TY - JOUR ID - 75240 TI - دین مسئله: نمونه ای از کلام انفعالی و تدافعی زردشتیان JO - پژوهش های ایران شناسی JA - JIS LA - fa SN - 2252-0643 AU - دالوند, حمیدرضا AD - استادیار پژوهشکدۀ زبان‌شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 9 IS - 2 SP - 75 EP - 87 KW - زردشتیان KW - کلام زردشتی KW - متون زردشتی فارسی KW - کلام انفعالی و تدافعی KW - رسالۀ دین مسئله DO - 10.22059/jis.2020.293771.761 N2 - در روزگار فرمانروایی محمد ولی میرزا در یزد، در حدود سال­های 1238ـ1243 ﻫ.ق.، زردشتیان به کفر و بی­دینی متهم شدند و سرانجام با پادرمیانی شاهزادة قاجار پرسش­هایی دربارة اساس دین از آنان پرسیده شد و به این شیوه، حقانیت دینی آنان اثبات شد و از اتهام پاک شدند. موبد خدابخش پور موبد فرود، دستور کیخسرو  پور دستورخدابخش و هیربد جاماسب کسانی بودند که پرسش­ها را پاسخ دادند. این رویداد مهم سبب شد تا جامعة زردشتی به تنظیم و تدوین پرسش و پاسخ­های یادشده بپردازد و آن­ها را ماندگار سازد. هیربد خدابخش پسر هیربدجاماسب مبارکه آن­ها را در رساله­ای به نام دین مسئله در سال 1207 یزدگردی به نظم کشید که نسخه­ای از آن به شمارة 358، در مجموعة مانکجی کتابخانه کاما نگاهداری می­شود. این رساله، به سال 1318 یزدگردی قدیمی / 1949 م.، به کوشش سروش آذرمی فرزند تیرانداز در بمبئی به چاپ رسید. کلام تدافعی و بیان انفعالی عقاید زردشتیان بخش چشمگیری از متون زردشتی به فارسی را در بر می­گیرد. این متن­ها با رسالة معروف علمای اسلام در حدود ۶۰۰ یزدگردی آغاز می­شوند. پدیدآوردگان متون یادشده کوشیده­اند دیانت زردشتی را به گونه­ای معرفی کنند که گویی تفاوتی با اسلام ندارد. در این گفتار، مفهوم کلام انفعالی و تدافعی بر مبنای رسالة مورد اشاره بررسی و معرفی می­شود. UR - https://jis.ut.ac.ir/article_75240.html L1 - https://jis.ut.ac.ir/article_75240_41bcc78a86abb055c5487c9865c1bdd3.pdf ER -