برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
نیلوفر موسوی؛ حسن زندیه؛ امیرتیمور رفیعی؛ حمیدرضا صفاکیش
چکیده
باور به احکام نجومی و تأثیر اجرام سماوی بر زندگی انسان از کهنترین باورهای ایرانیان است. این اعتقاد، نه تنها بخش مهمی از فرهنگ عامه بوده؛ بلکه در سطوح مختلف حکومتی همواره نفوذ و گسترش بسیاری داشت. استفاده از احکام نجوم در لشکرکشیها، عقد پیمانها، جنگوصلح، جلوس به تخت شاهی، شکار، سفر، خرید، تجارت، تعلیموتعلم، دعا، درمان بیماریها، ...
بیشتر
باور به احکام نجومی و تأثیر اجرام سماوی بر زندگی انسان از کهنترین باورهای ایرانیان است. این اعتقاد، نه تنها بخش مهمی از فرهنگ عامه بوده؛ بلکه در سطوح مختلف حکومتی همواره نفوذ و گسترش بسیاری داشت. استفاده از احکام نجوم در لشکرکشیها، عقد پیمانها، جنگوصلح، جلوس به تخت شاهی، شکار، سفر، خرید، تجارت، تعلیموتعلم، دعا، درمان بیماریها، ازدواج، و... تنها نمونههایی از تأثیر این باور در وجوه مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی مردم در عصر قاجاریه بود. باور به میمنت و خوشیمنی برخی روزها و نحوست و بدیمنی برخی دیگر از روزها، بخش مهمی از اعتقاد به تأثیر افلاک بود؛ که به مرور با پارهای از احکام دینی نیز، درهم آمیخته بود. چنین اعتقادی، تصمیمگیریها، عملکردها و دانشی مطابق با گفتمان سنتی جامعه در موضوع احکام نجومی پدید آورد که در شقوق مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی خود را نمایان میکرد. از اینرو، پژوهش حاضر، در پی پاسخ به این پرسش است که پایههای اجتماعی ـ سیاسی باور به سعدونحس ایام از منظر تاریخی در این دوره چه بوده و این مسئله چه پیامدهایی بر زندگی سیاسی و اجتماعی ایرانیان عصر قاجاری داشت؟ این پژوهش، با روششناسی ساختمندگرا در دو سطح کنش و ساختار به توصیف، تحلیل و تببین گفتمان مسلط سنتی جامعه در موضوع سعدونحس ایام و پیامدهای آن از دیدگاه پارادایم خرافات پرداخته است. بر اساس یافتههای تحقیق، عوامل روان شناختی چون ترس، تسلیم پذیری و تقدیرگرایی در کنار جهل علمی و مقاومت در برابر اندیشههای جدید، فقدان سیستم آموزشی سازمانیافته، فقدان خدمات درمان عمومی و دولتی،
برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
حسن رستمی؛ عباس قدیمی قیداری
چکیده
در سالهای مشروطه ولایت خمسه با مرکزیت زنجان از کانونهای بحرانی کشور بود و بهدلیل نزدیکی به شهرهای تهران و تبریز، سالهای ناآرامی را سپری کرد. در این بین علاوه بر بحرانهای سیاسی در کشور، دشمنی خوانین خمسه (جهانشاه خان امیرافشار و ذوالفقارخان اسعدالدوله) بر سر تصاحب زمینهای یکدیگر، نابسامانیهای فراوانی را در سطح جامعه موجب ...
بیشتر
در سالهای مشروطه ولایت خمسه با مرکزیت زنجان از کانونهای بحرانی کشور بود و بهدلیل نزدیکی به شهرهای تهران و تبریز، سالهای ناآرامی را سپری کرد. در این بین علاوه بر بحرانهای سیاسی در کشور، دشمنی خوانین خمسه (جهانشاه خان امیرافشار و ذوالفقارخان اسعدالدوله) بر سر تصاحب زمینهای یکدیگر، نابسامانیهای فراوانی را در سطح جامعه موجب گردید. این ستیزهها بیتأثیر از سیاستهای زمینداری دولت قاجاریه در دوره های ناصری و مظفری نبود. بنابراین مسئله اساسی این تحقیق، نسبت الگوی حکمرانی دولت قاجارها با رقابتها و ستیزههای خوانین زمیندار زنجان بر اساس نظریۀ دولت پاتریمونیال ماکس وبر است. بهنظر میرسد با توجه به تداوم ساختار سیاسی قاجاریه و گسترش دستگاه دیوانسالاری قاجار ها تا اواخر دوره ناصری، شاه در نقش حاکم پاتریمونیال، با توجه به سلطۀ سنتی و اختیارات نامحدود و نابسامانیهای اقتصادی و سیاسی کشور، با فروش املاک خالصه و افزایش تیول در ایران، زمینۀ لازم را برای رقابتها و اقتدار زمینداران فراهم ساخت. تداوم این سیاستهای دولت قاجاریه در سالهای منتهی به انقلاب مشروطه، موجب افزایش نفوذ زمینداران شد و با عنایت به ناکارآمدی نهادهای عصر مشروطه در رفع بحران زمینداری در مناطق مختلف کشور، مشکلات فزایندهای در سالهای بعد بهوجود آورد. مقالۀ حاضر با گردآوری دادههای کتابخانهای و اسنادی، به شیوه توصیفی_تبیینی موضوع را مورد بررسی قرار داده است.
برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
شیرزاد احسان خواه؛ منیره کاظمی راشد؛ حسن زندیه؛ منیژه صدری
چکیده
در دوره ی قاجار به علت ظهور و گسترش سرمایه داری و جهانی شدن اقتصاد، دروازه های مرزی به روی سایر کشورها گشوده شد. در این میان، کرمانشاه به عنوان یکی از مهمترین مسیرها ی مرزی کشور، سهم بسزایی داشت. و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. ورود نمایندگان کشورهای خارجی (تجار، مستشرقین، مسیونرهای ...
بیشتر
در دوره ی قاجار به علت ظهور و گسترش سرمایه داری و جهانی شدن اقتصاد، دروازه های مرزی به روی سایر کشورها گشوده شد. در این میان، کرمانشاه به عنوان یکی از مهمترین مسیرها ی مرزی کشور، سهم بسزایی داشت. و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. ورود نمایندگان کشورهای خارجی (تجار، مستشرقین، مسیونرهای مذهبی،و...) تأسیس اداراتی چون( تلگراف، بانک، کنسولگری و ...) واردات کالاهای غربی ( پارچه های انگلیسی، دخانیات ترکیه، آبجوهای دانمارکی و... ) سبب شد تا مظاهر فرهنگ غربی در این ایالت رواج یابد. ساختار جدید شهری و معماری، زمینه های گسترش بیشتر تشیع، معرفی آثار باستانی در سطح جهانی و... از دیگر پیامدهای فرهنگی این روابط بود. این پژوهش، به استناد سفرنامه ها، خاطرات، وسایر منابع به روش تحلیلی – توصیفی و کتابخانه ای انجام شده است. هدف از این پژوهش بررسی تحولات فرهنگی ایالت کرمانشاهان در پیوند با روابط خارجی در یکی از مهم ترین ادوار تاریخ ایران می باشد. یافته ها نشان می دهد مناسبات خارجی ایران با کشورهای اروپایی و عثمانی، سبب بروز تحولات فرهنگی دیگری از جمله ارتقاء بهداشت، تاسیس مدارس با محتوای آموزشی جدید ، شکل گیری گویش کرمانشاهی و ...گردید.
رسول عربخانی؛ حسن اسماعیلی
چکیده
منطقۀ زنجان یا خمسۀ قدیم از قرون میانه ایران تا به امـروز به عنوان سکـونتگاه اصلی ایل افشار و تیرههای مختلف آن شناخته شده است. افشارها طایفهای از قوم اغوز بودند که در مسیر مهاجرت خود به ایران در مناطق مختلف از جمله زنجان استقرار یافته و در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در ادوار مختلف نقش بسزایی داشتهاند. از دورۀ صفویه به بعد علیالخصوص ...
بیشتر
منطقۀ زنجان یا خمسۀ قدیم از قرون میانه ایران تا به امـروز به عنوان سکـونتگاه اصلی ایل افشار و تیرههای مختلف آن شناخته شده است. افشارها طایفهای از قوم اغوز بودند که در مسیر مهاجرت خود به ایران در مناطق مختلف از جمله زنجان استقرار یافته و در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در ادوار مختلف نقش بسزایی داشتهاند. از دورۀ صفویه به بعد علیالخصوص از زمان قاجار، افراد منتسب به ایل افشار به سبب برخورداری از قابلیتهای ایلی به ویژه در عرصۀ نظامی و نیز بروز پارهای وقایع تاریخی که بسترساز مشروعیت تاریخی برای ایل بود، توانستند نقش مهمی در حوادث سیاسی ـ اجتماعی مناطق مختلف ایران ایفا کنند. ظهور خاندانهای حکومتگر و شخصیتهای نظامی سیاسی تأثیرگذار از میان افشارهای خمسه از دورۀ صفویه تا پهلوی، حکایت از میزان بالای اثرگذاری آنها در ساختار قدرت در ایران دارد. نحوه تعامل افشارهای خمسه با دولت قاجار به عنوان یکی از قدرتهای محلی پرنفوذ از منظر مناسبات میان و خاندانهای محلی، موضوعی است که این مقاله قصد دارد به آن بپردازد. موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ولایت خمسه، نفوذ محلی و ریشهدار افشارهای خمسه به همراه برخی عوامل تأثیرگذار دیگر چون جذابیتهای اقتصادی و ظرفیتهای نظامی این سرزمین، نقش مهمی در نحوه شکلدهی به مناسبات سیاسی میان افشارها و حکومت مرکزی ایران داشته است. این پژوهش، بر آن است تا با تکیه بر اصول روش پژوهش تاریخی ضمن بررسی ریشههای تاریخی نفوذ افشارها در خمسه به تبیین مناسبات میان این خاندان با دولت مرکزی و تأثیر آن بر تحولات سیاسی عصر قاجار بپردازد.
شیرزاد احسان خواه؛ منیره کاظمی راشد؛ حسن زندیه؛ منیژه صدری
چکیده
در دورۀ قاجار به علت رخدادهایی چون پدیدۀ سرمایهداری و جهانیشدن اقتصاد، دروازههای مرزی کشور به روی سایر ممالک گشوده شد. در این میان، کرمانشاه بهعنوان یکی از مهمترین مسیرهای مرزی کشور سهم بسزایی داشت و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. تغییر زیرساختهای اقتصادی، ...
بیشتر
در دورۀ قاجار به علت رخدادهایی چون پدیدۀ سرمایهداری و جهانیشدن اقتصاد، دروازههای مرزی کشور به روی سایر ممالک گشوده شد. در این میان، کرمانشاه بهعنوان یکی از مهمترین مسیرهای مرزی کشور سهم بسزایی داشت و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. تغییر زیرساختهای اقتصادی، رونق تجارت، ورود افراد خارجی و غیربومی به عرصۀ تجارت منطقه، تولید کالاهای صادراتی و... از پیامدهای اقتصادی این روابط بود. این پژوهش به استناد سفرنامهها، خاطرات، اسناد و سایر منابع به روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانهای انجامشده است. هدف از این پژوهش بررسی تحولات اقتصادی این ایالت در پیوند با روابط خارجی در یکی از مهمترین ادوار تاریخ ایران است. یافتهها نشان میدهد مناسبات خارجی ایران با کشورهای اروپایی و عثمانی، سبب بروز تحولات اقتصادی از جمله ورود افراد غیربومی از داخل و خارج کشور به عرصه تجارت و انحصار آن در دست خانوادههای غیربومی مانند خانواده وکیلالدوله از اتباع عثمانی و بازرگانان تبریزی و یهودیان بغداد و... در این ایالت گردید. زیرساختهای تجاری مانند بازار، کاروانسرا، تشکیلات اداری ـ مالی، مالیات، کارگاههای تولیدی و...گسترش یافت. افزایش تولیدات کالاهای صادراتی مانند فرش و تریاک از دیگر پیامدهای اقتصادی روابط خارجی در این ایالت بود.
مهدی صلاح
چکیده
روند اصلاحات مجلس دوم (2 ذیقعده ۱۳۲۷ ق / ۱۵ نوامبر ۱۹۰۹ م - ۳ محرم ۱۳۳۰ ق / ۲۴ دسامبر ۱۹۱۱ م)، که برای احیای بنیانهای اقتصادی جامعة اواخر دورة قاجار از مورگان شوستر دعوت نموده بود، بسان جدال نسبی بین دو پدیدة سنت و تجدد پدیدار گشت. کم نبودند عواملی که در برابر هرگونه تغییر به سنن کهنة موجود در ایران کمک کنند. عملی کردن اصلاحات بنیادین، ...
بیشتر
روند اصلاحات مجلس دوم (2 ذیقعده ۱۳۲۷ ق / ۱۵ نوامبر ۱۹۰۹ م - ۳ محرم ۱۳۳۰ ق / ۲۴ دسامبر ۱۹۱۱ م)، که برای احیای بنیانهای اقتصادی جامعة اواخر دورة قاجار از مورگان شوستر دعوت نموده بود، بسان جدال نسبی بین دو پدیدة سنت و تجدد پدیدار گشت. کم نبودند عواملی که در برابر هرگونه تغییر به سنن کهنة موجود در ایران کمک کنند. عملی کردن اصلاحات بنیادین، با وجود مدل خاص اجتماعی ایران، مسیری بود سخت و دشوار و با مقاومتهای کانونهای سنتی دوران قاجار همراه بود و چون انجام آن محال و باعث بحرانهای اجتماعی میگردید، راهی به جز حذف مبانی اصلاحی برای حکومت قاجار وجود نداشت. این تحقیق ، در پی پاسخ به این سؤال است که چه عواملی با چه انگیزههایی در برابر اقدامات شوستر به مقاومت پرداختند؟ در پاسخ به این پرسش، فرض این تحقیق بر آن است که چالش موجود بین دو عامل سنت و تجدد در ماجرای استخدام و سپس انفصال مورگان شوستر تأثیر بسیاری داشت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که علاوه بر عوامل سنتی داخلی، مانند شاهزادگان، وابستگان دربار و زمینداران کلان و ...، که عموماً با هر گونه تغییر در وضعیت موجود مخالفت داشتهاند، روسیه و انگلیس نیز مخالف احیای بنیانهای اقتصادی ایران در اواخر دوران قاجار بودهاند.