چند واژۀ پهلوی (بررسی چهار واژه از سه متن پهلوی)

محمدحسن جلالیان چالشتری

دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 213-223

https://doi.org/10.22059/jis.2022.332305.1045

چکیده
  متون فارسی میانه ـ اعم از کتیبه‌‌ها، متون مانوی، زبور، متون پهلوی ـ هنوز حاوی بسیاری از کلمات ناخوانده یا اشتباه‌خوانده‌شده‌است. در این میان، متون فارسی میانۀ زردشتی، به دلیل اشکال‌های عدیدۀ خط پهلوی، بیش از آثار دیگر بازمانده از این زبان، دچار ابهام در قرائت و تعدد و تنوع ترجمه‌‌‌اند. در این نوشتار، یک واژه از زند وندیداد و ...  بیشتر

بحثی در مورد افعال ضمیرساخت

محمدحسن جلالیان چالشتری

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 35-53

https://doi.org/10.22059/jis.2020.295730.786

چکیده
  در متون بازمانده از زبان فارسی دری در ساخت بعضی افعال، بر خلاف صورت معمول فعل در این زبان، به جای پایانه­های صرفی فعل، از ضمایر شخصی متّصل استفاده شده است. از این رو، بعضی دستورنویسان به این افعال عنوان «ضمیرساخت» داده­اند. کاربرد این افعال عموماً در بیان شرط و تمنّاست و شواهد مطمئنّی از سه صیغۀ دوم شخص مفرد و جمع و اوّل شخص ...  بیشتر

از توَشْتْر ودایی تا مرداس شاهنامه

محمّدحسن جلالیان چالشتری

دوره 4، شماره 2 ، آذر 1393، ، صفحه 13-31

https://doi.org/10.22059/jis.2015.56671

چکیده
  توجّه بسیار دانشمندان به شخصیّت و نام مرداس، علیرغم ناچیز بودن ذکری که از او در شاهنامه رفته، مدیون اهمّیّت پسرش ضحّاک در اساطیر ایرانی است. نبود نام و نشان او در متون اوستایی و تشویش صورت‌های نگارشی آن به خط پهلوی در متون فارسی میانه و کثرت بیش از حدّ گونه‌های مضبوط آن در متون اسلامی و همسانی نوشتاری و احتمالاً آوایی صورت مضبوط در ...  بیشتر