سید احمد قائم مقامی
چکیده
در زبان فارسی میانه، مانند بسیاری از زبانهای دیگر، یکی از وجوه فعل التزامی است که هم در زمان مضارع و هم در زمان ماضی کاربرد داشته، ولی در متون موجود فقط از بعضی صیغههای آن شواهدی در اختیار است. ماضی التزامی در فارسی میانه کمکاربردتر از مضارع التزامی است و ظاهراً محدود است به بعضی افعالی که از ماده یا بن ماضی فعل و فعل معین hād ساخته ...
بیشتر
در زبان فارسی میانه، مانند بسیاری از زبانهای دیگر، یکی از وجوه فعل التزامی است که هم در زمان مضارع و هم در زمان ماضی کاربرد داشته، ولی در متون موجود فقط از بعضی صیغههای آن شواهدی در اختیار است. ماضی التزامی در فارسی میانه کمکاربردتر از مضارع التزامی است و ظاهراً محدود است به بعضی افعالی که از ماده یا بن ماضی فعل و فعل معین hād ساخته شدهاند. با این حال، صورت دیگری از افعال التزامی هم در متون موجود به کار رفته که از مادۀ ماضی و صرف مضارع فعل būdan ساخته میشده و در کتابهای دستور ذکری از آن نشده است. این ساخت در فارسی جدید (یا فارسی دری) هم استمرار پیدا کرده و منشأ آن را نیز میتوان در ساختهای فعلی ترکیبی زبانهای ایرانی باستان (یعنی اوستایی و فارسی باستان) نشان داد.