علیرضا خسروزاده؛ محمود حیدریان؛ حمید محمدی
چکیده
بخش میانکوهِ شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری به سبب دارا بودن کوههای مرتفع، درههای عمیق و دشتهای میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر از گذشتههای دور تاکنون مورد توجه انسان بوده است. این منطقه دارای دو چشمانداز کاملاً متفاوت است. بخشی از آن باوجود رشتهکوه چهلچشمه و گره با ارتفاعی بیش از 3500 متر دارای ...
بیشتر
بخش میانکوهِ شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری به سبب دارا بودن کوههای مرتفع، درههای عمیق و دشتهای میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر از گذشتههای دور تاکنون مورد توجه انسان بوده است. این منطقه دارای دو چشمانداز کاملاً متفاوت است. بخشی از آن باوجود رشتهکوه چهلچشمه و گره با ارتفاعی بیش از 3500 متر دارای زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل و بخشی با ارتفاعی کم بین 1100 تا 1800 متر در تابستانها گرم و در زمستانها سرد است. این ویژگیهای جغرافیایی و آبوهوایی باعث شده که منطقۀ میانکوه دارای چراگاههای بسیار غنی در بیشتر ماههای سال باشد و ازاینرو منطقهای بسیار مستعد برای شکلگیری و توسعۀ جوامع انسانی با معیشت دامداری از دورترین ایام به این سو بوده است. طی سه فصل بررسی که در این منطقه در سالهای 1387 تا 1390 انجام شد، شمارۀ 25 محوطۀ ایلام میانی شناسایی و ثبت شد. بیشتر محوطههای شناساییشدۀ دورۀ ایلام میانی در درههای کوچک و بزرگ و دامنۀ ارتفاعات قرار گرفتهاند و تمامی ویژگیهای ریختشناختیِ استقرارهای کوچنشینی امروزی را دارند و تنها در چند محوطه شواهدی از تداوم استقرارها دیده میشود.
میثم لباف خانیکی؛ بهمن فیروزمندی؛ علیرضا خسروزاده
چکیده
کرانههای خلیج فارس از آغازین سالهای دورۀ ساسانی شاهد حضور فرمانروایان مقتدر آن سلسله و اقدامات عمرانی ایشان بوده است. پادشاهان ساسانی، با پی ریختن شهرها و توسعه بخشیدن مراکز جمعیتی در کرانههای خلیج فارس، از یک سو حاکمیت خویش را بر آن مناطق تثبیت کردند و از سوی دیگر سنگری دفاعی در برابر دستاندازی مهاجمان فراهم آوردند. علاوه ...
بیشتر
کرانههای خلیج فارس از آغازین سالهای دورۀ ساسانی شاهد حضور فرمانروایان مقتدر آن سلسله و اقدامات عمرانی ایشان بوده است. پادشاهان ساسانی، با پی ریختن شهرها و توسعه بخشیدن مراکز جمعیتی در کرانههای خلیج فارس، از یک سو حاکمیت خویش را بر آن مناطق تثبیت کردند و از سوی دیگر سنگری دفاعی در برابر دستاندازی مهاجمان فراهم آوردند. علاوه بر گزارشهایی که در متون تاریخی قبل از اسلام و قرون اولیۀ اسلامی مندرج است، یافتههای باستانشناسی بر حضور جامعه و فرهنگ ساسانی در کرانههای خلیج فارس دلالت دارند و مواد فرهنگی دورۀ ساسانی گویای روابط اجتماعی و اقتصادی جوامع ساکن در منطقۀ مورد مطالعه است. بافت شهرها، ساختار سازههای معماری، گونۀ غالب ظروف سفالین، سکهها و مهرها، هر یک نشانهای از روابط و مناسبات جاری در جوامع دورۀ ساسانی در کرانههای خلیج فارس ارائه میدهند. بر این اساس، میتوان گفت جمعیتهایی که در کرانههای خلیج فارس مستقر بودهاند، از اقتصادی بر پایۀ تجارت و بازرگانی داشتهاند و برجها و قلعههای استوار، امنیت ایشان را در برابر هجوم بیگانگان تأمین میکرده است.