مقاله پژوهشی
بررسی منشاء نقشمایه‌ی عقرب- انسان در هنر عصر مفرغ فلات ایران

بهرام آجورلو؛ اسماء سعید

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 1-12

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36342

چکیده
  نقشمایه­ی ترکیبی و افسانه­­ای عقرب- انسان، به دو صورت عقرب- مرد و عقرب- زن، بر اساس شواهد باستان­شناختی، در افق فرهنگ­های عصر مفرغ فلات ایران تا کنون صرفاً از محوطه­های باستانی ناحیه­ی جیرفت در حوزه­ی هلیل رود کشف و گزارش شده است. در بین­النهرین باستان عقرب- انسان هیولایی است که از دروازه­های جهان زیرین محافظت می­کند؛ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
ساخت و کارکرد شهر مرزی انطاکیه در مناسبات ایران و روم در دورۀ ساسانی

فرج اله احمدی؛ پرویز حسین طلائی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 13-32

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36343

چکیده
    انطاکیه از جمله شهرهایی است که به واسطه موقعیت ژئوپلیتیکی­از زمان تأسیس آن در دوره سلوکیان تا اواخر دوره ساسانی همواره عرصه رویارویی و تنش میان قدرت‌های بزرگ عصر باستان بوده است. تعلیل و تبیین ساخت و کارکرد شهر انطاکیه و ابعاد حائز اهمّیت این شهر در عصر باستان، روشنگر تاریخ بخشی از مناسبات ایران و روم و کشمکش‌های مرزی آن هاست؛ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
مسئله مرکزیت و استمرار قدرت در حکومت خوارزمشاهیان (628-596 ق)

رسول جعفریان؛ مریم کمالی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 33-52

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36345

چکیده
  قلمرو جغرافیایی هر حکومت و انتخاب مرکزیتی مناسب برای آن می‌تواند ضامن استقرار قدرت و تداوم حاکمیت باشد، امری که به نظر می‌رسد در حکومت خوارزمشاهی (628-596 ه. ق) چندان مورد توجه قرار نگرفته است. خوارزمشاهیان که انتظار می‌رفت به یکی از بزرگ‌ترین حکومت‌های تاریخ میانه ایران تبدیل شوند، با شکست از مغولان صحرانشین، جریان تغییرات تاریخ ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
جابه‌جایی شهر زنان در اسکندرنامه داستانی به منظور ایرانی دانستن اسکندر

عبدالرسول خیراندیش؛ آمنه ابراهیمی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 53-64

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36346

چکیده
  از زمانی که اسکندر در تاریخ ایران ظاهر شده درمتون تاریخی نظرات متعددی درباره‌ی ایرانی یا یونانی بودن او نیز آمده است. پیامد این نظرات به سخنانی راجع به شخصیت اسکندر به عنوان فرمانروا، حاکم، کاشف، ماجراجو و نظایر آنها نیز کشیده شد؛ حتی در دوره‌ی معاصر از بود یا نبود او و یا کم و کیف قلمروی وی نیز اظهار نظرهایی ارائه شده است. برای یک ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
از اسکندر گجستک تا اسکندر ذوالقرنین (ارزیابی و تحلیل آشفتگی منابع تاریخی اسکندر مقدونی) بخش دوّم

بهمن فیروزمندی شیره جینی؛ مهدی رهبر؛ مصطفی ده پهلوان

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 65-84

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36347

چکیده
  بخشی از دوران تاریخی ایران را از لحاظ فرهنگی، عصر یونانی مآبی در بر می گیرد. این عصر با یورش ویرانگر اسکندرـ سردار مقدونی ـ شکل می گیرد. اسکندر در سیر تفسیرهای تاریخی تبدیل به یک شخصیت جهانی می شود که در تاریخ و ادبیات ملل گوناگون به گونه های مختلف در قالب شخصیت های حقیقی و افسانه ای مطرح شده است. منابع تاریخی اسکندر ما را با مجموعه ای ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول بر اساس نسخه خطی «المرشد فی الحساب»

محمد باقر وثوقی؛ محمد حسین سلیمانی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 85-98

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36348

چکیده
  یکی از مهم‌ترین دگرگونی‌های به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ...  بیشتر

مقاله پژوهشی
بررسی آثار دوران هخامنشی در شهربی لیکیه

علیرضا هژبری نوبری؛ مهسا ویسی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ جواد نیستانی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1392، صفحه 99-118

https://doi.org/10.22059/jis.2013.36349

چکیده
  امپراتوری قدرتمند هخامنشی قلمرو پهناوری را در بر می­گرفت که آسیای صغیر امروزی نیز بخشی از آن را تشکیل می­داد. آسیای صغیر از جمله مناطقی بود که در دوران کوروش بزرگ و لشگرکشی او به لیدیه تحت حکومت پارسیان درآمد و شهرهای این ناحیه در پی سیاست تقسیم فضایی کشور، به شهربی­های هخامنشی اضافه شدند. اسامی همه­ی شهربی­ها در کتیبه­های ...  بیشتر