‌پور

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 1-15

https://doi.org/10.22059/jis.2016.59421

چکیده
  هنر نمایش در هند پیشینه‌ای کهن دارد. ادبیات نمایشی سنسکریت در بستر سنتی منظم شکل گرفته و تا سده‌های متمادی تداوم یافته است. خاستگاه‌های اصلی این هنر در شبه قاره عبارتند ‌از سرودهایی گفتگووار در وداها، مناسک ودایی و سنت حماسه‌خوانی‌، و هنرهای مرتبطی چون رقص و موسیقی نیز در پیدایش و گسترش آن مؤثر بـوده‌اند. ممکن است نمـایـش‌های ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی دیوارنگاره‌های بوم‌پارچه‌ در کلیساهای ایران (مطالعۀ موردی: کلیسای وانک اصفهان، کلیسای مریم اصفهان و کلیسای مریم تبریز)

یاسر حمزوی؛ حسین احمدی؛ رسول وطن دوست

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 17-32

https://doi.org/10.22059/jis.2016.59422

چکیده
  گونه‌ای از دیوارنگاره در برخی از کلیساهای ایران وجود دارد که از نظر مواد و مصالح، روش اجرا و به‌طور کلی از نظر ماهیت با دیگر دیوارنگاره‌ها متفاوت است و تا کنون پژوهشی مستقل در مورد آنها انجام نشده است. هدف این مقاله شناخت شیوۀ اجرای این گونه از دیوارنگاره‌ها و همچنین شناخت سیر تحول آنها از طریق مطالعات میدانی، کتابخانه‌ای و تحلیل ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی ساختار و اجزای دفتر توجیهات در عصر صفوی

هوشنگ خسروبیگی؛ الهه محبوب

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 33-50

https://doi.org/10.22059/jis.2017.59423

چکیده
  یکی از ابزارهای دیوان استیفا برای ثبت و ضبط دخل‌وخرج کشور دفاتر مالی بوده که برای تدوین آن‌ها از شیوۀ خاصی پیروی ­شده‌ است. از جملۀ این دفترها دفتر توجیهات بوده که به ثبت هزینه­های جاری مملکت اختصاص داشته‌ است. هدف این مقاله واکاوی ساختار و اجزای دفاتر توجیهات، چگونگی ثبت و ضبط آن و قوانین حاکم بر آن در عصر صفوی است. در این دفاتر، ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تداوم حضور و قدرت آل بویه در فارس، پس از انقراض رسمی (بر پایۀ گورنوشته‌ای از سدۀ هفتم هجری مکشوفه در فورگِ داراب)

عمادالدین شیخ‌الحکمایی؛ میرزامحمد حسنی

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 51-63

https://doi.org/10.22059/jis.2016.59424

چکیده
  کشف اتفاقی چند تکه از یک کتیبۀ متعلق به سدۀ هفتم هجری در منطقۀ فورگ شهر داراب، در نزدیکی قلعۀ مشهور به بهمن، بابی تازه برای جستجو و ردیابی بازماندگان آل ­بویه پس از انقراض رسمی آنان گشود. شناسایی عناوین و القاب و نام متوفی، که آشکارا شهریار دیلمی دانسته شده است، این موضوع را تقویت کرد. جستجوی مجدد منجر به کشف کامل اجزای گم‌شدۀ کتیبه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ملاحظاتی دربارۀ گزارش اولیا چلبی از ایران

رسول عربخانی

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 65-84

https://doi.org/10.22059/jis.2016.59425

چکیده
  اولیا چلبی (1020ق/1611م- ؟)، سیاح ترک اهل عثمانی، در طول مسافرتی که بیش از چهل سال به طول انجامیده، سرزمین‌های قلمرو دولت عثمانی و ممالک مجاور را سیاحت نموده و مشاهدات خود را در سیاحتنامۀ بزرگی ثبت و ضبط کرده است. اولیا چلبی در طول عمر خود سه سفر به ایران عصر صفوی داشته: اولی در1056ق/ 1646م به آذربایجان و قفقاز، سفر دوم در 1057ق/1647م، که بسیار کوتاه ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
تاریخ اجتماعی و اقتصادی شهر خوانسار در عصر قاجار

حسن کریمیان؛ حسین صدیقیان

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 85-104

https://doi.org/10.22059/jis.2016.59426

چکیده
  خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی به­کرّات یاد شده و شهر به­کرات مورد بازدید سفرنامه­نویسان اروپائی قرار گرفته است. حضور بزرگان فرهنگ و هنر و تولیدات مصنوعات متنوّع تجاری را می­توان از اصلی­ترین عواملی دانست که موجب شهرت این شهر در دورۀ قاجار می‌شده‌ است. ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
نیمیم ز ترکستان نیمیم ز فرغانه: جستاری در بازشناسی هویت سارت‌ها از منظر پیوندهای فرهنگی و تمدنی ایران با آسیای مرکزی

جواد مرشدلو

دوره 5، شماره 2 ، آذر 1394، صفحه 105-124

https://doi.org/10.22059/jis.2016.59427

چکیده
  فرارود یا ماوراءالنهر، هرچند امروزه، آسیای مرکزی نام گرفته است، به لحاظ تاریخی بخشی از مجموعۀ فرهنگی و تمدنی ایران بوده است. «سارت»، که واژه‌ای رایج در زبان ترکی جغتایی است، تا آستانه سدۀ بیستم میلادی لفظی پرکاربرد برای نامیدن بخش چشمگیری از مردم یکجانشین آسیای مرکزی به شمار می‌رفت. این اصطلاح در فضای پرآشوب و متحول پس از انقلاب ...  بیشتر