محمد باقر وثوقی؛ محمد حسین سلیمانی
چکیده
یکی از مهمترین دگرگونیهای به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ...
بیشتر
یکی از مهمترین دگرگونیهای به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ادبی این دوره، این پژوهشها نتایج بایستهای را در بر نداشته و لازم است، که محدودۀ تحقیقات را به دیگر متون گسترش داده و با بررسی بیشتر، زوایای ناشناختۀ این دگرگونیها به خوبی شناسانده شود. در این راستا و در این مقاله با بهرهگیری از بخشهایی از نسخۀ خطی «المرشد فی الحساب»، که از متون تخصصی تاریخ علم دورۀ مغول به شمار میرود، در دو بخش به شناسایی اصطلاحات دیوانی دورۀ مغولان و واژههای مرتبط با آن پرداخته میشود. در بخش نخست نسخه خطی« المرشد فی الحساب»، معرفی و در بخش دوّم آن، بخشی از این نسخه که مربوط به اصطلاحات دیوانی است، بازخوانی و شناسایی میشود.