برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
نورالدین نعمتی؛ جمال پیره مرد شتربان
چکیده
جنبش مشروطه یکی از سرنوشت‌سازترین رویدادهای تاریخ ایران است. از پیامدهای مشروطیت، شکل‌گیری انجمن‌هایی بود که در مسیر حمایت یا نقد مشروطه گام برداشتند. «انجمن اسلامیه»ی تبریز از همین تشکل‌ها بود که در سال 1326 قمری به کوشش گروهی از روحانیان تبریز، ازجمله میرهاشم دَوه‌چی، در مجاورت دروازۀ «سُرخاب» و کوی «دَوَه‌چی/شتربان» ...
بیشتر
جنبش مشروطه یکی از سرنوشت‌سازترین رویدادهای تاریخ ایران است. از پیامدهای مشروطیت، شکل‌گیری انجمن‌هایی بود که در مسیر حمایت یا نقد مشروطه گام برداشتند. «انجمن اسلامیه»ی تبریز از همین تشکل‌ها بود که در سال 1326 قمری به کوشش گروهی از روحانیان تبریز، ازجمله میرهاشم دَوه‌چی، در مجاورت دروازۀ «سُرخاب» و کوی «دَوَه‌چی/شتربان» شکل گرفت و با بمباران مجلس شورای ملی به دست محمدعلی‌شاه، به تشکل حامی حکومت در تبریز تبدیل شد. با وجود اهمیت موضوع، تاکنون پژوهش مستقلی دربارۀ انجمن اسلامیه نوشته نشده و نوشتار حاضر در پی آن است تا بخشی از خلأ علمی موجود را پر کند. علاوه بر این، پژوهش پیش رو با نقد نگاه غالب به تاریخ مشروطۀ ایران، تلاش کرده رویکرد نوینی را به انجمن‌های منتقد مشروطه، به‌ویژه انجمن اسلامیه، اتخاذ کند که مبتنی بر بازبینی منابع است. تأسیس و تداوم و انحلال انجمن اسلامیۀ تبریز، این پرسش را پدید می‌آورد که انجمن مزبور چگونه و با چه انگیزه‌ای شکل گرفت و چه نقشی را در تحولات تبریز ایفا کرد؟ در این پژوهش تلاش شده‌است تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و بهره‌گیری از روش پژوهش کیفی، به پرسش فوق پاسخ داده شود. فرضیۀ پژوهش حاضر مبتنی بر این است که انجمن اسلامیۀ تبریز که از بستر انگیزه‌های دینی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادیِ «بانیان اسلامیه» شکل گرفته بود، در ابتدای استبداد صغیر، به کانون پشتیبانی از محمدعلی‌شاه در تبریز تبدیل شد، اما تضارب آرای بانیان اسلامیه در کنار مقاومت مردم تبریز و بدگمانی آنان به نیروهای حکومتی، زمینۀ انحلال آن را فراهم ساخت.
نورالدین نعمتی؛ راحیل عسگری؛ سیامک رفعیی
چکیده
مشروطیّت، یکی از مهمترین حوادث تاریخ ایران است. بستری برای ایجاد شکافی عظیم، میان مناسبات سیاسی و اجتماعی ایران؛ اگرچه این جنبش، پس از طی کردن فراز و نشیبهای بسیاری، از اهداف اولیه خود فاصله گرفت. به دلیل اهمّیّت بالای این برهه از تاریخ، نظر مورّخان و تحلیلگران بسیاری به‌سمت جنبش مشروطه جلب شده‌است. در بین مهمترین تحلیلگران ...
بیشتر
مشروطیّت، یکی از مهمترین حوادث تاریخ ایران است. بستری برای ایجاد شکافی عظیم، میان مناسبات سیاسی و اجتماعی ایران؛ اگرچه این جنبش، پس از طی کردن فراز و نشیبهای بسیاری، از اهداف اولیه خود فاصله گرفت. به دلیل اهمّیّت بالای این برهه از تاریخ، نظر مورّخان و تحلیلگران بسیاری به‌سمت جنبش مشروطه جلب شده‌است. در بین مهمترین تحلیلگران این دوره، فریدون آدمیت دارای جایگاه ویژهای است. در این مقاله ضمن بررسی نگاه انتقادی فریدون آدمیت به جنبش مشروطه، اندیشهها و دیدگاههای او را در آثارش نشان داده میشود. عوامل و دلایل شکل‌گیری جنبش مشروطه و مسیر حرکت را از دیدگاه او، مورد بررسی و تلیل قرار خواهد گرفت. همچنین در اظهارنظرهای وی دربارۀ وقایع مختلف به جستوجوی مشرب فکری و جهتگیریهای سیاسیاش نیزپرداخته میشود تا بتوان نقد وی دربارۀ جنبش مشروطه را بهتر ارائهداده و ابعاد آن تبیین شود. آثار آدمیت، معمولاً کمتر مورد نقد و بررسی قرار گرفتهاند و بیشتر، به جهت تحلیلهای جامع وی، تحسین و تشویق شدهاند. ضرورت ایجاب میکرد پژوهشی با محوریّت آثار آدمیت، به نقد اندیشۀ او و تاریخنگاری وی انجام شود.
نورالدین نعمتی؛ مظهر ادوای
چکیده
افغانستان کشوری محصور در خشکی است، که برای تأمین کالاهای ضروری نیاز به ترانزیت کالا از کشورهای مجاور داشته است. در این میان، کشور ایران به دلیل نزدیکی و دسترسی به آبهای آزاد، اقتصادیترین مسیر برای تأمین نیازهای افغانستان بوده است؛ اما این کشور به علت گرایش به غرب، ابتدا رویکرد اقتصادی به این موضوع نشان نداد؛ چرا که سیاست خارجی ...
بیشتر
افغانستان کشوری محصور در خشکی است، که برای تأمین کالاهای ضروری نیاز به ترانزیت کالا از کشورهای مجاور داشته است. در این میان، کشور ایران به دلیل نزدیکی و دسترسی به آبهای آزاد، اقتصادیترین مسیر برای تأمین نیازهای افغانستان بوده است؛ اما این کشور به علت گرایش به غرب، ابتدا رویکرد اقتصادی به این موضوع نشان نداد؛ چرا که سیاست خارجی همسانی با ایران نداشت. در دورۀ پهلوی دوّم 1941- 1978 م/ 1320- 1357 ش، روابط بین کشورهای منطقه، تحت تأثیر فضای جنگ سرد بود؛ اما با پایان یافتن جنگ دوّم جهانی و شکل‌گیری مسألۀ پشتونستان و همچنین دوری راههای روسیه و هزینه بالای آنها، بهترین گزینه برای ترانزیت کالاهای افغانستان، راههای ترانزیتی ایران بود. این پژوهش بیشتر با تکیه بر اسناد این دوره، سعی در روشن کردن این مساله دارد که چگونه بهبود وضعیت راههای ترانزیتی دو کشور، به گسترش روابط اقتصادی بین آنها انجامید و موافقتنامههایی در همین زمینه منعقد شد.
