نورالدین نعمتی؛ شیوا تقوایی زحمتکش
چکیده
بندر بوشهر از دورۀ افشاریه تا اوایلدورۀ پهلوی مهمترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس بود. همزمان با روی کارآمدن دولت پهلوی اوّل، علیرغم اینکه بندر بوشهر فاقد تأسیسات بندری با معیارهای بینالمللیبود، باز از سایر بنادر ایران فعالتر بود و اکثر شرکتهای تجاری خارجی و تجارداخلی برای وارد و صادر کردن کالاهای خود از این بندر ...
بیشتر
بندر بوشهر از دورۀ افشاریه تا اوایلدورۀ پهلوی مهمترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس بود. همزمان با روی کارآمدن دولت پهلوی اوّل، علیرغم اینکه بندر بوشهر فاقد تأسیسات بندری با معیارهای بینالمللیبود، باز از سایر بنادر ایران فعالتر بود و اکثر شرکتهای تجاری خارجی و تجارداخلی برای وارد و صادر کردن کالاهای خود از این بندر استفاده میکردند. در دورۀپهلوی اول سیاستهای متعددی برای نوسازی کشور اتخاذ و اعمال شد. بخش قابل توجهی ازاین سیاستها، سیاستهای اقتصادی بودند. بخشی از سیاستهای اقتصادی دولت باعثبرآمدن بندر خرمشهر به عنوان بندری با تأسیسات ارتباطی در مقابل بندر بوشهر شد. بخشیدیگر از سیاستهای اقتصادی دولت پهلوی اول، مانند انحصار تجارت خارجی، نیز باعثرشد قاچاق و ناامنی در بندر بوشهر و افول روزافزون آن شد. این پژوهش علت جابجاییمرکزیت تجاری از بندر بوشهر به بندر خرمشهر را در راهبرد اقتصادی دورۀ پهلوی اولجستجو میکند. اگرچه یافتههای این پژوهش رشد آماری تجارت بوشهر را نشان میدهند،اما این هم معلوم میشود که افزایش تجارت خارجی بندر بوشهر به دلیل بالا رفتن حجمتجارت خلیج فارس در پی راهاندازی خط آهن سراسری و از قِبَل شکوفایی تجاری بندرخرمشهر بوده است. با اجرا شدن سیاستهای اقتصادی دولت مرکزی، بندر خرمشهر به بندراصلی ایران در سواحل خلیج فارس تبدیل شد و سهم بندر بوشهر از سیاستهای اقتصادیدولت مرکزی تنها رشد قاچاق، ناامنی و نابسامانی