حسن کریمیان؛ افشین آریان پور
چکیده
غندیجان یکی از شهرهای باستانی ایران بوده که بقایای آن در محدودهای به وسعت تقریبی ششصد هکتار در نزدیکی روستایی به نام سرمشهد در حوزۀ دهستان دادین در بخش جنوبغربی استان فارس واقع شدهاست. قدمت این شهر باستانی به دوران شاهنشاهی ساسانیان میرسد و در دوران اسلامی نیز حیات آن ادامه داشتهاست. از این شهر معتبر باستانی هماکنون ویرانههایی ...
بیشتر
غندیجان یکی از شهرهای باستانی ایران بوده که بقایای آن در محدودهای به وسعت تقریبی ششصد هکتار در نزدیکی روستایی به نام سرمشهد در حوزۀ دهستان دادین در بخش جنوبغربی استان فارس واقع شدهاست. قدمت این شهر باستانی به دوران شاهنشاهی ساسانیان میرسد و در دوران اسلامی نیز حیات آن ادامه داشتهاست. از این شهر معتبر باستانی هماکنون ویرانههایی بر جای مانده که در بررسی نگارندگان، بقایای فضاهایی شامل تل خندق، کاروانسرای بهرام، قیزقلعه، تل نقارهخانه و بنای تاق منفرد، که در نقاط مختلف شهر پراکندهاند، شناسایی شدهاست. با وجود اهمیت این محوطۀ باستانی و گسترۀ زیاد مواد فرهنگی در عرصۀ آن، تاکنون درخصوص شکل و عملکرد و همچنین سازمان فضایی این شهر، مطالعات جامع و دقیقی انجام نگرفتهاست. در پژوهش حاضر تلاش شده تا دلیل شکلیابی غندیجان در دوران ساسانی و همچنین اهمیت آن در دوران اسلامی بررسی شود. همچنین به پرسشهایی دربارۀ ویژگی صنایع و تولیدات، موقعیت راههای ارتباطی باستانی، قدمت و کاربری آثار باستانی این شهر پاسخ داده شود. در نتیجۀ پژوهش مشخص شد شکل شهر غندیجان با پلان مستطیلی (هیپودامیان) از دوران ساسانی بوده که عمدتاً عملکرد دفاعی، راهبردی، صنعتی داشتهاست. تحلیل توزیع زمانی و مکانی دادههای منقول در تعیین قدمت، روشن ساخت که حیات این شهر در دوران اسلامی از دورۀ خلفای راشدین تا خوارزمشاهیان و اتابکان فارس ادامه داشتهاست.
حسن کریمیان؛ حسین صدیقیان
چکیده
خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی بهکرّات یاد شده و شهر بهکرات مورد بازدید سفرنامهنویسان اروپائی قرار گرفته است. حضور بزرگان فرهنگ و هنر و تولیدات مصنوعات متنوّع تجاری را میتوان از اصلیترین عواملی دانست که موجب شهرت این شهر در دورۀ قاجار میشده است. ...
بیشتر
خوانسار یکی از شهرهای معتبر ناحیۀ اصفهان در روزگار حاکمیّت قاجار بوده است. از این شهر در متون تاریخی بهکرّات یاد شده و شهر بهکرات مورد بازدید سفرنامهنویسان اروپائی قرار گرفته است. حضور بزرگان فرهنگ و هنر و تولیدات مصنوعات متنوّع تجاری را میتوان از اصلیترین عواملی دانست که موجب شهرت این شهر در دورۀ قاجار میشده است. اگرچه امروزه شواهد اندکی از آثار و ابنیۀ تجاری، مثل بازار و کاروانسرای عصر قاجار این شهر، برجای مانده و تنها نشان آنها را در اسناد تاریخی یا اذهان ساکنان آن میتوان جستجو نمود، امّا بررسی علل رشد و افول آن میتواند در تصمیمگیری برای رونق مجدد شهر مفید باشد. از آنجا که تاکنون پژوهش مستقلی در این باره نشده است، در مقالۀ حاضر تلاش گردیده تا نتایج مطالعات میدانی و اسنادی نگارندگان دربارۀ اوضاع اجتماعی و اقتصادی شهر در طول دورۀ قاجاریه عرضه شود.