برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.
حمید اسدپور؛ فرج الله احمدی؛ حسین اسکندری
چکیده
مهاجرتها به شکل خواسته یا ناخواسته دارای تاثیرات متعددی بوده است. تأثیرپذیری در پدیده مهاجرت، به ویژه درجنبه فرهنگی از مسائل قابل توجه میباشد. خلیجفارس به عنوان یک شاهراه آبی مهم نه تنها از لحاظ سیاسی و اقتصادی، بلکه از نظر فرهنگی نیز محل تلاقی فرهنگهای گوناگون بوده است. یکی از این موارد، مهاجرت عموما ناخواسته افریقاییتباران ...
بیشتر
مهاجرتها به شکل خواسته یا ناخواسته دارای تاثیرات متعددی بوده است. تأثیرپذیری در پدیده مهاجرت، به ویژه درجنبه فرهنگی از مسائل قابل توجه میباشد. خلیجفارس به عنوان یک شاهراه آبی مهم نه تنها از لحاظ سیاسی و اقتصادی، بلکه از نظر فرهنگی نیز محل تلاقی فرهنگهای گوناگون بوده است. یکی از این موارد، مهاجرت عموما ناخواسته افریقاییتباران به خلیج فارس از قرنها پیش و به ویژه در دو قرن اخیر میباشد. این گروه ضمن تأثیرپذیری از ساکنان این نواحی، تأثیرات عمیقی نیز بر فرهنگ این مناطق داشتهاند. یکی از مهمترین این تأثیرات، شکلگیری و رواج پدیدهای به نام زار است. زار در اصطلاح نوعی پریشانی افراد است که آن را حاصل اقدامات ارواح خبیثه میدانستند. شکلگیری وگسترش فراوان پدیده زار دارای زمینهها و علل متعددی میباشد. سوال اساسی این پژوهش آن است که علل گسترش و تداوم پدیده زار در کرانهها و پسکرانههای خلیجفارس چیست؟ به نظر میرسد که فقدان پناهگاه امن و نبود استدلال منطقی جهت حل مشکلات در نزد ساکنان این مناطق از یک سو و زندگی همراه با مشکلات متعدد در نواحی جنوبی ایران، مسافرتهای فراوان دریانوردان این نواحی به سواحل افریقا و سکونت افریقاییتباران در سواحل خلیجفارس از سوی دیگر باعث رواج و توسعه پدیدهای به نام زار شده است . هم چنین این پدیده با برخی از ساختارهای فرهنگی این نواحی هماهنگی و مشابهت داشته است. این پژوهش با اتکا به منابع کتابخانهای و مشاهدات میدانی و با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است.
سید احمدرضا قائم مقامی
چکیده
دریانوردی فنی است ماهیتاً بینالمللی و به همین سبب لغات و اصطلاحات آن نیز ممکن است از یک سوی زمین بهواسطة دریانوردان به سوی دیگر آن سفر کند. پارهای از لغات و اصطلاحات دریانوردی مسلمانان، که از سالها قبل موضوع تحقیق محققان بوده، فارسی یا ایرانی است و همین باعث شده این شعبه از مطالعات در تحقیقات لغوی و زبانی فارسی و ایرانی هم ...
بیشتر
دریانوردی فنی است ماهیتاً بینالمللی و به همین سبب لغات و اصطلاحات آن نیز ممکن است از یک سوی زمین بهواسطة دریانوردان به سوی دیگر آن سفر کند. پارهای از لغات و اصطلاحات دریانوردی مسلمانان، که از سالها قبل موضوع تحقیق محققان بوده، فارسی یا ایرانی است و همین باعث شده این شعبه از مطالعات در تحقیقات لغوی و زبانی فارسی و ایرانی هم حائز اهمیت باشد. اصل بعضی از این کلمات نیز، چنانکه در تحقیقات پیشین معلوم شده، در زبانهای هندی است و حاصل مراودات ایرانیان و عربها با آن سرزمین بوده است. تعیین اینکه این کلمات بهواسطة زبانهای ایرانی به عربی راه یافته یا مستقیماً وارد عربی شده، در نبود اسناد، همیشه آسان نیست و گاهی فقط بعضی قراین آوایی ممکن است به کمک آید. این مقاله جستجویی است مجدد در اصل و معنای بعضی از این لغات و اصطلاحات و در آن کوشش شده است که ضمن تصحیح بعضی آراء محققان پیشین، شرح لغوی دقیقتری دربارة نام بعضی کشتیها و قایقها و لغات دریانوردیِ دریاهای جنوب ایران بیاید.
محمد حسن رازنهان؛ مهران رضایی؛ محمد حسین سلیمانی
چکیده
گردابها جایگاههایی بودند در پهنههای دریا که کشتی گرد آن به چرخش در میآمد و سرانجام در کام آن فرو میرفت. اهمیت این جایگاهها به اندازهای بود که علاوه بر بیشتر جغرافینگاران که دربارة آنها مطالبی نوشتهاند، رسّامان نقشههای جغرافیایی نیز در بیشتر نقشههای ناحیهای به رسم جایگاه آن پرداختهاند تا کشتیبانان را از افتادن ...
بیشتر
گردابها جایگاههایی بودند در پهنههای دریا که کشتی گرد آن به چرخش در میآمد و سرانجام در کام آن فرو میرفت. اهمیت این جایگاهها به اندازهای بود که علاوه بر بیشتر جغرافینگاران که دربارة آنها مطالبی نوشتهاند، رسّامان نقشههای جغرافیایی نیز در بیشتر نقشههای ناحیهای به رسم جایگاه آن پرداختهاند تا کشتیبانان را از افتادن در آنها پرهیز دهند. یکی از شناختهشدهترین گردابها جایگاه فم الاسد یا کام شیر در خلیج فارس است. منظور از کام شیر یا دهان شیر، که به فراوانی در نوشتههای و سرودههای قدیم به کار رفته، گاه همین فم الاسد است. چنین مینماید که تا کنون دریافت روشنی از «کام شیر» در معنای جایگاه یک گرداب ترسناک نموده نشده، بلکه بیشتر به معنای ظاهری آن، یعنی دهان شیر جنگل، بسنده شده است. شناخت درست و بجای این واژهها میتواند تفسیر ما را از نوشتهها، سرودهها و نقشههایی که به این جایگاهها پرداختهاند دگرگون کند. این نوشته به شرح نام این جایگاه و گونههای دیگر جایگاههای گردابی، که در نوشتههای قدیم پرکاربردترند، پرداخته، پیشینۀ هر یک از این کلمات را واکاوی کرده و نمونههایی از آن را نشان داده است.
میثم لباف خانیکی؛ بهمن فیروزمندی؛ علیرضا خسروزاده
چکیده
کرانههای خلیج فارس از آغازین سالهای دورۀ ساسانی شاهد حضور فرمانروایان مقتدر آن سلسله و اقدامات عمرانی ایشان بوده است. پادشاهان ساسانی، با پی ریختن شهرها و توسعه بخشیدن مراکز جمعیتی در کرانههای خلیج فارس، از یک سو حاکمیت خویش را بر آن مناطق تثبیت کردند و از سوی دیگر سنگری دفاعی در برابر دستاندازی مهاجمان فراهم آوردند. علاوه ...
بیشتر
کرانههای خلیج فارس از آغازین سالهای دورۀ ساسانی شاهد حضور فرمانروایان مقتدر آن سلسله و اقدامات عمرانی ایشان بوده است. پادشاهان ساسانی، با پی ریختن شهرها و توسعه بخشیدن مراکز جمعیتی در کرانههای خلیج فارس، از یک سو حاکمیت خویش را بر آن مناطق تثبیت کردند و از سوی دیگر سنگری دفاعی در برابر دستاندازی مهاجمان فراهم آوردند. علاوه بر گزارشهایی که در متون تاریخی قبل از اسلام و قرون اولیۀ اسلامی مندرج است، یافتههای باستانشناسی بر حضور جامعه و فرهنگ ساسانی در کرانههای خلیج فارس دلالت دارند و مواد فرهنگی دورۀ ساسانی گویای روابط اجتماعی و اقتصادی جوامع ساکن در منطقۀ مورد مطالعه است. بافت شهرها، ساختار سازههای معماری، گونۀ غالب ظروف سفالین، سکهها و مهرها، هر یک نشانهای از روابط و مناسبات جاری در جوامع دورۀ ساسانی در کرانههای خلیج فارس ارائه میدهند. بر این اساس، میتوان گفت جمعیتهایی که در کرانههای خلیج فارس مستقر بودهاند، از اقتصادی بر پایۀ تجارت و بازرگانی داشتهاند و برجها و قلعههای استوار، امنیت ایشان را در برابر هجوم بیگانگان تأمین میکرده است.